1872’de inşa edilen Budapeşte’deki Rumbach Sinagogu ibadet, konser ve sergiler için yeniden açılıyor.
Lal Roso
Tamas Irsai II. Dünya Savaşı döneminde toplama kampına götürülmeden önce Rumbach Sinagogunda şarkı söyleyen onlarca gençten sadece biriydi. Irsai, Holokost’tan kurtuldu fakat çoğu tanıdığı ve yakını onun kadar şanslı değildi. Komünist düzen altında, çoğu Yahudi göç etti ve son hahamın da Macaristan’ı terk etmesiyle, sinagog bir ibadet yeri olarak işlevini kaybetti.
1989’da komünizmin düşüşü ile Macaristan’da Yahudi hayatı canlandı. Bu sene yeniden açılacak olan Rumbach Sinagogu dahil birçok sinagog ve okulun yapılması sonucunda Yahudi sayısının yaklaşık 100 bine ulaştığı biliniyor.
1872’de dönemin tarzına uygun inşa edilen Rumbach Sinagogu, Budapeşte’nin en seçkin sinagoglarından biriydi. Rumbach Sinagogu, kültürel bağın yanı sıra bir ibadet merkezi olarak işlev görecek.
89 yaşındaki Irsai görkemli bir şekilde restore edilmiş binaya bakarken, burada birçok anı biriktirdiğini hatta Bar-mitzvasını bile burada yaptığını belirtiyor.
Sinagog, Budapeşte'nin eski Yahudi gettosunu, başkentin en popüler gece hayatı bölgelerinden birine dönüştüren şık restoran ve barların arasında yer alıyor.
Sinagog, ziyaretçilerin haşhaş tohumu, elma, ceviz ve erik reçeli ile yapılan farklı lezzetler barındıran ‘Flodni’ olarak bilinen Yahudi kekini tadabilecekleri bir kafeye de ev sahipliği yapacak.
Yenileme projesini yöneten Henriett Kiss, bu sinagogu inşa eden ve burada dua eden topluluk artık var olmadığından, Budapeşte’deki tüm Yahudi topluluklarına açık olacağını belirtti.
