Suriyeli Yahudiler Halep´teki Büyük Sinagogun onarımı için yarışta

Amerikalı Sefarad Miras Müzesi (Sepharadic Heritage Museum) Suriye Halep'te bulunan Büyük Sinagogun restorasyonu için bir proje yürütüyor.

Topluluğun liderlerinden Joseph Sitt ekibine kış başlamadan önce çatı ve duvarlardaki çalışmaları ilerletme çağrısı yaptı. Günümüzde Şam'da birkaç Yahudi yaşamakta, Halep'te ise hiç yok.

Sinagogun savaştan sonraki hali...

 Müzenin Sukot Bayramı’nda gönderdiği bülteninde konuyla ilgili bir yazı kaleme alan Joseph Sitt, sinagogun tarihinden de bahsediyor: "Büyük Halep Sinagogunun restorasyonunu denetleyip finanse etmek Sefarad Miras Müzesinin yeni girişimlerinden biri. Efsaneye göre, yüzyıllardır ziyaretçileri güzelliğiyle büyüleyen bu kutsal ibadet yerinin temeli Kral Davud’un generali Joab Ben Zeruyah tarafından (MÖ 959) kent ele geçirdikten sonra atılmış. Halep Yahudilerine ait bu sinagogun güzelliği ve antikliği ile tanındığını 23 Ağustos 1625’te ziyarete gelen Pietro della Valle isimli asilzade de dile getirmiş. ”

Bu sinagog 3000 yıl boyunca şanlı cemaatimizin istikrarlı büyümesinin sessiz bir tanığı oldu, fakat geçtiğimiz yüzyılın başında bölgeden 25 binden fazla kişinin göç etmesinden dolayı yalnız bırakıldı.

Ne yazık ki sinagog 1947 isyanında ciddi şekilde hasar gördü, ancak 1980'lerde Murad Guindi, Albert Nakash ve Jack Chakalo tarafından yeniden inşa edildi.

Ne yazık ki Suriye'deki son iç savaş, sinagogun bir kez daha yıkılmasına neden oldu.

Kış aylarında hava soğuk ve yağışlı geçtiğinden, sinagogun doğu bölümünün çatı ve duvarlarını düzgün bir şekilde restore etmek için zamana karşı yarışıyoruz. Bu bölüm, 1500’lerde yeni gelen İspanyol Yahudilerinin dua ettikleri ve Eliyahu Hanavi’nin mağarasının bulunduğu alandır.

Bu alan aynı zamanda atalarımızın ve Halep’in birçok önemli hahamlarının 2500 yıllık mezarlarını koruyor."

Derleyen: Beril Barbut Adıvar

****