Uluslararası Holokost Anma İttifakı (IHRA), 2-5 Aralık tarihlerinde, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu, üye ve gözlemci ülke temsilcilerinin de katılımıyla Lüksemburg’da bir araya geldi.
40’ın üzerinde ülkeden yaklaşık 250 temsilcinin bir araya geldiği IHRA’nın Genel Kurulunda, Soykırım anma, araştırma ve eğitimi konusunda gündemdeki konular masaya yatırıldı.
Türkiye’nin 2008’den beri gözlemci ülke olarak yer aldığı IHRA, genişlemeye devam ediyor. Son toplantıda Portekiz’in tam üyeliği, Kuzey Makedonya’nın da tam üyelik yolundaki ilk adım olan ‘liason’ (irtibat) üyeliği açıklandı.
SOBİBOR PROJESİ
Genel Kurul’da IHRA üyesi dört ülke – İsrail, Hollanda, Slovakya ve Polonya – 2008’den beri işbirliği içinde yürüttükleri Sobibor Projesi hakkında bilgilendirme yaptı. Proje, ölüm kampı Sobibor’un bulunduğu yerde yeni bir müze ve anıt yapmayı içeriyor. Sona yaklaşılan proje, yakın zamanda Almanya’dan da önemli miktarda mali destek aldı.
Sırbistan’daki kamplar da gözlem altında
Toplantıda ayrıca Belgrad’da yer alan çalışma kampları Staro Sajmište ve Topovske Šupe’nin korunmasına ilişkin çabaların tüm üye ülkeler tarafından yakından takip edilmesi gerektiği kararlaştırıldı. Sırp delegasyonu, kampların korunmasına yönelik çıkartılan yeni kanunları paylaştı.
Toplantının önemli bir maddesi de Holokost’un eğitimi ve öğretimi konusunda, yepyeni önerilerin sunulmasıydı. Bu konuda üye ülkelerden uzmanlar, yeni öneriler oluşturacak ve bu öneriler UNESCO’nun işbirliği ile yayınlanacak. Söz konusu yayının önümüzdeki yıl, aralarında Türkçe’nin de bulunduğu, 20 farklı dilde basılması bekleniyor.
Bugüne kadar sayısız kez tartışılan, Vatikan’ın II. Dünya Savaşı arşivlerinin açılması da, toplantının gündeme gelen diğer bir konusu oldu. Papa Francis, geçtiğimiz haftalarda, 2 Mart 1939 ile 9 Ekim 1958 yılları arasında Papalık makamında olan 12. Pius dönemine ait gizli arşivleri açmaya karar verdiklerini açıklamıştı. Söz konusu dönemle ilgili olarak Papa 12. Pius, Holokost’ta yaşananlara karşı tepkisiz kalmakla ve göz yummakla suçlanıyor. Arşivler, II. Dünya Savaşı’nın sona ermesinin 75. yıldönümü münasebetiyle, Mart 2020’de açılacak.
IHRA’nın Onursal Başkanı Prof. Yehuda Bauer yaptığı konuşmada antisemitizmin tüm dünya için zararlı olduğunun altını çizdi. II. Dünya Savaşı’nın Hitler’in antisemit düşüncelerinden kaynaklandığını, Hitler’in Goring’e yazdığı talimatlara dayanarak iddia eden Prof. Bauer, savaşta altı milyon Yahudi’nin yanı sıra 45 milyon kişinin hayatını kaybettiğini hatırlattı ve “Antisemitizm tüm insanlığa ağır bir bedel ödetti” dedi.
Lüksemburg’daki Genel Kurul’da Türkiye’yi Büyükelçi Aylin Taşhan başkanlığındaki bir komite temsil etti. İzak Kolman ve Metin Delevi de komitenin üyeleri arasında yer aldılar.
