Dow Teorisini ortaya koyan ve bugün dünyanın en önde gelen endeksi olan Dow Jones Industrial Endeksi ve bugünkü çipli kredi kartlarının öncüsü olan yonga üzerinden akıllı kart çıkarılması fikri birer gazeteciye ait. Keza gelecekçilik olarak adlandırılan fütürizm, ‘Futurist Manifesto’ ile ilk önce Gazzetta dell’Emilia ve sonrasında Le Figaro’da yayınlanmış.
İtalyan Şair Fillippo Tommaso Marinetti manifestosuna önce şiirlerinde 1908’de yer vermiş ve sonrasında bunu içeren ilk şiirini Ocak 1909’da yayınlamış. Sonrasında Bologna’da ilk gazetede yayınlandıktan sonra 20 Şubat 1909’da Le Figaro’da ilk kez ‘Manifeste du futurisme’ adı ile çıkmış. Fransa seyahatinde Endüstri Devrimi ve makinelerin otomasyonu ile her şeyin hareket halinde olduğundan çok etkilenen Marinetti, geleceğe yönelik hareket olarak özetlenebilecek resim, heykel ve sanat akımını başlatmış. İktisat okulları aslında bu minik hikâyeden çok farklı değil. İşte Bretton Woods toplantısı sonrası Keynes’in önderliğinde bugünkü piyasalardaki kaotik yapıya kadar giden ons-dolar eşitliği sonrası ekonomik kapitalist sistem.
15 Ocak 2020 tarihli “Kraliyetler mi, Kapitalizm mi çökecek?” başlıklı Şalom’daki bu sayfadaki yazımızı Twitter’da önde gelen ekonomi ve piyasa yorumcuları ile paylaştığımda gelen bir yoruma cevaben “Kıymetli iktisatçılar bu ülkeye çok lazım. Bu ülkeye bir de iktisadi yönetim anlayışı, doktrini, okulu, ekolü lazım. Finans merkezi olmak için sadece ürün, mevzuat yeterli değil. Bir Avusturya Ekolü, bir monetarist görüş neyse, İstanbul’a böyle bir -école- de lazım” yorumunu yapınca değerli dostum Doç. Dr. Evren Bolgün bunun çok iyi bir fikir olduğu ve bir manifesto hazırlamak ile yola çıkılabilir yorumunu yazdı. Bu sayfada uzun zamandır fütüristik ve felsefi iktisadi haber ve yorumları yapıyorduk. Bu vesile ile Bolgün’ü dinleyerek geliştirilmek, eleştirilmek üzere ilk taslağı yine Şalom’un ev sahipliğinde yapıyoruz. Bir gün Keynes, Mises, Ricardo ve diğerleri gibi anılmaktan çok Türkiye’nin bir ekonomik kuramsal cazibe merkezi olması ve bundan hareketle İstanbul’un evrensel bir finans merkezi olması bizi daha mutlu edecektir.
Ve işte Endüstri 4.0, dijital ekonomi ve uzay çalışmaları sonrası şekillenmesi hızlanacak olan İstanbul Ekolü’nün ilk taslak manifestosu
1. İstanbul Finans Merkezine bir iktisadi yönetim ekolü (okul/school) anlayışı gerekmektedir.
2. İstanbul Ekolü evrensel iktisadi yönetimi ve anlayışı baz almaktadır. Bu nedenle çıkış yerinin adını almakla beraber daha kapsayıcıdır (kainat).
3. Astro-ekonomi yani Uzay Ekonomisi, İstanbul Ekolünün ana temasıdır ve beraberindeki sanat, felsefe, sosyoloji, edebiyat akımının merkezidir.
4. Diğer iktisat okullarını ve bilim dallarını kabul etmekle beraber atmosfer altı ile kısıtlı olduğu için artık tarih kitapları olarak okutulması gerektiğini savunmaktadır.
5. Bu nedenle diğer iktisadi okulları ve bilimsel anlayışları eski moda olarak görmekte ve iddia etmektedir.
6. Sagan, Asimov, Drake, Jules Verne, Da Vinci, Hezarfen, İbn-i Sina, Cezeri, Krugman, Lucas, Disney, Avi Loeb, Musk, Hawking, Einstein, Dali, Michio Kaku gibi vizyonerleri saygıyla selamlamaktadır.
7. Küresel finansal krizi (2008) bu yeni iktisadi çağın başlangıcı görmektedir.
8. Dijital ekonomiyi ve Endüstri 4.0. ekonomisini bir ara iktisadi kuşak olarak Uzay Ekonomisinin tamamlayıcısı olduğunu savunmaktadır.
9. IMF, Worldbank, UN, ICC, IFC vb. iktisadi kurumların ekolünde yetersiz olacağını, bilimsel kitaplar gibi yeni baştan yazılmasını savunmaktadır.
10. İstanbul Ekolü katkı koymaya hazır herkesi ve her liberal evrensel düşünceyi kucaklamaktadır. Hatta en liberal olduğunu iddia eden Avusturya İktisat Okulunu ve Liberteryenleri dahi.
11. Bilim hipotez, tez ve antitezlerden oluşmaktadır. İstanbul Ekolü karşıt görüşleri de saygıyla selamlamaktadır.
12. Uzay zamanda (bileşik) faizin anlamsız veya yetersiz olduğunu öngörmekte, bu nedenle yeni finansal ve parasal düzende faiz taşımayan kripto paraların ve blok zincirlerinin öncü düzenini kabul etmektedir.
13. Merkez bankacılığı (ve bağımsızlığı) sona ermiştir. Bir sonraki küresel mali krizde merkez bankalarının iflasları görülebilecektir. Senyörler (hükümetler) merkez bankalarından güçlerini geri istemektedirler, burjuva kendi parasıyla (örneğin Facebook Libra) rekabet etmeye çalışırken, proletarya kendi kripto paralarını yayınlayarak karşılık vermektedir.
14. Yüksek teknoloji ve telekom şirketlerinin veya fintech start-up'larının (merkez) bankalarla birleşmesi ve / veya yakınlaşması, merkez bankalarının yerini alabilecek yeni takas ve saklama merkezlerine yol açacaktır.
15. Koloni ekonomisi tanımına ihtiyaç olduğunu iddia etmektedir (diğer dış gezegenlerde vb.). Atmosferin üstü ve ticari uzay yarışında yeni finansal ve ekonomik tanımlara, yeni düzenlemelere ve organizasyonlara ihtiyaç bulunmaktadır.
16. Bilimsel olarak JEL ve http://ASCL.net kodları dahil yeni bilim dallarına, tanımlara ihtiyaç olduğunu söylemektedir.
17. Karbon piyasası gibi uzay ekonomisi pazarına ihtiyaç olduğunu görmektedir.
18. Uzay teknolojilerine dair halka arzlar (bu aşamada) blok zinciri varlıklar olmalıdır.
19. Kapitalizm ya da monarşiler Dünya'da dönüşecek ya da sona erecektir, fakat ticari emperyalizm uzay ekonomisinde devam edebilecektir. Öte yandan, bu yeni anlayışlar, İtalya'da Rönesans veya Fransa'da Aydınlanma Çağı gibi ilk aşamalarda sosyoloji ve felsefe üzerinde büyük etkileri olacak, kendi yeni sanat akımlarını ve modalarını yaratacaktır.
20. Finansal hizmetler ve ekonomiler, uzaylı istilaları veya evrendeki üçüncü türün keşifleri de dahil olmak üzere ekstrem risklere (örneğin www çöküşü, merkez bankalarının iflasları, pandemi, vb.) hazırlıklı olmalıdır.
