Gerek ABD’de gerekse Avrupa’da korona virüs salgını dindar Yahudi cemaatlerinde geniş topluma oranla çok daha hızlı yayıldı.
Örneğin Belçika’nın Antwerp şehrinde, Yahudi liderler virüsün cemaat nüfusunun yüzde 85’ine bulaşacağını tahmin ediyor. Bu durumun sebebini araştırmacılar dindar Yahudilerin hayat tarzı ile açıklıyor.
Cemaatin tıp uzmanlarının görüşüne göre, ortalama bir Belçikalının yakın çevresinde görüştüğü 15 kişi varsa dindar bir Yahudi için bu ortalama 150 kişi.
Bu sayı toplum içi dayanışmanın ve örgütlenmenin adeta doğal bir sonucu olarak ortaya çıkarken, maalesef bir salgın durumunda olumsuz rol oynuyor.
Bugün Kudüs İsrail’de yaşayan Amerikan Brooklyn -Williamsburgh Ortodoks Satmar Cemaatinin üyesi olan Meyer Labin geniş toplumda “Dindar Yahudiler önlemlere aldırmıyor, bencillik ediyor ondan hastalık yayıldı” iddiasına karşı çıkıyor ve sebebi yaşam tarzı ile açıklıyor.
Dindar Yahudilerin asla bencil ve kendi toplumları dışındaki kişilere önem vermeyen bireyler olmadığını, bunun felsefeye ve inanca aykırı olduğunu hatırlatan Labin, hastalığın hızla yayılmasını iki ana sebeple açıklıyor. Bunlardan biri Ortodoks-Hasidik Yahudilerin haberleşme konusunda geniş topluma göre çok daha farklı yaşamaları. Dindar Hasidik hayatı seçen kişilerin evinde televizyon yok, internet ise son derece kısıtlı. Bu aileler, özellikle çocuklarını geniş toplumun negatif etkilerinden korumak için aile ortamlarında kitle iletişim araçlarını sokmuyor.
Dindar cemaatlerin birçoğu, virüsün alarm zillerini çalması ile birlikte internette ortaya çıkan infialden başta tamamen habersizdi.
İkinci ana sebep ise dindar Yahudiler bir günde geniş toplumla kıyaslandığında çok daha fazla kişi ile bir araya geliyor.
Sinagog Yahudi hayatında ailenin bir uzantısı olarak yer alıyor.
Dindar bir Yahudi işine ara vererek günde üç defa (Sabah, Öğle Akşam) sinagoga gidip Yahudi inancının gerektirdiği asgari 10 kişi ile dua ediyor. Katılmak zorunda olduğu düğün, Tevrat dersleri ve dini törenleri de hesaba kattığımızda bir günde bu sayı yüzlerce kişi olabiliyor. Korona salgınının ilk başladığı günlerde Yahudi Purim Bayramı’nın da kutlanmış olması virüsün yayılmasını daha da hızlandırdı.
Dolayısı ile salgın ABD ve Avrupa’nın Hasidik inançlı Yahudi cemaatlerinde geniş toplumdan çok daha hızlı yayıldı.
Not: Dünya Yahudi cemaatlerinde dindar olanlar için genellikle ‘Ortodoks veya Hasidik’ ifadeleri kullanılır. Kesin bir tanım olmamakla birlikte ‘Hasidik’ olarak ifade edilen gruplar, Ortodoks olanlara karşı çok daha katı dindar ve kapalı bir Yahudi hayatı tercih edenlerden oluşur.
