• “Kovid-19 salgını hepimizi tedirgin ediyor. Ülkemiz ve tüm dünya insanlarını tehdit eden bu sağlık sorununun ortadan kalkması en büyük dileğimiz. Ne yazık ki Kovid-19 salgınıyla birlikte nefret söylemine varan sosyal paylaşımlar yapıldığını görüyoruz. Irkçılık içeren iki sosyal medya hesabı hakkında şikayetçi olduk. Kovid-19 üzerinden Yahudi karşıtlığı yapanlara yönelik yasal yaptırımların hayata geçirilmesi gerekir. Irkçılık suçuna nefret söylemi de dahil edilmeli. Kovid-19 virüsü biter gider ama antisemitizm virüsünü ne yapacağız?” Deniz Saporta (Mert İnan-Milliyet)
İsrail meclisinde seçim ertesinde yeni dönem vekilleri yemin ederek göreve başlarken aynı gün muhalefet partileri hem yeni meclis başkanını seçmek için oylama yapılmasını önermiş hem de Netanyahu'yu başbakanlıktan edebilecek yasa tasarısını meclise sunmuştu.
Yemin töreninin ardından, Meclis Başkanı Yuli-Yoel Edelstein'ın ülke çapında uygulanan 10’dan fazla kişinin biraraya geleceği etkinliklerin yasaklanması gibi tedbirleri gerekçe göstererek önümüzdeki haftaya kadar meclisi kapatma kararı alması siyasi arenada tansiyonu en üst noktaya taşıdı. Karar, köklü bir parlamento geçmişine sahip ülkede büyük tepkiye yol açtı. Muhalif kanat, meclisin kapalı halde bulunmasının acil bir kriz durumunda olan ülkede karar alma sürecini sekteye uğratacağını kaydetti. Cumhurbaşkanı Rivlin, meclis başkanını demokrasiye zarar verdiği gerekçesiyle uyarırken, salgınla yapılan mücadelenin meclisteki toplantıları engellememesi gerektiğini vurguladı. Mavi-Beyaz ittifakı cephesi de meclis başkanına, Netanyahu’nun ihtirasları doğrultusunda hareket ettiği suçlamasını yöneltti.
Koalisyon görüşmelerinin yanında iki blok arasında, meclis başkanının seçimi ve parlamentodaki kilit komisyonların hangi tarafın kontrolünde olacağı çekişmesi yaşanıyor. Hükümetin salgınla mücadelesini incelemek de başta olmak üzere meclis içerisinde kurulan komisyonları denetleme görevi verilecek Düzenleme Komisyonunun nasıl oluşacağı konusunda taraflar arasında anlaşma sağlanamamıştı. Merkez sol blokunun meclis genel kurulundaki kilit komisyonların kontrolünü ele geçirmesi meclis başkanını değiştirmek ve Netanyahu’nun görevden alınması sürecini başlatması için önem taşıyor. Meclisin kapatılması kararının arkasında Netanyahu’nun olduğunu söyleyen muhalefet cephesi bu şekide Likud liderinin koronavirüs tehdidi altındaki vatandaşlarının korkularını suiistimal ederek kişisel çıkarlarını ön planda tuttuğunu belirtiyor.
EMRE KARACA
https://www.aa.com.tr/tr/analiz/israildeki-siyasi-cikmazda-yeni-formul-karantina-hukumeti/1772904
Fas, İsrail ile olan ilişkisini her zaman inkar etme yoluna gitti. Trump’ın sözde “yüzyılın anlaşması” planının her aşamasında, BAE, Bahreyn, Mısır ve Suudi Arabistan gibi sürecin bilfiil içindeydi. Plan açıklandıktan sonra da bunu olumlu olarak karşılaşmışlardı. Verilen tepkilere Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, “Fas’ın öncelikli meselesi Batı Sahra meselesidir. Filistinlilerden çok Filistinli olmamız gerekmez” ifadesini kullanmıştı. Evet dediği gibi Batı Sahra meselesi Fas yönetimi için, Kudüs’ten, Mescid-i Aksa’dan çok daha fazla önemli. Bu kapsamda Faslı bir Yahudi iş adamı, aynı zamanda Trump’ın damadı Jared Kushner’in yakını olan Yariv Elbaz ön plana çıkıyor. 2018 Eylül ayında Arjantin’de düzenlenen G20 Liderler Zirvesi’nde Netanyahu ile Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita arasında yapılan gizli görüşmeyi organize eden Elbaz idi. Fas, Batı Sahra’yı kırmızı çizgi olarak görmekte. 1975 yılında İspanyol işgali bittikten sonra Batı Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti kurulmuş, 1984 yılında Afrika Birliği bu oluşumu tanıyınca Fas tepki olarak kurucularından olduğu Afrika Birliği’nden çekildi. (2017’de geri döndü) El-Arabiya televizyonunda Polisario (Moritanya’da kurulmuş, Batı Sahra meselesinde Fas Krallığına karşı mücadele eden direniş örgütü) belgeseli yayınlanması üzerine, Fas’ın Riyad büyükelçisi geri çağrıldı. Polisario Cephesi’nin Hizbullah ile kurduğu yakın ilişkiden dolayı Fas, İran ile diplomatik ilişkileri kesmiş bu doğrultuda Tahran’daki elçiliğini kapatma kararı almış, İran Büyükelçisinin de ülkeyi terk etmesini istemişti. İşte, Fas’ın Batı Sahra hassasiyetini iyi bilen İsrail, lobi faaliyetleriyle Amerika’nın Batı Sahra’da konsolosluk açarak, Fas’ın buradaki hakimiyetini tanınmasını sağlamaya çalışıyor.
FARUK ÖNALAN
https://www.star.com.tr/acik-gorus/dunden-bugune-israil-fas-iliskileri-haber-1524085/
Koronavirüsle birlikte sosyal medyada Kovid-19’u Yahudilerin çıkardığını öne süren bazı yazılar paylaşılırken, hakaret içeren birçok ses ve görüntü kaydı da sosyal medya aracılığıyla dolaşıma sunuldu. Yahudi cemaatinde rahatsızlık yaratan bu paylaşımlarla ilgili konuşan Türk Yahudi Cemaati Sözcüsü Deniz Saporta şunları söyledi: “Kovid-19 salgını hepimizi tedirgin ediyor. Ülkemiz ve tüm dünya insanlarını tehdit eden bu sağlık sorununun ortadan kalkması en büyük dileğimiz. Ne yazık ki Kovid-19 salgınıyla birlikte nefret söylemine varan sosyal paylaşımlar yapıldığını görüyoruz. Irkçılık içeren iki sosyal medya hesabı hakkında şikayetçi olduk. Kovid-19 üzerinden Yahudi karşıtlığı yapanlara yönelik yasal yaptırımların hayata geçirilmesi gerekir. Irkçılık suçuna nefret söylemi de dahil edilmeli. Kovid-19 virüsü biter gider ama antisemitizm virüsünü ne yapacağız? Bizler bu ülkenin evlatlarıyız” dedi.
Twitter’da ‘Bir Türk Yahudisi’ isimli kullanıcı tarafından yapılan istatiksel paylaşımda şu ifadelere yer verildi. “3 gündür durmadan twitterda antisemitizm içeren twitlerin ekran görüntülerini alıyorum. Elimde Türkçe 4 bini aşkın ekran görüntüsü var. İçim acıyor arkadaşlar. Hayatında bir Yahudi ile karşı karşıya gelmemiş insanların yaydığı cahillik ve nefretin ucunda ekstremist tepkiler olabiliyor.”
Mert İnan
https://www.milliyet.com.tr/dunya/kovid-19-biter-ama-nefret-ne-olacak-6171627
Netten okumalar
https://www.birgun.net/haber/turkiye-den-israil-e-peruk-ticareti-sacin-uzun-yolculugu-292439
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51911014
https://perspektif.eu/2020/03/14/nefret-soylemi-ve-nefret-sucu-nedir/
Takılan tweetler
Jalal Haddad@Jalalhaddad
Komplo teorilerin kötü etkilerinden bir tanesi bence hedef şaşırtması. Salgının ortaya çıkardığı dersler var. Mesela sosyal sınıflar değişik şekilde bu süreci yaşıyor, yine fakirler zarar görüyor vs ve buna yoğunlaşmak yerine bir takım yahudi komplosu illuminati muhabbeti dönüyor
https://twitter.com/Jalalhaddad/status/1242038586221961216
Ottoman Imperial Archives@OttomanArchive
A Jewish Shop Invoice in Istanbul, 1912
İstanbul'da Bir Yahudi Dükkanı Faturası, 1912
https://twitter.com/OttomanArchive/status/1240394316750753793
xilouris aga #Kolonyaİçmeyin@xilourisaga
sabahtan akşama kadar kahvede oturup "hep israil, hep yahudi oyunu" diye komplo kasanlarin oynadığı oyunun bir yahudi tarafindan yapilmasi muhteşem ya.. hayat gerçekten aşırı ironik komedilerle dolu..
https://twitter.com/xilourisaga/status/1242009732422029318
Ali Kara@dohqo
Sefaradların konuştuğu Ladino'da Türkçe üzerinden geçmiş alıntı sözler de var, kondja "gonca" ve chichek "çiçek" şarkıda seçilebiliyor. Küçük bir liste:
https://en.wiktionary.org/wiki/Category:Ladino_terms_derived_from_Turkish
https://twitter.com/dohqo/status/1241684426972704768
Haliç Postası@HalicPostasi
1976 yılında #Şalom gazetesi yazarı Moşe Grosman, okuyucularına bir soru yöneltiyor ve bunu bir yarışma olarak duyuruyor köşesinde. 'Bilen kazanıyor' diyerek sorduğu kurum hakkında tüm bilgileri veriyor üstelik! Ödüller de harika!
E hadi o vakit, siz de okuyun ve bilin bakalım?
Evet yarışmamızı yanıtlama süresi doldu:) İki yarışmacımız soruyu bildi.
#Balat #OrAhayim #Musevi Hastanesi
Fakat bunca ipucuna rağmen yine de bilemeyecek olanları düşünen Moşe Grosman, daha sorunun başında zaten yanıtı kendisi vermiş bile:) Hatta altında da #Ladino ipucu var!
https://twitter.com/HalicPostasi/status/1240374261417758721
Atanamayan Marslı@HaymiBehar
Ladino Corona şiiri kim yazdıysa çok yaşasın, bizi güldürdü.
https://twitter.com/HaymiBehar/status/1241730070668095490
burcu genç@burcugenc89
Altıncı çevirim... Gerçekten deyim yerindeyse çevirirken hem ağladım, hem güldüm. Zor zamanlar yaşayanların, yerinden edilmişlerin ve göçmenlerin hikayesini anlatan duygusal bir aile romanı.
Hem doğayla hemde birbirimizle dayanışmanın önemini bir kez daha anladığımız bu zor günlerde okunmasını tavsiye ettiğim bir kitap. Umarım içinde bulunduğumuz bu karanlık zamanlar, insanlığın diğer canlılara ve çevreye saygı duymasını, benmerkezciliğinden uzaklaşmasını sağlar.
Israrlarımı kırmayarak bugün çok az konuşulmakta olan Ladino dilindeki cümleleri orijinal halinde bırakan sevgili Özlem Küskü'ye teşekkür ederim. Umarım Ladino için bir kaynakça görevi de görür. Ladino dilindeki yardımları için Karen hanım'a ayrıca çok teşekkür ederim.
https://twitter.com/burcugenc89/status/1240898843631329280
