İsrail-BAE anlaşmasının Ortadoğu´ya şimdiden getirdikleri...

İsrail Ekonomi Bakanlığı, Birleşik Arap Emirliği (BAE) ile normalleşme sürecinin İsrail için gerek ticaret gerekse yatırım alanında yüz milyonlarca dolar kazanç getireceği tahmininde bulundu.

Bakanlığın son günlerde yorumladığı değişik senaryoların ışığında elde ettiği resmi rakamlara göre açıkladığı raporda Birleşik Arap Emirliği ile İsrail arasında günümüzde 300 bin dolarlık ihracat yapılırken, bu rakamların 300-500 milyon dolara sıçraması bekleniyor. Birleşik Arap Emirliğinin de İsrail’deki yatırım miktarının 350 milyon dolara yükselmesi öngörülüyor.

Rapora göre endüstrinin en fazla kazanç getireceği alanlar siber endüstrisi, tıbbı araç gereçler, finansal teknoloji ve iletişim… Rapor, Arap-İsrail sektörlerinin Körfez Ülkelerinin yapacağı yatırımlar sayesinde daha fazla kâr edeceğini belirtirken ayrıntıya girmedi.

İsrail hükümet, ihracatta anlaşmalar ve yatırımlar beklentisiyle süreci kolaylaştırmak için yeni çerçeveler hazırlıyor. Ekonomi Bakanı Amir Peretz, iki ülke arasındaki bağların kuvvetlenmesi için bu çalışmanın hemen başlamasının üstünde durdu. Başlangıç olarak da Abu Dabi’deki açılacak İsrail elçiliğinde bir ticari faaliyetin gerçekleşmesini istedi.

İsrail ve Birleşik Arap Emirliği geçtiğimiz perşembe tam bir diplomatik ilişkiye geçtiklerini açıkladılar. Anlaşmaya göre Birleşik Arap Emirliği, Mısır ve Ürdün’den sonra İsrail ile tam ve aktif diplomatik ilişkilerin yürütüldüğü üçüncü Arap ülke oldu. İki tarafın birlikte verdiği demeçte İsrail ile BAE arasında turizm, doğrudan uçuşlar ve elçilikler konusunda anlaşmaların yapılacağı açıklandı. 

Netanyahu: “Başka Arap liderleriyle de görüşüyorum”

İsrail Başbakan Binyamin Netanyahu, pazar günü Fox News'e yaptığı açıklamada, Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) yanı sıra diğer Arap ülkelerinin liderleriyle de görüştüğünü söyledi.

Netanyahu, Umman ve ‘diğer ülkelerdeki’ siyasi liderlerle görüştüğünü ve bu müzakerelerin anahtarının sağduyu olduğunu belirtti. “Tarih yazıyoruz ve tarihi değiştiriyoruz” diyen Netanyahu, “Bu, hem ABD, hem de İsrail için iyi” dedi.

Fox News haber sunucusu Eric Shawn, BAE ile olan anlaşmadan övgüyle söz etti ve İsrail’in Jerusalem Post gazetesinin artık erişilebilir olmasının etkileyici olduğunu dile getirdi. 

“Bu güçlülerin barışı ve gelecek için umutlu olanların barışı” diyen Netanyahu daha sonra İran çevresindeki mevcut bölgesel gerilimler hakkında konuştu ve "İran, Ortadoğu'da cinayet işliyor. Her yere kargaşa ekiyor" yorumunu yaptı. Netanyahu BM’nin, ABD’nin ileri sürdüğü, İran silah ambargosunu uzatmama kararını eleştirdi.

Başka hangi ülkeler İsrail ile diplomatik ilişki kurabilir?

İsrail – BAE anlaşmanın ardından yapılan değerlendirmeler Suudi Arabistan üzerinde yoğunlaşsa da başka ülkelerin de İsrail ile normalleşme sürecine girebileceği yönünde haberler basında yer alıyor.

Son dönemdeki gelişmeler ışığında Bahreyn, Umman, Fas ve Sudan'ın da benzer adımlar atabileceği ifade ediliyor.

İsrail İstihbarat Şefi Eli Cohen, hafta sonunda yaptığı açıklamada, Sudan ile yakın bir zaman içerisinde ilişkilerin normalleşmesine yönelik bir anlaşma imzalayabileceklerini belirtti. Cohen, "Sudan ile bir normalleşme anlaşması da yakın zamanda yapılacak. Bu tarihi anlaşmayı yıl bitmeden imzalayabiliriz" dedi.

Washington Post gazetesi köşe yazarı David Ignatius, ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerinden aldığı bilgilere göre, Fas, Umman ve Bahreyn'in normalleştirme adımı atacak ülkeler arasında en güçlü adaylar olduğunu yazdı. 

İsraillilerin çoğunluğu BAE barışını ‘ilhak’a tercih ediyor

Pazar günü yapılan bir anketin sonuçlarına göre, İsrail halkının neredeyse yüzde 80’ Birleşik Arap Emirlikleri ile normalleşme anlaşmasını, Batı Şeria’yı ilhak etme planına tercih ediyor. Ankete katılanların yaklaşık yüzde 14’ü yapılacak anlaşmanın gelecek genel seçimlerde oyu konusunda fikirlerini değiştirebileceğini ekledi. 

İsrail ve BAE, ABD’nin arabuluculuğuyla bir araya gelmiş ve İsrail’in ABD Barış Planı ışığında, Batı Şeria’daki bir kısım toprağı ilhak etme planından vazgeçmesi koşulunu kabul etmesi sonucunda, diplomatik ilişkilerini tamamen işlevsel hale getireceklerini açıklamışlardı.

İsrailli Kanal 12 tarafından yapılan ankette, katılımcıların yüzde76,7’si ilhaktansa barışı tercih ederken, yüzde 16,5’lik bir kesim ise ilhak planına devam edilmesini seçti. Kalan yüzde 6,8, konu hakkında bir tercihleri veya bilgileri olmadıklarını belirtti.

Katılımcılardan iki politik hareketten birini tercih etmeleri istenirken, körfez ülkesi ile ilişkilerin normalleşmesi konusundaki görüşlerinin alınmadığı, sadece seçim yapmaları istendiği belirtildi.

Katılımcıların yüzse 61,4’ü ilhak planını askıya alarak bir anlaşma yapmasını, seçim vaatlerine ihanet olarak değerlendirdiklerini söylerken, katılımcılardan sağ görüşlü olanları bu hareketi anca yarı yarıya ihanet olarak adlandırabileceklerini söyledi.

Ankete katılanların büyük çoğunluğu denebilecek yüzde 85,8’i BAE ile yapılacak bir anlaşmanın bir sonraki genel seçimlerde verecekleri oyu etkilemeyeceğini, yüzde 7.5’i bu diplomatik atılımın oylarını etkileyeceğini, yüzde 6,6’sı ise bu konuda henüz karar vermediklerini belirtti.

İsrail Devlet Başkanı Rivlin, BAE Veliaht Prensi Bin Zayed'i davet etti

İsrail Devlet Başkanı Reuven Rivlin, Twitter’dan, Birleşik Arap Emirlikleri Prensi Bin Zayed'e Kudüs'ü ziyaret etmesi için davetiye gönderdiğini açıkladı. 

Arapça olarak hazırlanan davetiye mektubunu da paylaşan Rivlin, "Ülkelerimiz arasındaki anlaşmanın, bizimle bölge halkları arasında güven inşa etmeye ve bu güveni güçlendirmeye, ekonomik faydaya ve bölgenin istikrarına katkı sağlayacağı konusunda umutluyum" ifadelerini kullandı. 

Normalleşmede ilk adım Kızıldeniz'de askeri işbirliği

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, haberine göre, İsrail İstihbarat Teşkilatından BAE ile muhtemel işbirliği alanlarına dair bilgilerin yer aldığı bir rapor yayımlandı. Raporda, potansiyel işbirliği alanlarının başında güvenlik geldiği kaydedildi.

Haberde ayrıca, normalleşme anlaşmasının Körfez ülkeleri arasındaki askeri ittifakı güçlendirmenin yanı sıra Kızıldeniz'in güvenliği konusunda işbirliğini artıracağı vurgulandı.

İki ülke arasındaki anlaşmanın açıklanmasından sonra MOSSAD Başkanı Yossi Cohen hafta başında Birleşik Arap Emirliklerine gitti.

BAE resmi haber ajansı WAM da iki ülkeden yetkililerin ilerleyen haftalarda bir araya gelerek farklı alanlarda ikili anlaşmalar imzalayacağını duyurdu.