Fas´ın Kudüs’le anlaşma imzalayacak olan bir sonraki Arap ülkesi olacağına dair spekülasyonların konuşulduğu bugünlerde, Fas Başbakanı Saad-Eddine El Otmani geçtiğimiz pazar günü Kuzey Afrika ülkesinin İsrail’le ilişkileri yakında normalleştireceğine dair çıkan haberleri yalanladı.
Reuters haber ajansının bildirdiğine göre El Otmani, “Filistin halkının haklarını daha fazla ihlal etmeye teşvik edeceği için Siyonist varlıkla her tür normalleşmeyi reddediyoruz” dedi.
Söz konusu yorum ABD Başkanı Donald Trump’ın danışmanı ve damadı Jared Kushner’in İsrail, Fas ve bir dizi Körfez ülkesine yapacağı ziyaretten önce geldi. Kushner’dan önce bölgeyi ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ziyaret etti. Pompeo pazartesi sabahı İsrail’e vardı. Pompeo, Trump yönetiminin İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri’nin tarihi bir anlaşmaya imza atarak diplomatik ilişkiler kurmasının yarattığı ivmeden yararlanma hedefinin bir parçası olarak bu hafta Sudan, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirliklerini de ziyaret ediyor.
Geçtiğimiz hafta İsrail medyası Fas’ın yüksek ihtimalle İsrail’le ilişkileri normalleştirecek bir sonraki Arap ülkesi olacağını duyurmuştu. İsmi verilmeyen ABD’li yetkililerin açıklamalarına yer verilen haberde Fas’ın hâlihazırda İsrail’le turizm ve ticaret alanlarındaki ilişkilerinden dolayı olası bir aday olarak görüldüğü belirtilmişti. Haberde ayrıca Kuzey Afrika ülkesinin ülkedeki küçük Yahudi cemaatini nasıl koruduğu da vurgulanmıştı.
İsrail’le resmi diplomatik ilişkiler kurmak Fas’ın ABD ile ilişkilerini de iyileştirebilir. Haberde Rabat’ın bunu yaparak ABD’nin tartışmalı Batı Sahra toprakları üzerindeki Fas egemenliğini tanımasını hedeflediği de belirtiliyor. Fas, 1975 senesinde İspanya bölgeden çekildiğinde Batı Sahra’da büyük bir alanı işgal etmiş ve daha sonra bu alanları ilhak etmişti. Ancak Fas’ın bu ilhakı uluslararası kabul görmemişti.
Fas ABD’nin bir müttefiki olarak görülüyor ve uzun yıllardır İsrail’le istihbarat alanında resmi olmayan ancak yakın ilişkiler yürütüyor. İki ülke arasında resmi ilişkiler olmamasına karşın, Fas İsrailli liderleri ağırlıyor ve İsraillerin ziyaretine de izin veriyor. Fas’ta yaklaşık 3000 Yahudi yaşıyor. 1948’de İsrail Devletinin kurulmasından önce bu rakam çok daha yüksekti. Ancak yine de Fas Arap ülkeleri arasında en geniş Yahudi cemaatine sahip ülke olma özelliği taşıyor.
