‘Uzaktan eğitim’e ne kadar hazırız?

Eğitimciler uzaktan eğitim konusundaki geliştirmelerini hızlandırdı. Yakın zamanda dünya öğretmenlerini buluşturan, farklı ülkelerden canlı bağlantılarla, 50 binin üzerinde eğitmenin ilgi gösterdiği Cambridge Live Experience konferansı gerçekleşti. Konferansa katılan Eğitim Profesörü Hayo Reinders, çevrimiçi, harmanlanmış ve hibrit öğretimde otuz yıllık en iyi uygulamalardan yararlanarak hazırladığı, değişen durumların potansiyel olumsuz yönlerini, olası faydalara dönüştüren önemli kuralları anlattı. 

Güvenli bir eğitim ortamı yaratmak

Öğrencinin kendini güvende hissettiği bir ortam yaratın.  İster sınıfta, ister online, ister 5 yaşında, ister 50 yaşında olsun, öğrenirken güven, her zaman önemli olmuştur. Başarının nedenleri araştırıldığında, güvende hissedilen durumların başarıyı desteklediği görülmüştür. 

Yavaş ve istikrarlı olmalı

2000’li yıllarda sosyalleşmenin, öğrenmenin çok önemli bir parçası olduğunu gördük. Daha sonra sosyal dönüşüm kavramı hayatımıza girdi ve duyguların öğrenmede çok önemli bir rol oynadığını anladık. Tüm duygusal formlar; sıkılmak, endişelenmek, merak etmek, güvenmek, öğrenmede başarıyı etkiliyor ve büyük rol oynuyor. Bu durumda yeni ders planları oluştururken duygulara seslenen yeni fırsatlar yaratmaya çalışmak, yavaş ve istikrarlı olmak ikinci kural olarak karşımıza çıkıyor. 

Katılıma odaklanmak şart

Öğrencinin dikkati öğretmende mi? Bunun kontrolü normal sınıflarda bile zorken, online sınıflarda daha da zordur. Öğrenciler için önemli olan konuları ön plana çıkartmak gerekir. İletişime geçme isteği onların ilgisini çekecektir. Dijital oyunlar, çizgi filmler, müzik ilgi çekici konular olabilir.  

Katılımcılar nasıl fark edilir?

Öğrencinin aktif bir şekilde katılımını davranışsal, bilişsel, sosyal ve duygusal açıdan değerlendirilecek. Görev şeması, katılım davranışsal açıdan, düzenli, dikkatli, hazır olma hali bilişsel açıdan, başkalarıyla interaktif ve bağlantı içinde olması sosyal açıdan, motive olmuş mu, dâhil olmuş mu amacı var mı sorularının cevapları duygusal açıdan değerlendirmeyi sağlayacaktır.

Öğrenciye kendini ifade etme şansı tanı

Sahip olduğumuz teknoloji, bize bir sürü aplikasyon ile öğrencilere konuşma şansı veriyor. Bu arka planda iletişim demektir. Bir başka yol ise hikâye anlatımıdır. Öğrenciler, resim, müzik ve farklı araçlarla kendini ifade edebilir. 

Eğitimciler bu yönde kendilerini ve sistemleri geliştirirken ebeveynler olarak yapılabilecekleri de uzmanlar şöyle sıralıyor:

Günlük çizelgeler oluşturun

Yaşadığımız bu dönemde doğru alışkanlıklar geliştirmek için günlük bir çizelge oluşturmak, bu çizelgenin nasıl işlediği konusunu değerlendirmek ve gerektiğinde esnek olmak önemlidir. Bir günü bölümlere ayırarak; çocuğunuzun uyanması, hazırlanması ve çevrimiçi eğitime hazır hale gelmesi konusunda ona destek olun. Yatağını toplama, uyku zamanı, ekran kullanım süresi, yemek hazırlama, oyun oynama zamanı gibi rutinleri günlük planın içerisine dâhil edin. Planlamanızı yaparken tüm ailenin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurun.

Uzaktan eğitim için ortam oluşturun

Çocuğunuzun çevrimiçi eğitimi takip edebileceği uygun fiziksel ortamı hazırlayın. Mümkünse kendi odası ve kendi masası olmasını ve tüm araç gereçlerinin yakınında olmasını sağlayın. Bu alanın sessiz, sakin, dikkat dağıtan unsurlardan uzak, internetin iyi çektiği bir yer olması gerekir. Çevrimiçi eğitimde derse katılırken kullandığı masa ve sandalyenin boyuna uygun olması önerilmektedir. Eğer büyük bir masa ve sandalye kullanıyorsa rahat sağlıklı bir oturma pozisyonu alabilmesi için ayaklarının altında bir basamakla desteklenmesi, ihtiyaç duyuyorsa sırtının minderle desteklenmesi gerekebilir. Yetişkin olarak çocuğunuzun çevrimiçi eğitimini takip etmeniz ve dijital güvenliğinden emin olmanız önemlidir.

Bırakın kendileri öğrensin

Çocuğunuzun çoğunlukla bağımsız olarak öğrenmesine izin verin. Yetişkinlerden beklenen sadece çocuklarının üzerlerine düşen görevleri takip etmeleri ve yapmaları konusunda yönlendirmektir. Zaman zaman çocukların zorlanmasına müsaade edin ve çok fazla müdahaleci olmayın. Böylece çocuklar bir yandan kendilerini organize etmeyi ve diğer yandan bağımsız çalışmayı öğrenirler. Yaşadığımız bu süreçte belki de en önemli fırsat eğitimi; çocuğun otokontrolünü ve öz disiplinini geliştirebilmesi olacaktır.

Günlük değerlendirme yapın

Günlük değerlendirmeler çocuklarınızın sorumluluk bilinci oluşturması açısından ve uzaktan eğitimdeki konumlarını takip edebilmeniz açısından oldukça önemlidir.

Örneğin:

Sabahları çocuğunuzla şu gibi konuları ele alabilirsiniz: 

• Bugün hangi derslerin var? Yapman gereken görevler neler?  Hangi kaynaklara veya malzemelere ihtiyacın var? Sana yardımcı olmamı istediğin bir konu var mı?

Akşamları da şu gibi konuları değerlendirebilirsiniz:

• Bugün sana verilen programın ne kadarına uyabildin? Bugün yeni neler öğrendin? Yarınki programın için yapman gereken hazırlıklar var mı?

Çocuklarınızın hareket etmesini teşvik edin

Bireysel veya ailece yapılan egzersiz iyi hissetmek ve daha verimli çalışmak için önemlidir. Hareket etmek konusunda ailece hedefler koyun. Örneğin günde yarım saat spor yapmak gibi. Aynı zamanda çocuğunuzun hareket edebileceği ev ile ilgili işlere katılması konusunda da onu teşvik edebilirsiniz.

Ekran karşısında geçen zamanı kontrol edin

Çevrimiçi eğitim gün boyunca ekran karşısında kalmak demek değildir. Öğretmenler bu konuda bir denge kurmaya ve aktiviteleri çeşitlendirmeye çalışmaktadırlar. Bu süreçte en azından dinlenme süreleri ile çevrimiçi eğitim çalışmalarında kullanılan ekran süreleri açısından bir denge kurmaya çalışın.

Sosyalleşme

Çevrim içi eğitim, okul ortamındaki etkileşim ve temas ortamını sağlamadığı için, çocuklar arkadaşları ile birlikte vakit geçirmeye ihtiyaç duyabilir. Çocuklarınızın istediği arkadaşları ile çevrimiçi veya güvenli sosyalleşebilmeleri konusunda onlara yardımcı olabilirsiniz. 

Peki ya veliler ne yapmalı?

Kendinizi ihmal etmeyin

Prof. Dr. Aslıhan Dönmez, Fikir Turu için kaleme aldığı “uzaktan eğitim annelerine sakin kalma rehberi” başlıklı yazısında velilere özellikle annelere “kendinizi ihmal etmeyin” diyor. “Evde çevrimiçi eğitim alan çocuklarımızın yanında biz de çevrimiçi veliler olduk. Örgün eğitim sürerken bir velinin almadığı birçok sorumluluğu çevrimiçi veliler olarak almak zorunda kaldık. Bu zorunluluk beraberinde birçok alışılagelmedik deneyimi bize yaşattı. Örneğin; sınıf ortamının mahremiyetine girdik. Öğretmenlerin dersi nasıl işlediğine birebir şahit olabiliyoruz. Çocuklarımızın sınıf içi performanslarını birebir gözlemleyebiliyoruz ve sınıftaki diğer öğrencilerle kıyaslayabiliyoruz. Eğitimcilerin de bizlerden beklentisi arttı; çocuklarımızın derse katılımlarını denetlememizi, ödevlerini düzenlememizi, faaliyetleri birlikte yapmamızı yani eğitime her zamankinden çok daha fazla katkıda bulunmamızı bekliyorlar. Bu beklenti çalışan veya çalışmayan tüm velilerde, özellikle de annelerde, farklı içerikte ve şiddette kaygılara yol açtı. Bütün bu koşuşturma içerisinde en önemli kısım olan kendinizi ihmal etmeyin.

Unutmayın; siz sağlıklı ve iç huzuru olan bir birey olmazsanız ne çevrimiçi veliliğiniz, ne de iş hayatınız verimli olacaktır. Günlük koşuşturma ve rutin işlerin dışında, ‘canınızın isteklerine’ de kulak verin ve bunları da günün öncelikli aktiviteleri haline getirmeyi unutmayın.”