Kudüs İbrani Üniversitesi Einstein’ın kazandığı Nobel Ödülü’nün 100. yılını kutlamak için ‘İmkansızı Görselleştirmek’ sergisi düzenliyor.
Büyük bilim insanı Albert Einstein İsrail topraklarını, Şubat 1923’te, Japonya seyahati dönüşünde, memleketi Almanya’ya dönmeden evvel verdiği bir molada 12 günlüğüne ve sadece bir kez ziyaret etti. Yine de Einstein’ın mirası tam anlamı ile İsrail’de yaşıyor.
Einstein Kudüs İbrani Üniversitesinin kurucularındandı. Üniversiteye kişisel ve bilimsel yazılarını miras bıraktı. Bu el yazmalarının içinde İzafiyet Teorisi ve “E=Mc2” formülü de bulunuyor.
Üniversite, Einstein’ın 1921’de kazandığı Nobel Ödülü’nün 100. yıldönümünü kutlamak için, ‘On yılın en heyecan verici, sürükleyici platformlarından biri’ olarak nitelendirilen, etkileşimli bir çevrimiçi deneyim olan ‘Einstein, Visualize The Impossible/ Einstein, İmkansızı Görselleştirmek’ adlı bir sergi yapmayı planlıyor.
Fizik Nobel Ödüllü Harvard astronomu, New York Bilim Salonu’nun Başkanı ve Kudüs İbrani Üniversitesinden Einstein teorileri uzmanı Prof. Hanoch Gutfreund’un da dahil olduğu birinci sınıf bilim insanı ve eğitimci grup, projeyi bilimsel anlayışı lazerleri, nükleer enerjiyi, fiber optikleri, sürücüsüz arabaları, GPS’i ve uzay yolculuğunu mümkün kılan Einstein’a adayarak geliştirdi.
İbrani Üniversitesi eski başkanı, Einstein Merkezi ve Albert Einstein Arşivleri Akademik Direktörü Prof. Gutfreund, “Başlangıçta planladığımız şey, ödülün yıldönümünü kutlamak için iddialı bir gezici sergiydi. Ancak pandemi göz önüne alındığında, şimdi daha esnek ve coğrafi olarak daha erişilebilir olmamızı sağlayacak geniş bir dijital eğitim platformundan bahsediyoruz” diyor.
Üniversitenin Albert Einstein arşivlerinde 80 binden fazla el yazması, yazışma, fotoğraf, diploma ve madalya bulunuyor. Üniversite, Mart 2019’da Einstein’ın doğumundan tam 140 yıl sonra, özel bir koleksiyoncudan 110 sayfa el yazması daha satın aldı ve arşivine ekledi.
Prof. Gutfreund “Einstein hakkında pek çok kitap ve sergi var. Fakat biz bugün genç nesil için yenilikçi ve çekici olabilecek, Einstein’a olan ilginin ölümünden 65 yıl sonra bile artmasının nedenini gösterebilecek neler yapabileceğimizi düşündük” diyor. Prof. Gutfreund, bunun yanı sıra bu seneki gibi kriz zamanları için Einstein’ın çalışma şeklinden ne öğrenilebileceğini göstermek istediklerini ekliyor.
Gutfreund, ömür boyu pasifist ve savaş karşıtı olan Einstein’ın sadece fizikçi olmadığını açıklayarak onun bir filozof, dünyayı ve insanlığın durumunu önemseyen bir sosyal ve politik aktivist olduğunu vurguluyor. “Einstein son yıllarında birçok hata yaptı. Başka bir bilim insanı bu kadar çok yanlış makale yayınladı mı bilmiyorum” diye ekliyor Gutfreund ve ekliyor: “Başarısızlığa tahammül etmeyi ondan öğrenmek gerekir. Ayrıca hatalardan ne kadar ders çıkaracağımızı da anlamalıyız.”
Dağınık ve kıvırcık saçlı dâhinin zamanının ilerisinde olmasının bir başka açıklaması da çoklu görev yeteneğiydi. Gutfreund, “Einstein kendi çağında fiziğin gündemindeki tüm sorunları aynı anda ele aldı. Fiziğin farklı alanlarında kısa sürede birkaç makale yayınladı” diyor.
Bu en büyük bilim adamı 20. yüzyılda, laik bir Yahudi ailenin çocuğu olarak 1879 yılında Almanya’da doğdu. 1914’te ilk defa antisemitizm ile karşılaştı. Naziler onu ve teorilerini aşağıladığı, kendisini tehdit ettiği için 1932’de Avrupa’yı terk ederek ABD’ye gitti.
Gutfreund, Einstein’ın antisemitizme karşı durarak ve İbrani Üniversitesi ile Siyonist harekete prestijini katarak inancın geliştirilmesine çok fazla enerji harcamaya karar vermesinin altında belki de bu nedenin yattığını iddia ediyor.
Einstein New Jersey’deyken uzaktan, İbrani Üniversitesinin ilk yönetim kurulunda görev yaptı ve akademik komitesine başkanlık etti. 1952’de İsrail Başbakanı David Ben-Gurion’un, İsrail Devlet Başkanı olma davetini reddetti.
İbrani Üniversitesi çevrimiçi sergi için ve COVID-19 salgınının sona ermesinden sonra canlı bir sergi oluşturmak için fon bulmanın yanı sıra, Kudüs’ün merkezindeki Givat-Ram Kampüsünde ‘Einstein Eğitim ve Keşif Merkezi’ kurmayı da umuyor.
Derleyen: Sara Yanarocak
Kaynak: Israel 21c.org
