Virna BANASTEY GÜMÜŞGERDANİsrail Devleti`nin varlığı, kurulduğu 1948 yılından beri sorgulandı. İkinci Dünya Savaşı gibi tarihin görmüş olduğu en büyük acıya maruz kalan Yahudilerin kuru çorak çöller üzerinde kurduğu küçük ülke, hızlı gelişimi ile başlarda takdir toplasa da, çoğu zaman eleşt
TARIM
İsrailde ineklerin dünya ortalamasından üç kat daha verimli olduğunu biliyor muydunuz?
Ya da İsrailin gıda ihtiyacının %95ini kendi topraklarında yetişen ürünlerden karşılayabildiğini.
Topraklarının yarısından fazlası çöllerle kaplı olan İsrailin, kurulduğu yıllarda, tarıma elverişli toprakları neredeyse hiç yoktu. Bataklıklar ve temiz su sıkıntısı büyük problem yaratıyordu. Ancak bu durum kısa sürede değişti. İsrail, tarımı teknoloji ile birleştirerek tüm dünyanın gıpta ettiği sonuçlar aldı.
İleri sulama teknikleri geliştirerek, ürünlerin sadece köklerinin doğrudan sulanmasını sağladı. Böylece suyu daha verimli kullanmanın yanı sıra, yer altı sularından da faydalanmayı başardı. Hayvanların yumurtlamasının değişik çevresel faktörlerden etkilenişini araştırdı. Bu sayede, hayvanlardan en iyi ürünü alabilecek, sıcaklık, nemlilik ve çevre faktörlerini oluşturdu.
Son dönemlerde ise, İsrailli bilim adamları, Dunaliella adında tek hücreli bir yosun keşfettiler. Bu bitkinin özelliği, susuz ve çok sıcak ortamlarda da yaşayabilen bir enzim üretebilmesi. Bilim adamlarının çalışmaları ise bu enzimi, genetik olarak bitkilere aktararak, yaz sıcağından ve susuz ortamlardan etkilenmeden yetişebilen ürünler yaratmak.
TIP
Her yıl dünyanın çeşitli yerlerinden yüzlerce öğrencinin tıp eğitimi için Technion Üniversitesine ve Weizmann Teknoloji Enstitüsüne geldiğini biliyor muydunuz?
Ya da İsrailin Lübnan Savaşı sırasında sınırlarını açarak, yüzlerce Lübnanlı sivile tıbbi yardım verdiğini.
İsrail, bugün özellikle tıbbi teknoloji konusunda dünyanın ileri gelen ülkelerinden biri. Bu alanda çalışan ve sayısız araştırmalar yapan hastane ve üniversite vakıflarının yanı sıra, birçok özel şirket de, teşhis ve tedavi yöntemlerinde kullanılan tıbbi teknolojilerin yaratılmasına insanlığa fayda sağlamaktadır. Yahudi Üniversitesi Dişçilik Fakültesinin icadı olan, ve bir madde salgılayarak diş eti hastalıklarını zaman içinde kendi kendine tedavi eden çip, Bar-İlan Üniversitesi Araştırma ve Gelişme Departmanının ürünü olan, ve kanseri çok erken safhalarda teşhis etmeye yarayan elektro-optik kan hücresi tarama cihazı, Ben Gurion Negev Teknolojileri ve Uygulamaları Şirketinin, hiçbir hissiyatı olmayan ellerin veya kolların hareket etmesini sağlayan eldiveni, ileri teknoloji lazer cihazları, ameliyatlarda herhangi bir organ içinde müdahale edilecek noktayı hatasız bulmayı sağlayan üç boyutlu görüntüleme sistemleri, İsrailde geliştirilen tıbbi teknolojilere verilebilecek örneklerden sadece birkaçı.
İsrailli bilim adamlarının bugünlerde yoğunlaştığı iki konu var. Bunlardan birincisi NASA ile birlikte yürütülen, yerçekiminin memeli hayvanların üremesi üzerindeki etkileri. Bu amaçla, 1990lı yılların ikinci yarından beri, uzaya fırlatılan mekiklere, fare embriyoları yerleştirilerek, bunların uzay ortamında nasıl geliştiği gözleniyor. Böylelikle, insanların daha uzun süreli uzay yolculuklarından ne şekilde etkileneceği belirlenmeye çalışılıyor.
Diğer bir konu ise, genetik araştırmalar. Bilim adamaları, şu anda kalıtımsal hastalıklar düzeltilmiş genlerle tedavisi için, genlerin hücrelere virüsler aracılığı ile taşınabilmesinin denemelerini yapıyorlar.
TEKNOLOJİ
İsrailin, en fazla teknoloji şirketi kurulumu sıralamasında, ABDnin ardından ikinci sırada geldiğini biliyor muydunuz? Ya da, bugün neredeyse hepimizin bilgisayarında kurulu olan ICQ programının İsraillilerin icadı olduğunu.
İsrailde özellikle son on yılda İnternet, iletişim, yazılım, bioteknoloji konusunda yaklaşık 3000 şirket kuruldu. Bu şirketler, günlük hayatımızı kolaylaştıran, dertlerimize çözüm üreten birçok yeniliğe imza attı.
ICQnun yanı sıra, bilgisayarın ana işlemcisi olan Pentium II, ve mülti medya uygulamalarını bilgisayara adapte edebilen MMX işlemcileri, İsrailde yaratıldı.
İsrailde savaşlarda ve çatışmalarda yaralananların çokluğu, fiziksel engellilerin hayatını kolaylaştıracak yeniliklere kapı açtı. Gottlieb Ulaşım Sistemlerinin yarattığı, prototipine GZ91 adı verilen, ve yakın zamanda piyasaya sunulan ürün, engellilerin tekerlekli sandalye veya diğer ihtiyaç duyabileceği şeyleri, arabanın çatısına yerleştirmeye olanak veriyor. Bir düğmeye basarak aşağı inen raf, engelli kişinin ulaşabileceği seviyede oluyor.
Bunun yanı sıra, İsrailli bilim adamları tarım ve hayvancılıkta verimi arttıran birçok teknoloji sistemi ile, güneş enerjisinden daha fazla yararlanmayı sağlayan sistemlerin yaratılmasını sağlayarak, tüm dünyanın faydalanabileceği gelişmelere imza attılar.
ASKERİ
Gece görüşü sağlayan cihazların İsraillilerin icadı olduğunu biliyor muydunuz?
Uzun yıllar savaşlarla ve askeri mücadelelerle uğraşan İsrailin askeri teknolojilerde ve yeniliklerde de dünyanın önde gelen ülkelerinden olması hiç kimseyi şaşırtmayacaktır. Birçok askeri yeniliğe imza atan İsrail, bunları sadece kendi kullanmakla kalmamış, diğer ülke ordularının da yararlanabileceği hale getirmiştir. Uziler ya da Merkava tankları bunlarından sadece ikisidir. 1970li yıllarında sonlarında üretilmeye başlanan Merkava tanklarının en büyük özelliği, içinde yer alan mürettebatı her türlü saldırıdan koruyabilecek şekilde tasarlanmış olması.
Kaynaklar: Foreign Policy
(January/February 2005)
Jewish Virtual Library
Bunları biliyor muydunuz?
Hasta tarafından yutularak, doktorların hastanın mide ve bağırsaklarını detaylı bir şekilde incelemesine olanak sağlayan hap-kameraların İsrailli bir şirket tarafından yaratıldığını;
Nemesysco, adlı teknoloji şirketinin, insan sesindeki hassasiyeti ölçerek, telefonda konuştuğunuz kişinin yalan söyleyip söylemediğini ortaya çıkartan bir cihaz yarattığını,
Bilgisayarınızdaki büyük ölçüdeki bilgileri, bir anahtarlıkta taşımanıza olanak sağlayan FlashDisk teknolojisinin İsrailli M-Systems tarafından geliştirildiğini;
İsrailli Yoel Margalithin, hastalık taşıyan sivrisinek ve bazı sinekleri öldürebilen Bti adı verilen doğal bir bakteriyi bulduğunu, bu bakterinin diğer kimyasal sinek öldürücüler gibi çevreye zarar vermediğini, ve Afrika, Çin gibi mikrop taşıyan sineklerin ısırmasından dolayı çok sayıda ölüm olan bölgelerde hayat kurtardığını biliyor muydunuz?