YAHUDİLİKTE TEMEL KAVRAMLARALAHA (2)

Sara YANAROCAK"Ve Rab Moşe`ye söyleyip dedi: İsrailoğullarına söyle, yedinci ayın onuncu günü kefaret günüdür. O gün sizin için kutsal toplantı günü olacaktır. O gün, benliklerinizi alçaltacak Rabbe ateşle ikramda bulunacak ve o günde hiçbir iş yapmayacaksınız. Çünkü o gün sizin için efendiniz Tanrı`nın

Kavram
9 Ocak 2008 Çarşamba

Yusuf BESALEL

i) Minhag: Alaha’ya dahil olan Rabinik yasaların diğer bir bölümü olup; Takana gibia belirli bir düzenlemeden ziyade, bir cemaatin yerel bilgenin de onayıyla, belirli bir geleneği benimsememesi arzusundan kaynaklanır. Örneğin Diaspora’daki Yahudiler’in İbrani tarihinde ayram saptamada hata yapma olasılığı olmadığı halde, iki bayram günü uygulanması gibi…
j) Kodeksleme: Talmud, tartışmalar ve kuramsal sorunlar içerir ve tartışmaların çoğu bağlanmamıştır, bu durumda ihtiyaç duyana pratik yarar sağlamaz. Bu yüzden Alaha’nın özetleri sistematik bir şekilde Geonim döneminden başlamak kaydıyla bir düzene sokulmuştur. Örneğin Yehuda Gaon’un "Alahot, Pesukot", 8. yüzyılda Simeon Kayyara’nın "Alahot Gedolot", Geonom’in sonuncusu Hai. (939񮇞) tarafından çeşitli Alaha düzenlemeleri, vb. Yahudi şeriatını en sistematik bir tarzda Maimonides’in (1135񮊄) "Mişne Tora" adlı eserinde görebiliriz. Çağdaş zamanların en geçerli Alaha kodekslemesi ise Sefaradi Yosef Karo (1488񮏷) tarafından yazılmış olan "Şulhan Aruh"ta yer almaktadır. Moşe Isserles (1525- 1572) ise, bu eseri Aşkenazlar’ın uygulamalarına göre ayarlamıştır. Bu kodeksleme, Aşkenazlar arasında örneğin, Hafets Hayim, (1838񮕝), Sefaradlar arasında da İzmirli Hayim Palaçi’nin yorumlarıyla güncelleştirilmiştir.
k) Responsa: Bunlar, halkın veya meslektaş Alaha yetkililerinin Alaha yetkililerine sorduğu bir takım pratik sorulara alınan yanıtlardır. Talmudik zamanlardan zamanımıza dek gelen binlerce Responsa bulunmaktadır. Bunlar, belirli bir konu hakkında bir sonuç beyan etmezler; ancak Alaha’yı kendi sonucunu üretecek  tarzda gerekli malzeme ile desteklerler.

devam edecek...
Kaynakça: "Yahudilik
Ansiklopedisi",
Cilt I, II, III
Yusuf Besalel