Onlar her yerde...

Roslin PARDOAmerika Birleşik Devletleri nüfusunun yalnızca %2`sini oluşturuyorlar ama Pentagon`dan Beyaz Saray`a, Devlet Başkanının danışmanlığından Hollywood`a, en önemli gazetelerden en çok bağış yapanlara, en zenginler listesinden seçim kampanyalarına kadar her yerde onların ismini duyuyoruz. İşte yanlış bilinenler ve doğru açı

Toplum
9 Ocak 2008 Çarşamba
Yanlış: Amerikan Yahudileri arasında "lobicilik" faaliyeti yapan AIPAC, ADL, AJC gibi birçok kuruluş vardır…
Doğru: Amerikan Yahudileri arasında "lobicilik" yapan tek kuruluş AIPAC’tır. (American Israel Public Affairs Commitee) Geriye kalan kuruluşların hiçbiri lobi değildir, sadece organizasyondur. Hepsi birer Amerikan Yahudi Organizasyonu’dur. Her birinin kurulma sebepleri farklıdır. Bazıları sosyal yardım sağlamak için, bazıları ezilen Yahudi toplumunun haklarına sahip çıkmak için, bazıları ise İsrail topraklarındaki dindaşlara yardımcı olmak için kurulmuşlardır. Örneğin Bnei Brith organizasyonu, fakir, dul ve yetim kalmış olanlara yardım etmek amacını taşır. Anti Defamation League de Antisemitizm ve ayrımcılığa karşı savaşmak için kurulmuştur.
Öne çıkmış, medyatik, ismi bilinen ve basında takip edilen bütün Yahudi organizasyonlar pozitif hizmetler yapan kuruluşlardır. Amaçları bir yandan  hizmet götürmek, diğer yandan da kendi üyelerini ve insanlarını eğitmek, onların farkındalıklarını arttırmak, onları doğru bilgilerle donatmaktır. Amerikan toplumu için günün ihtiyaçları neyse onlara karar verip o doğrultuda aktif olmaktır.
Yanlış: Amerikan Yahudileri yalnızca politik alanda öne çıkarlar…
Doğru: Amerikan Yahudileri yalnız politikada öne çıkmamaktadırlar. Amerikan Yahudileri hayırseverlik, bilgi, bilinç, bilimi koruma, demokrasiyi ve iyi değerleri koruma açısından çok önlerde yer alan öncü bir kitledir. Amerika’nın her boyutunda öncü kitledir. Gerek STÖ konusunda, gerekse toplumsal hizmet yapma konusunda inanılmaz bir örnek teşkil etmektedir.
Amerika’da üniversite eğitimi almış kişi oranı % 27ᆰ iken, Amerikan Yahudileri bunun 2 katı, yani % 55 seviyesindedir. Eğitime verilen değer; doğru değerlere, demokratik kavramlara, insancıllığa verilen değerlerin bir devamı olarak neye ihtiyaç duyulduğunu bulma konusunda hep önlerdeler.
Yanlış: Amerikan Yahudi Organizasyonlarının Amerika’daki diğer organizasyon ve gruplarla ilişkisi yoktur… 
Doğru: Amerikan Yahudi Organizasyonları, zayıf olduğunu gördükleri bütün ilişkilerini pekiştirmek ve geliştirmek eğiliminde olan kuruluşlardır. Örneğin, Antisemitizm’in en keskin olduğu dönemlerde tüm Yahudi organizasyonlar "Antisemitizm’e karşı ne yapılabilir?" sorusunu sorup, ilişkilerini ve faaliyetlerini bu doğrultuda yönlendirmişlerdir. Eğitici programlar geliştirmiş; Hıristiyan ve Müslüman gruplarla ilişkilerini ilerletmiştir. Her biri, kuruluş amacı ne olursa olsun, ortada bir ihtiyaç varsa o ihtiyaca cevap verecek planı yapar, üyelerini bu yönde harekete geçirir. AJC (American Jewish Commitee) böyle bir organizasyondur. Amerika içinden olmayan bazı görüşlere göre, erişim, profesyonellik, çalışma ve etki olarak, AIPAC farklı bir kategoride olmak üzere, AJC en önemli organizasyondur. Çünkü AIPAC yalnızca İsrail için lobi yapan politik organizasyondur. Amacı İsrail için lobi yapmaktır ama aynı zamanda demokratik, doğru, modern yaşamda ve şartlarda önemli olan değerleri savunduğu için saygı görür. Kongre üyeleri tarafından bilinir. Destek istediği zaman, Amerika’nın temel ve güçlü noktalarını vurgulayan bir organizasyon olduğu için de son derece saygındır. Ama bu sistem ABD içinde çok iyi işleyen bir sistemdir. Bu organizasyonu Amerika’dan alıp Avrupa ortamına getirirsek aynı şekilde çalışamaz, başarılı olamaz. Çünkü organizasyonların yapısı; bulundukları memleketin şartlarına, demokrasi niteliğine, insanların yönetimle ve kendi hükümetleriyle etkileşimlerine, aktivist olup olmadıklarına, kendi inisiyatiflerini kullanarak bir şey yapmak isteyip istemediklerine bağlı olarak değişir.
Amerikan Yahudi Organizasyonları aynı zamanda Amerikan toplumunun içindeki farklı etnik gruplara ve kimliklere de kendilerini tanıtmaya çalışır. Örneğin, değişik dönemlerde İslami kesimden kaynaklanan antisemitizm olduğu zamanlarda bu organizasyonlar, İslami kesimle, liderlerle, imamlarla, entelektüellerle kişisel dostluk ilişkileri kurmaya çalışmışlardır. Son senelerde, özellikle Devlet Başkanı George Bush’un etkisi altında olduğu Evanjelistlerin (aşırı sağ eğilimli Hıristiyanlar) güçlenmesi nedeniyle Yahudi organizasyonlar, Evanjelistlerle ilişkilerini kişisel seviyeye yayma ve kendilerini (Yahudi toplumunu) tanıtma eğiliminde bulunmuşlardır. Diğer yandan, Amerikan toplumu içinde "hispanik" diye adlandırılan ve İspanyolca konuşan Güney Amerika kökenli kesimin, nüfusun yüzde 25’ine kadar çıkacağı bilindiğinden ve Yahudileri hiç tanımamasından dolayı, onlarla kişisel ve toplumsal ilişkilerini geliştirme yönünde bir inisiyatif oluşturarak geleceğe yönelik, toplumsal barış ve huzuru sağlamak için yatırımlar yapmaktadırlar.
Yanlış: Amerikan Yahudileri’nin bu kadar aktif olmalarının sebebi, Amerika Devlet Başkanlarının Yahudileri sevmesi ve onları üst düzey görevlere getirmesidir…
Doğru: ABD çok çoğulcu bir yerdir. ABD’ye çok farklı ülkelerden gelen, devamlı değişen sayılarda göçmenler vardır. Amerika’daki Yahudi kökenli göçmenler, 1800’lü yılların sonunda Amerika’ya ilk geldiklerinde, birinci nesilden sonra inanılmaz bir atakta bulunmuşlardır. Kendi kendilerini eğiterek, ekonomik olarak zirvelere çıkarak, çok çalışarak, çocuklarını da çok çalıştırarak, çocuklarına tsedakayı, mitsvayı, yardımseverliği, çalışkanlığı, başkasından sorumlu olmayı, dünyayı tamir etmeyi (Tikun Olam) öğreterek... ABD Yahudileri sahip oldukları şanslı imkanların farkında olup; yalnızca kendileri için değil, başkaları için de sorumluluk taşıyan insanlar oldukları için farklı konularda bu kadar aktiflerdir. ABD dışındaki değişik toplumlara da olumlu yönde bir fayda getirme arayışlardadırlar. Bu yardımseverlikleri Amerikan toplumunun Yahudi olmayan kesimine de örnek teşkil etmekte ve onları etkilemektedir.
Yanlış: Amerikan Yahudi Organizasyonlarının başarılı olmasının ardında yatan sebep, bu organizasyonları oluşturan kişilerin çok zengin olması ve bu zenginliklerini politika ile medya gibi kurumlarda kullanmasıdır...
Doğru: Amerika’da en çok bağış yapan 50 organizasyonun 20’sini Amerikan Yahudileri oluşturmaktadır. Yardımseverlik ve hizmet etme anlayışının hakim olduğu Amerikan toplumunda Yahudi organizasyonların başarılı olmasının ardında yatan sebep, bu anlayışa uygun hareket etmeleri ve profesyonel çalışanları ile gönüllü hayırsever yöneticileri arasında uyumlu bir çalışma havası oluşturulmasıdır. Tutarlılığı ve eksik olan teknik altyapıyı tamamlayan profesyoneller ile vizyonu geliştiren, hayırsever yönetim kurulu üyelerinin ortak çalışması sayesinde bu büyük kuruluşların başarılı olduğu görülmektedir.  
Yanlış: AIPAC hariç Amerikan Yahudi Organizasyonları yalnızca Amerikan toplumu için kurulmuş ve varlığını sürdürmüştür...
Doğru: Amerikan Yahudi Organizasyonlarından biri olan JDC (American Jewish Joint Distribution Commitee, diğer bir adıyla "Joint") 1910’lu yıllarda Türkiye’de kurulmuştur. Hiçbir politik yönü yoktur. Yalnızca sosyal yardım, Yahudi hayatını yaşatma ve Yahudi toplumunun ayakta kalmasını sağlama amaçlı olarak kurulmuştur. 1913 yılında, Osmanlı döneminde, Amerikan Büyükelçisi Morgenthau, Filistin topraklarındaki dindaşlarının son derece kötü şartlarda yaşadığını görüp bir banker arkadaşına telgraf yollamıştır. "Biz buradaki kardeşlerimize yardımcı olmalıyız" diyerek 50.000 Dolar toplamış ve bu para, JDC’nin kuruluş kapitali olmuştur. 1930’larda Balat’ta çıkan büyük yangının ardından JDC, o zamanki Türkiye Yahudi Cemaati’ne çok büyük bir maddi destekte bulunmuştur. Eskiden bir ilkokul olan Barınyurt binasının bodrum katındaki odalarından bir tanesinde, bir mermer plaket bulunmaktadır. Bu mermer plaketin üzerinde, birçok hayırseverin isminin yanında JDC’nin de ismi bulunmaktadır.
Yanlış: Amerikalı Yahudiler, dünya Yahudilerini yalnızca politik alandaki başarılarıyla etkilemektedirler... 
Doğru: Amerikalı Yahudiler, dünya Yahudilerini en çok yardımseverlik, demokrasiyi savunma, demokratlık, başkalarına yardım, sanat, bilim ve ilerleme konularındaki inanılmaz adımlarıyla etkilemektedirler. Ayrıca Amerikalıların güçlü yönlerinin Amerikan Yahudilerinde iki misli görülmesi de diğer dünya Yahudilerinin dikkatini çekmektedir.
Yanlış: AKP Hükümeti’nin başa gelmesinin hemen ardından AJC’nin Başkanı Harold Tanner’ın Ankara ziyaretinin ve Recep Tayyip Erdoğan’la  görüşmesinin sebebi yeni hükümetin "dinci" bir niteliği olması nedeniyle endişeye kapılmasıdır...
Doğru: Amerikan Yahudi Organizasyonları, 1995񮖜 yılarından itibaren Türkiye’ye ziyaretlerde bulunup dönemin Türk hükümetleriyle görüşmektedirler. Bu ziyaretlere Yahudi organizasyonlarının başkanları, liderleri, en üst seviyedeki yöneticileri ve hayırsever üyeleri katılmaktadır. Ziyaretlerin amacı, hükümet yetkilileri ve resmi mercilerle görüşerek onları tanımak, aynı zamanda da kendi insanlarını eğitmektir. Bu eğitimin, kendi insanlarının ufuklarını, bilgi dağarcıklarını geliştirme isteklerinin sebebi ise Türkiye hakkında akademik ve ezber bilgilerle değil, kendi edindikleri bilgilerle konuşabilmek, fikir yürütebilmektir. Bu ziyaretler diplomatik veya resmi ziyaretler değildir.