HAFTANIN İZİ

IAEA başkanı Muhammet El Baradei, 2 Şubat’ta İran’ın nükleer programı hakkındaki ilk BM raporunu sunacağını, Martta daha detaylı bir raporun daha hazırlanacağını bildirdi.
Geçen hafta Perşembe (19.01.06) Fransız Başkanı Jacques Chirac verdiği bir demeçte terörizmi destekleyen ve kitle imha silahları geliştiren ülkelere karşı Fransa’nın nükleer silah kullanma hakkının mahfuz olduğunu bildirmişti. Chirac konuşmasında yeni nükleer savunma politikasının saldırılara hızlı şekilde cevap vermek ve saldırganın güç istasyonlarına ve lojistik ağlarına karşı saldırmak olduğunu açıkladı. Iran Meclis Başkanı Golam Ali Hadad-Adel demeci kınadığını belirtti.
Bu konuşmanın etkileri sürerken İran’a sert bir tepki de İsrail’den geldi. Cumartesi günü (21.01.06) İsrail Savunma Bakanı Şaul Mofaz gerekirse askeri güç kullanarak İran’ın nükleer silah geliştirmesini engelleyecekleri bildirdi.  Pazartesi günü ABD Başkanı Bush Kansas Üniversitesi’nde yaptığı konuşmada nükleer silahlı bir İran’ın tehditlerle tüm dünyaya şantaj yapacağını söyledi. İran Başkanı Ahmedinecad’ın İsrail’in haritadan silinmesi yönündeki söylemlerine gönderme yapan Bush, İran’ın nükleer programı nedeni ile BM Güvenlik Konseyi önüne çıkarılması gerektiğini söyledi.
İran ise tüm bu gelişmeler karşısında sert bir tavır gösterdi. İran’ın IEAE temsilcisi Ali Aşgar Soltaniyeh 2 Şubatta çıkan rapor sonucu İran’ın Güvenlik Konseyi’ne çıkarılması durumunda ülkesinin BM Gözlemcilerinin işine son vereceğini, ve tartışma konusu olan Uranyum zenginleştirme işlemine devam edeceğini açıkladı. Iran uluslar arası kamuoyunu sattığı petrol ve doğal gaz miktarını kısmakla da tehdit ediyor.
Rusya ve Çin gibi ülkeler de Almanya’nın önderliğinde bir orta yol bulunması için diplomatik temaslarını sürdürüyorlar.

Soğuk hava dalgası Avrupa’yı etkisi altına aldı
Bu hafta başı itibari ile Türkiye’yi de etkileyen soğuk hava dalgası Orta ve Doğu Avrupa ülkelerini de etkiliyor. Soğuk yüzünden Rusya'da 50, Ukrayna’da 24, Baltık ülkelerinde 40 kişi hayatını kaybetti. Türkiye, Almanya, Çek Cumhuriyeti, Romanya, Moldavya gibi ülkelerde de ölüm vakaları olduğu bildirildi.
Soğuk hava dalgasına kötü yakalanan bir ülke de Gürcistan oldu. Geçen Pazar günü 2 doğal gaz boru hattına ve elektrik hattına yapılan sabotaj nedeni ile ülke zor durumda kaldı. Gürcistan başkanı Saakaşvili, Rusya ve Gürcistan arasında doğal gaz fiyatı konusunda anlaşmazlık olduğunu hatırlatarak patlamaların ülkesine baskı yapmak için Rusya tarafından tezgahlanmış olabileceğini iddia etti. Ülke soğukla baş etmek için Azerbaycan ve Rusya’dan alternatif doğal gaz boru hatları ile doğal gaz temin etmeye başladı.

2005 iklimi aşırı uçlar arasında geçti
BM’ye bağlı Dünya Meteoroloji Organizasyonu 2005 senesinde aşırı iklim olaylarının ciddi şekilde arttığını bildirdi. Raporda Temmuzda Avrupa ve Kuzey Afrika'yı vuran şiddetli sıcak hava dalgaları, 1940tan beri en kötü kuraklık dönemini yaşayan İspanya ve Portekiz, Orta ve Doğu Avrupa’da yıkım yaratan seller, ABD ve Karayipler'i etkileyen rekor sayıda çok kasırda gibi olaylar örnekler verildi. Aşırı uçlardaki hava olayları ile küresel ısınmanın arasında bir bağlantı olabileceğine dikkat çekile raporda bu türü hava olaylarının artmaya devam edeceği öngörüldü.

Wall Street borsasında rekor düşüş
Uluslararası gelişmeler Amerikan Borsalarını etkiledi. İran nükleer krizi, El Kaide tehditleri, petrol fiyatlarının yükselmesi, General Electric ve Citigroup gibi firmaların düşük kar açıklamaları nedenleri ile ana Dow Jones, Standart & Poor’s 500  ve teknoloji ağırlıklı Nasdaq borsaları Cuma günü (20.01.06) rekor düşüş kaydetti. Bu düşüş 24 Mart 2003’ten beri tek günden yaşanan en büyük düşüş oldu. Kaybın 2005 senesinde yapılan yükselişi sıfırladığı belirtildi. Dow Jones kapanışında McDonald's dışında tüm şirketler değer kaybederken borsa %1,96 düşüş kaydetti.
Standart & Poor 500 %1,83 kayıp yaşarken Nasdaq %2,35 düştü. Bir diğer gelişmede Ford firmasının Kuzey Amerika’daki fabrikalarından 30.000 işçi çıkarmayı planladığı bildirildi.

ABD El-Kaide’nin barış çağrısını reddetti
Usame Bin Ladin, kaset kaydında ABD’ye karşı yeni saldırıları olacağına dair tehditlerini dile getirdi fakat konuşmasında uzun süreli ateşkes önerisi de yaptı. ABD yönetimi çağrıyı ciddiye almadığını belirtti.
Usame Bin Ladin bir yıl aradan sonra ilk defa 19.01.06 tarihinde El Cezire televizyonu tarafından yayınlanan bant kaydı ile dünya kamu oyuna önüne çıktı. Bin Ladin konuşmasında11 Eylül olaylarından beri ABD’ye karşı saldırı olmamasını alınan güvenlik önlemlerinden dolayı olmadığını, ABD’ye karşı yeni eylemlerin yakında gerçekleşeceğini söyledi. Bin Ladin güvenlik önlemlerinin yetersizliğini Avrupa’da gerçekleştirdikleri eylemleri örnek vererek ifade etti. Buna karşılık Bin Ladin Irakta ve Afganistan’daki savaşların bitirilmesi adına şartları belirsiz bir ateşkes çağrısında bulundu.
CIA teybin yüksek ihtimalle gerçek olduğunu bildirdi. Teybin ABD kamuoyunun Irak savaşı ile ilgili şüphelerinin arttığı bir zamanda ortaya çıkmasına dikkat çekildi.
ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney teröristlerle anlaşma masasına oturmayacaklarını belirtti. Beyaz Saray sözcüsü Scott McCellan da ABD’nin terör ile savaşını kazanmakta olduğunu, El Kaide teröristlerinin devamlı kaçık ve saklanma halinde olduklarını belirtti ve Bin-Ladin’in tehditlerinden korkmadıklarını bildirdi.