Hazırlayan: Sabi VARONBush: ABD izole olmamalı, petrole bağımlılığı azalmalıABD Başkanı George W. Bush, 31 Ocak Salı günü, Temsilciler Meclisi`nde (alt parlamento) yaptığı halka sesleniş konuşmasında korumacılık ve izolasyon politikalarının ülkeyi gerilemeye iteceğini, dünyanın ABD`nin aktif liderliğine ihtiyaç duyduğun
Hz. Muhammed karikatürleriyle ilgili ihtilaf tüm dünyaya yayıldı
Batı’da ifade özgürlüğü tartışması yaratan ve Müslüman dünyanın tepkisini çeken karikatürler ilk olarak 30 Eylül 2005’te Danimarka’da bir gazetede yayımlanmıştı. Hz. Muhammed’in türbanını bomba olarak gösteren karikatürün de bulunduğu çizimler hakkında, Müslüman ülkeler Danimarka Başbakanı Rassmussen’e başvurarak bu yayınların durdurulmasını talep etmişti. Rasmussen ise hükümet olarak basına karışma yetkileri olmadığını bildirerek talebi reddetmişti. 10 Ocak 2006’da karikatürler Norveç’te yeniden yayınlandı
Bu hafta olayları körükleyen gelişme ise 31 Ocak Pazartesi günü Gazze Şeridi’ndeki AB temsilciliğinin eylemciler tarafından basılması ile başladı. Ertesi gün Danimarka gazetesinin karikatürler için özür dilemesi üzerine Avrupa’daki gazeteler ifade özgürlüğünü desteklediklerini öne sürerek karikatürleri tekrar yayınlamaya karar verdiler. Karikatürler 1 Şubat’ta Fransa, Almanya, Italya ve İspanya’da tekrar yayınlandı.
Karikatürlerin tekrar yayınlanması geçen haftasonu ve bu hafta başında Müslüman ülkelerde sert tepkilere yol açtı:
• Lübnan’da göstericiler Danimarka Elçiliği’nin bulunduğu binayı ateşe verdiler. Lübnan Hükümeti olaylar için özür dilerken Lübnan İç İşleri Bakanı istifa etti.
• Afganistan’da toplu gösteriler yapılırken göstericilerle polis arasında çıkan çatışmada iki kişi hayatını kaybetti. Afganistan’da diğer eylemlerde göstericiler ABD ve Norveç askerlerinin görev yaptığı üslere saldırdılar. Bagram’daki ABD üssüne karşı yapılan eylemde iki kişinin daha hayatını kaybettiği açıklandı.
• Somali’de yapılan gösterilerde eylemciler polisle çatıştı. İzdihamda 14 yaşında bir çocuk ezilerek hayatını kaybetti.
• Suriye’de göstericiler Danimarka temsilciliğine saldırdılar. Binanın birinci katında bulunan Şili temsilciliği büyük zarar görürken ikinci kattaki İsveç ve üçüncü kattaki Danimarka temsilciliklerine önemli bir zarar gelmediği bildirildi. Suriye Dışişleri Bakanı üç ülkeden de özür dilerken Suriye Müftüsü Şeyh Hassun da şiddet olayların üzüntü verici olduğunu kaydetti.
• Gazze ve Batı Şeria’da onbinlerce kişinin katıldığı gösterilerde Danimarka bayrağı yakıldı. Gazze’deki gösterilerde AB temsilciği taşlandı.
• İran, Danimarka ile tüm ticari ilişkilerini kopardığını açıkladı.
• Tahran’da 200 kadar öğrenci AB dönem başkanlığının Avusturya’da olması nedeni ile Avusturya elçiliği önünde eylem yaparak Danimarka ve Fransa bayraklarını yaktı. Danimarka Elçiliği önünde eylem yapan göstericiler ise binaya taş ve molotof kokteyli yağdırdılar. Göstericiler ancak polisin göz yaşartıcı gazla müdahelesi sonucunda dağıldılar.
• Endonezya’daki eylemlerde göstericiler önce Danimarka Elçiliği’ni taşladılar ve daha sonra ABD Elçiliği’nde eylemlerini sürdürdüler. Danimarka elçilik personelini geri çağırdı.
• Hindistan’ın Yeni Delhi şehrinde Danimarka bayrağı ve lastik yakan yüzlerce protestocuyu polis tayzikli su ve göz yaşartıcı bomba kullanarak dağıttı.
• Suudi Arabistan’daki marketler ve esnaf Danimarka mamullerini boykot ettiklerini açıkladılar. Suudi hükümeti Danimarka elçisini daha önce geri çağırmıştı.
• İngiltere’de Danimarka’yı protesto etmek amacı ile intihar bombacısı gibi giyinen eylemciler gözaltına alındı.
Öte yandan Müslüman ülkelerindeki protestolar üzerine ABD, Dışişleri Bakanlığı nezdinde yaptığı açıklama ile karikatürleri kınadığını açıkladı. ABD Dışişleri Sözcüsü Sean McCormack ifade özgürlüğünü desteklediklerini fakat İslam veya herhangi bir dini-inancı rencide eden resimlerin kabul edilemez olduğunu ifade etti. The New York Times, The Washington Post, The Los Angeles Times ve The Chicago Tribune gibi yüksek tirajlı ulusal gazeteler de dahil olmak üzere ABD basınının çoğu karikatürleri yayınlamama kararı aldı. ABD gazeteleri rencide edici, saldırgan karikatürlerin yayın politikalarına uygun olmadığını bildirdiler. Associated Press haber ajansı da aynı sebeplerden karikatürleri üyelerine dağıtmayacağını bildirmişti.
İngiltere hükümeti ve basını da ABD’dekilerle benzer görüşler bildirdiler ve insanları rencide edici karikatürleri yayınlamayacaklarını açıkladılar.
Konuyla ilgili olarak Vatikan’dan yapılan açıklamalar da ifade özgürlüğüne saygı duyulması fakat özgürlüğün başkalarının inançlarına saygıyı da içermesi gerektiği yönünde oldu.
Diğer Avrupa gazetelerinin genel kanısı başkalarının dini görüşlerinin kendi inanç özgürlüklerine kısıtlama getiremeyeceği yönünde oldu.
Japon Prensesi Kiko hamile
Japon Veliaht Prensi Naruhito’nun eşi Kiko’nun yeniden hamile olduğu açıklandı. Japon hanedanında 1965’ten beri erkek çocuk doğmadığından ve 1947 Anayasına göre tahta sadece erkeklerin geçebileceğinden bu durum Japon halkı için önem arzediyor. Şu anda İmparator Akihito’nun iki oğlunun 3 kızı bulunuyor. Japon Başbakanı Kouzumi ise çocuğun erkek mi kız mı olduğunundan bağımsız olarak kadınların da tahta geçilebilmesinin önünün açılması için parlamentoda tartışmaların başlatılmasını gerekirse yasanın değiştirilmesini önerdi.
