Nobel`e abone Yahudiler

Roslin PARDONobel Ödülleri`nin verilmeye başlanmasıyla birlikte belki de, Yahudiler, her alandaki başarılarını göstermeye ve emeklerinin karşılığını almaya başladılar...

Toplum
9 Ocak 2008 Çarşamba
Günümüzde kendi adıyla verilen Nobel Ödülleri ile tanınan Alfred Nobel, 1 Ekim 1833’te doğdu. Tarihe "dinamitin mucidi" olarak geçen Alfred Nobel, babasından aldığı patlayıcılara olan düşkünlüğü ile tanınıyordu.
1866 yılında  %75 oranında nitrogliserini, %25 oranında emici bir toprak türü olan kieselguhr ile karıştırıp "Nobel’in Güvenlik Barutu" ya da daha çok bilinen adıyla "dinamit"i buldu.
Bu buluşu, Nobel’in kısa sürede bütün Avrupa’da dinamit kralı olarak tanınmasına neden oldu. Nobel’in patlayıcılara olan bu merakı yıllar önce Stokcholm yakınlarındaki Heleneborg’da kurduğu küçük laboratuarında, deneyler yaparken küçük kızkardeşi Emil’in ölümüne neden oldu. 1879’da Paris yakınlarındaki Sevran’da bir laboratuar kuran Nobel, buradaki çalışmaları sırasında dumansız barutu keşfetti.
Nobel, San Remo’da 1896 yılında beyin kanaması sonucu yaşama veda etti. Vasiyetinde, servetinin 1 milyon kronunun yeğenleri ve bir dönem aşık olduğu Sofie Hess arasında paylaştırılmasını, geri kalan 33 milyon 200 bin kronunu da her yıl insanlığa hizmette bulunanlara sunulmasını istemişti. Bu ödüller fizik, kimya, tıp ya da fizyoloji, edebiyat ve barışa hizmet olmak üzere toplam beş dalda verilecekti. Nobel’in bu vasiyeti önceleri büyük tartışma yarattı. Ancak 1900 yılında İsveç Hükümeti Nobel Vakfı’nı kurdu. O yıldan sonra da Nobel Ödülleri düzenli olarak verilmeye başlandı.

"Kimya" alanında Nobel ödülü alan Yahudiler
Nobel ödüllerinin verilmeye başlanmasıyla birlikte belki de, Yahudiler, her alandaki başarılarını göstermeye ve emeklerinin karşılığını almaya başlamıştır. Vakfın kurulmasından yalnızca beş sene sonra, 1905 yılında, bir Almanya Yahudisi olan Johann Friedrich Wilhelm Adolph Von Baeyer organik boya ve aromatik bileşiklerle ilgili çalışmaları sayesinde organik kimya ve kimya endüstrisi alanlarında sağladığı ilerlemeler için Kimya dalında Nobel almaya layık görüldü. Hemen ardından 1906 yılında Henri Moissan, Sorbonne Üniversitesi’nde flor elementinin ayrımı ile ilgili çalışmalarının yanı sıra, kendi adıyla tanınan elektrikli ocak çalışmasıyla bilime yaptığı katkı sayesinde Nobel Ödülü kazandı.
Kimya dalında günümüze kadar alınmış olan 149 Nobel ödülünün 26’sı Yahudiler tarafından kazanıldı. ABD’de yapılan araştırmalar sayesinde kazanılan Nobel ödüllerinin sayısı dikkati çekerken, ikinci sırada Alman, üçüncü sırada da İsrailli Yahudiler yer alıyor.
Kimya alanında Nobel Ödülü kazanan Yahudilerin genelde organik kimya ve kimya endüstrisine katkıda bulunan çalışmalarıyla öne çıktıkları söylenebilir. 1980 yılından sonra ise DNA ve RNA ile ilgili araştırmalara eğilim gösterildi.
Kimya’da son olarak 2004 yılında 3 Yahudi Nobel ödülü kazandı. ABD’li Irwin Rose ile İsrailli Avram Hershko ve Aaron Ciechanover, protein bozulması ile ilgili çalışmalarıyla Nobel Ödülü kazanmaya layık görüldü.

"Fizik" alanında Nobel ödülü alan Yahudiler
Fizik alanında Nobel Ödülü kazan Yahudilerin ilk sırasında Albert Abraham Michelson yer alıyor. Michelson, optik duyarlık aleti ile spektroskopi ve metroloji araştırmaları sayesinde 1907 yılında Nobel Ödülü kazandı.
Fizik dalında Nobel Ödülü kazanan 177 bilim adamının 44’ü Yahudi. Kimya’da olduğu gibi Fizik’te de, ödül almaya layık görülen çalışmaların ABD’de yapılanlarının sayısı oldukça fazla iken, ikinci sırada Rusya, üçüncü sırada ise Almanya ve İngiltere yer alıyor. Rusya ve İngiltere’deki çalışmaları sayesinde Nobel Ödülü kazanan Yahudilerin, çalışmalarını yaptıkları ülkede doğmuş oldukları ama ABD’dekilerin genelde ABD dışı bir ülkede doğmuş oldukları dikkat çekiyor. 
Fizik alanında Nobel Ödülü almış olan Yahudilerin birçoğu atom enerjisi konusunda çalışmalar yapmayı tercih etti. Kuantum Fiziği’ne yaptıkları katkılar da göz ardı edilemeyecek kadar fazla. 
Nobel Ödülü alan Yahudiler arasında bütün dünyaca tanınan Albert Einstein, ışık elektrik etkisi kanununu bulması ve Kuramsal Fiziğe olan katkıları sayesinde 1921 yılında Nobel Fizik Ödülü kazandı.
Son olarak Vitaly Ginsburg adlı Rus Yahudisi, üstün iletkenlik teorisine yapılan katkılara öncülük etmesi nedeniyle 2003 yılında Nobel Fizik Ödülü kazandı. 

"Edebiyat" alanında Nobel ödülü alan Yahudiler
Edebiyat alanında Nobel Ödülü alan ilk Yahudi olan Almanya doğumlu Paul Johann Ludwig Heyse; şairliği, oyun yazarlığı, roman yazarlığı ve dünyaca ünlü kısa hikayeler yazarlığı sayesinde 1910 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı. 
102 Nobel Edebiyat Ödülü’nün 11’ini Yahudiler aldı.  En çok Nobel Edebiyat Ödülü kazanan Yahudiler arasında ilk sırada Alman Yahudileri, ikinci sırada da ABD Yahudileri yer alıyor. Onları takiben Rusya, Fransa, İngiltere Yahudileri de Nobel Edebiyat Ödülü alanlar arasında yerini alıyor. 1991’de Nobel Edebiyat Ödülü alan Güney Afrikalı Nadine Gordimer, Alfred Nobel’in ifadesiyle, ihtişamlı yazılarıyla insanlığa büyük bir yarar sağlıyor. Bu alanda ödül alan Yahudiler daha çok Yahudi Kültürü, gelenekleri ve İsrail ile ilgili yazılar yazmayı tercih ettiler.

"Barış" alanında Nobel ödülü alan Yahudiler
114 Nobel Barış Ödülü’nün 9’unu almayı başaran Yahudiler ilk olarak 1911 yılında bu alanda ödül kazandı. Alman Yahudisi olan Alfred Fried, Die Friedenswarte adlı barış yanlısı bir yayın organının kurucusu ve gazeteciydi.
İsrailli Yahudiler, Barış alanında Nobel Ödülü alan Yahudilerin başında yer alıyor. Eski İsrail Başbakanları Menahem Begin, Şimon Peres ve Yitzhak Rabin, Nobel Barış Ödülü kazanan 9 Yahudi’nin yalnızca 3’ü. Listede eski İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Başkanı Rene Cassin ve eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger’ın yanı sıra 1986 yılında Nobel Barış Ödülü kazanan, bir Holokost kurtulanı ve "Holokost ile ilgili başkanlar komisyonu" lideri, "Gece", "Gündüz", "Şafak Vakti" gibi birçok kitabın yazarı Elie Wiesel de bulunuyor.
"Ekonomi" alanında Nobel ödülü alan Yahudiler
Şu ana kadar verilen 57 Nobel Ekonomi Ödülü’nün 22’sini, yani neredeyse yarısını Yahudiler aldı. İlk defa 1970 yılında ABD’li Paul Anthony Samuelson, geliştirdiği statik ve dinamik ekonomi kuramı sayesinde, 1970 yılında Nobel Ekonomi Ödülü aldı. 
Nobel Ekonomi Ödülü alan Yahudiler arasında çok büyük bir oranla ABD Yahudileri önde geliyor. ABD Yahudilerinin yanı sıra Rus ve İsrailli Yahudiler de Nobel Ekonomi Ödülü alan Yahudiler arasında yer alıyor.
2005 yılında Nobel Ekonomi Ödülü kazanan İsrailli Robert İsrael Aumann, şu anda Nobel Ödülü alan son Yahudi olma özelliği taşıyor.