Brezilya`dan dünyaya yayilan Capoeira

Seda ŞİREMHavada ters taklalar, uçan tekmeler bir yandan müzik ve ritim tutma; insanı harekete geçiren bir görüntü. Dans dersen değil, dövüş dersen değil merak uyandıran bir spor

Toplum
9 Ocak 2008 Çarşamba
Capoeira sporunu belki " The Only Strong" filmini hatırlatırsam tanıyabilirsiniz. Filmde başrolü oynayan  Marc Dacascos lisede en azılı 12 öğrenciyi bu spor aracılığı ile rayına sokar. Hatırladınız umarım... Farklı çalgıları ve ruha hitab eden müziği ile  savunma sanatından çok, güzel bir kareografiyi, dansı andıran bu sporun dünyaya tanıtımı da bu film aracılığı ile oldu. Capoeira' nın Türkiye' deki ilk serüveni de bu film ile başladı.
Portekizliler 1538 yılından sonra işçi boşluğunu doldurmak için  Afrika'dan Brezilya'ya köle getirtmiş. Brezilya' da yaşayan bu Afrika asıllı kölelerin kendilerini savunmak için geliştirdikleri bu sporun adı Capoeira’dır
Brezilya'daki Capoeira'nın kökenlerini yaratan köleler için Capoeira 'Özgürlüğe giden yol' olarak kabul görmüş. Köleler bu sporu sahiplerine karşı kullanmaya başlayınca, yasaklanmış ve yapanlar hapse atılmaya başlanmıştır. Yasaklanmasından sonra Capoeira önce gizli gizli yapılmaya sonra ise müzik eşliğinde ve dans figürleriyle zenginleştirilerek yapılmaya devam etmiştir. Zamanla görüntüsü dansa benzeyen bu spor gelişmiş ve bu son hali günümüze kadar gelmiştir.
"Vücutları silahlarıydı. Dansları ise kamufle. Bu gizlilik aynı zamanda da onların hayat felsefesi ve kültürü oldu."
Spor bugün Brezilya başta olmak üzere Dünyanın 48 ülkesinde resmi olarak yapılıyor. Estetik görünümü ve katı formlara sahip olmayışı Capoeira' yı diğer savunma sanatlarından ayırır.  Capoeira’nın bu farklı yapısı onun bir savunma sanatından çok bir dans türü olarak görülmesini sağlar.
Capoeira, yarım veya tam daire şeklindeki bir alanda ya da Roda adı verilen insanlardan oluşan bir çember içinde iki kişi arasında oynanan Jogo adlı bir oyundur. Angola ve Regional adlı iki temel stile sahip olan bu oyun, orkestrayı içinde barındıran Roda'nın yaptığı müzik eşliğinde saldırı ve savunma tekniklerinin uygulanmasıyla oynanır. Kullanılan stil ne olursa olsun, kurallar ile oyunun anlamının ve amacının bilinmesi, uygulama aşamasından çok daha önemlidir. Rakipler birbirlerine fiziksel üstünlükten ziyade zihinsel üstünlük sağlamaya çalışırlar. Capoeira’da üstünlük kurmak rakibi yıkmak için değil, aksine birliği ve uyumu sağlamak içindir.
Oyun sırasında oyuncular amuda kalkarak, havada taklalar, uçan tekmeler atarak çeşitli akrobatik hareketlerle rakipleriyle paslaşırlar. Bütün hareketler belirli bir estetik, akış içerisinde yapılır. Amaç kimseyi yere sermek olmadığından bu çekişme sırasında kimse birbirine vurmaz. İzlendiği zaman karşı karşıya akrobatik hareketler yapan iki kişinin bir dövüş sahnesini canlandırması gibi gözükür. Sonuç yapması eğlenceli, izlemesi yapmasından da keyifli bir spor ortaya çıkıyor.