ABD, Suriye-İran ittifakini bozmayi planliyor

Suriye`yi, Ortadoğu`daki krizi çözmek için kilit nokta olarak gören Bush yönetimi, 1980`daki İran-Irak Savaşı`ndan beri müttefik olan Suriye ve İran`ı birbirinden uzaklaştırmayı planlıyor.

Kültür
9 Ocak 2008 Çarşamba

ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice İsrail’e gitmeye hazırlanırken, Bush yönetimi Ortadoğu krizinin  çözülmesinde kilit nokta olarak gördükleri Suriye ile  karşılıklı görüşme planları olmadığını söyledi.  ABD Devlet Başkanı Bush, 2005 yılının Şubat ayında Lübnan Başbakanı  Rafik Hariri’ye yapılan suikastın ardından, Suriye’deki büyükelçisini geri çağırmış ve o zamandan beri ABD’nin Şam’la iletişimi azalmıştı.  Hariri suikastının ardından ABD, Suriye hükümetine ve bankalarına ekonomik yaptırımlarda bulunmuştu.

Bush yönetimi yetkilileri, Suudi Arabistan ve Mısır’ı, Suriye’yle konuşup Hizbullah’a karşı yönlendirmeleri için ikna etmeye çalışacak.  Arap ülkelerinin, İsrail ve ABD’ye faydalı olacak bu çözüme nasıl tepki verecekleri bilinmiyor.  Planın ilk aşamasında, Bush’un Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Saud al-Faysal ve Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı, Prens Bandar Bin Sultan’ın Oval Ofis’te görüşmesi planlandı.  Suudi Arabistan tarafından istenen görüşmenin ardından Rice, Ortadoğu gezisi için harekete geçti. 

Arap dünyasının, Suriye ile yapacağı görüşmelerde Suriye’yi, Ortadoğu’da krizin devam etmesi halinde, hayat boyu İran’a güvenemeyeceği konusunda ikna etmesi gerekiyor.  Amaç, Washington’la olan soğukluk sonucunda, geçtiğimiz yıl daha da yakınlaşan Suriye ve İran’ı birbirinden ayırmak.  Suriye ve İran, 1980 yılında başlayan İran-Irak Savaşı’ndan beri müttefik olmuş, fakat tarihte birbirlerine karşı şüpheci olmuşlardı.  ABD’nin İsrail Büyükelçisi Daniel Ayalon, geçmişte stratejik olarak İran ve Suriye’nin zıt taraflarda olduğunu söyleyerek, İran’la müttefik olan tek Arap ülkesinin Suriye olduğunu belirtti.  İran’ın Şii ve çoğu Arap ülkesi gibi Suriye’nin Sünni olmasından dolayı, Suriye -İran ittifakı Mısır, Ürdün ve Suudi Arabistan’ı kızdırmıştı. 

Analistler, Bush yönetimi ve İsrail’in, Suriye’yi diplomatik münakaşalara dahil etmeden de bir çözüm bulunabileceğini, fakat bu sürecin çok daha zor olduğunu belirtti.  Başta dışişleri olmak üzere, Bush yönetimi yetkilileri, Suriye’yle konuşmanın yollarını aramaya başladılar.