İran Yahudileri, ABD eğlence sektöründe

1979`da İran`daki İslam Devrimi`nden kaçan, New York ve Los Angeles`te yaşam mücadelesi veren Yahudi ailelerin çocukları ABD eğlence sektöründe adlarını duyurmaya başladılar. Oscar Ödülü`ne layık filmler yapan, izleyici rekorları kıran televizyon dizileri hazırlayan, stand-up komedilerde boy gösteren İranlı genç Yahudiler, toplum

Kültür
9 Ocak 2008 Çarşamba
Bu yıl en belirgin başarı, İranlı Yahudi film yapımcısı Bob Yari’nin “Crash” filmiydi. En İyi Görüntü Oscarı’na layık görülen film, dünyadaki satışından 93 milyon dolar kar etti. 44 yaşındaki Yari’nin dört yapım şirketi üç yılda 25 film gerçekleştirdi.
Servetini emlakçılıktan yapmasına rağmen Bob Yari Hollywood’a gittiğinde acemi değildi. Sinematografik eğitim gördükten sonra 1989’da MGM için “Mind Games” adlı filmi yönetti. Filmin başarısı Bob Yari’nin film endüstrisinde ilerlemesine, dört yıl önce de yapımcılığa başlamasına yol açtı.
Bob Yari Hollywood’da başarılı olan tek İranlı değil. Gece kulüpleri ve oteller işleten işadamı Sam Nazarian’ın Los Angeles merkezli SBE Entertainement Group adlı şirketi birçok filmin yapımcılığını üstleniyor.
Genç İranlı Yahudiler arasında başarılı senaristler, yönetmenler de var: Kendi yapımcılık şirketini kurmaya çalışan Azita Zendel, dört yıl süresince Oliver Stone’un asistanlığını yaptı. İranlı bazı Yahudi film yapımcıları başarılarını kültürel kökenlerini ortaya çıkarmak için bir temel olarak kullanıyorlar. Örneğin Los Angeles’li film yapımcısı Solly Haim, 20.yy ortalarında Irak’tan kaçmakta olan Yahudilere, İranlı Yahudilerin nasıl yardımcı olduğunu konu  edinen bir film çekmeyi planlıyor. 44 yaşındaki Solly Haim’in sahibi olduğu Screen Magic Entertainement, Sharon Stone ile Timothy Hutton’un oynadığı “When A Men Falls In The Forest” adlı filmin çekimlerini tamamlamak üzere.
Bob Yari de, 1979 İran Devrimi’ne götüren olayları, Şah Pehlevi rejiminin yıkılışını işleyen bir film çekmeyi planlıyor.
Film piyasasının oyunculuk alanında da  İranlı Yahudi gençler boy göstermeye başladı. Bu gençler arasında kendinden en çok söz ettiren Bahar Soomekh. İlk oyunculuk deneyimini “Crash” filminde yaşayan Soomekh bu filmde Dorri adlı İranlı bir kadını canlandırdı. “Crash”ten sonra Bahar Soomekh, George Clooney’le birlikte oynadığı “Syriana”, ayrıca Tom Cruise ile oynadığı “Mission: Impossible 3” filmlerinde rol aldı.
16 yaşındaki Jonathan Ahdout, Fox televizyonunda “24” dizisinde genç bir İranlı teröristi canlandırdı. Jonathan Ahdout ilk oyunculuk deneyimini üç yıl önce Oscar’lı oyuncular Jennifer Connely ile Sir Ben Kingsley’in oynadığı ve İranlı bir aileyi konu edinen “House of Sand and Fog” filimde yaşamıştı.
İranlı Yahudi aileler ise çocuklarının yüksek eğitim görmesini ve geleneksel mesleklerde kariyer yapmasını tercih ediyorlar. Tüm etnik gruplarda olduğu gibi İran Yahudileri de çoğunluğu mal varlıklarını geride bırakıp kaçmak zorunda kaldıkları için ekonomik güvence sağlamak konusunda oldukça titizler. ABD’nin İran Yahudi Cemaati’nde eğitim, maddiyat kadar önem taşıyor. Çünkü “hiç kimse eğitiminizi zorla sizden alamaz”.