Sandy İPEKEREski Galata Köprüsü 12-17 Eylül tarihleri arasında İstanbul Tasarım Haftası Fuarı`na (İstanbul Design Week) ev sahipliği yaptı. Tasarımın geleceği teması ile yola çıkan fuarın bu seneki sloganı gençlik, dinamizm ve yaratıcılıktı. Bir çok ünlü firmanın yanında bağımsız tasarımcılara da
Nelly BAROKAS
“Polonyalı Yahudiler-Polonyalı Askerler”
Kudüs’te Menahem Begin Merkezi, Polonya ordusunda savaşmış anonim Yahudi askerleri konu alan bir sergiye ev sahipliği yapıyor
Polonya’daki bin yıllık varlıkları süresince Yahudiler ülkenin ekonomi, ticaret, tarım, endüstri alanlarında ilerlemesine katkıda bulunurken, ordusuna da hizmet ettiler.
Polonya’da yaşadıkları bu uzun süreçte Yahudiler ülkenin tüm savaşlarında yer alarak, özgürlük için verilen mücadelede etkin rol oynadılar.
Orduda yüksek rütbelere yükselen Yahudi savaşçıların bir kısmı kahramanlık öyküleri ile efsaneleştiler. Örneğin Yarbay Berek Joselewicz 1794 Kosciuszko devriminde Rusya ve Avusturya’ya karşı, devrimden sonra da Prusya’ya karşı verilen savaşlarda bir kahraman olmuştu. 1809’da Avusturyalılarla yapılan bir savaşta Kock kenti yakınında şehit olan Joselewicz, ülkenin özgürlüğü uğruna verilen Polonyalı- Yahudi ortak çabasının simgesi haline gelmişti. Bu Yahudi asker tarih kitaplarında yer aldı, kahramanlık öyküleri askeri akademilerin ders programlarına alındı, Joselewicz’i at üstünde askeri eşliğinde resmeden bir tablo yapıldı.
Nazilere karşı savaştılar
Polonya’nın bu kez Sovyetler Birliği’ne karşı verdiği 1919 yılları arasındaki özgürlük savaşında da birçok Yahudi yer aldı. 1939 yılları arasındaki Nazi işgali yıllarında Yahudiler Özgür Polonya Ordusu’na ve düşman hatları karşısında partizanlara katılarak savaştılar. Her ne kadar partizan grupların çoğu Yahudi savaşçıları aralarına almayı kabul etmedilerse de, Yahudi partizanların Almanya’ya karşı savaşmalarına engel olmadı.
Askerlerin anısına sergi
“Polonyalı Yahudiler-Polonyalı Askerler” adını taşıyan sergi, Yahudilerin Polonya savaşlarında oynadığı rolü konu ediniyor. Dünya Yahudi Kongresi’nin İsrail şubesi ve Polonya Elçiliği bu serginin açılmasına önayak oldular. Polonya Cumhurbaşkanı Lech Kaczynski sergi açılışının onur konuğuydu. Sergiyi oluşturan obje ve belgeler Varşova Yahudi Tarihi Enstitüsü, Polonya Ordu arşivleri ve Polonya Milli Kütüphanesi’nden sağlandı.
Bu belgeler, Almanların Polonya’yı işgal ettiği 1 Eylül 1939 tarihinde Polonya, Sovyetler Birliği ve İngiltere ordularında toplam asker sayısının % 10’nun Yahudi askerler olduğu gerçeğini ortaya çıkarmakta. Diğer bir deyişle Alman işgaline karşı savaşan 100.000 Yahudi askerin 20.000’i Polonya Ordusu’nda görev yapmaktaydı.
Binlerce Yahudi asker çatışmalarda şehit oldu, birçoğu Polonyalı askerlerle birlikte düşmana esir düştü.
Bir dönem İsrail Başbakanı olan Menahem Begin de II. Dünya Savaşı’nda, Özgür Polonya Ordusu’nda General Wladyslaw Anders’in komutanlığında düşmana karşı savaşmıştı. General Wladyslaw Anders komutasındaki 10.000 Yahudi asker 1944’te İtalya’da Monte Cassino Savaşı’na katılmış, İngiltere Ordusu’nda oluşturulan Yahudi Birliği de bu savaşta görev almıştı.
O dönemin en dehşet verici olaylarından biri, 1940 baharında 4.000’den fazla Polonya askerinin Stalin’in emri ile Katyn adlı mekanda başlarından kurşunlanarak öldürülmeleri ve kazılan büyük bir çukura gömülmeleriydi. Savaş sonrasında Sovyetler Birliği, askerlerin Almanlar tarafından öldürüldüğünü iddia ettiyse de yapılan araştırmalar sonucunda suçlunun Sovyetler olduğu ortaya çıktı. Katyn’de öldürülen pekçok Yahudi asker arasında Polonya Ordusu Başhahamı Binbaşı Baruch Steinberg de vardı.
Hitler’in gözde heykeltıraşının sergisi
Adolf Hitler’in “en gözde heykeltıraşı” unvanına sahip Arno Breker’in Doğu Almanya’nın Schwerin kentinde açılan sergisi tartışmalara neden oldu. Arno Breker 1991 yılında 90 yaşında yaşama veda etti. Heykeltıraşın “Aryan Adam” temalı 70 eserinden oluşan sergisinin Berlin’in kuzey doğusunda yer alan ve nüfusunun çoğunluğu aşırı sağ eğilimli Schwerin halkına Breker’in çalışmalarını yeniden inceleme olanağını sağlayacağı belirtildi.
Ancak sanatçı, galeri sahibi ve tarihçilerden oluşan 30 kişilik bir grup bu serginin iptal edilmesi çağrısında bulundu. Ayrıca Berlin Sanat Akademisi Başkanı Klaus Staeck, “Aryan Adam” sergisini protesto amacıyla gelecek yıl Schwerin’de açılması planlanan sergiyi iptal etti. Klaus Staeck “Nazi ideolojisini fiziksel bir imaj olarak yaratan bir sanatçıyı benimsemek hatadır” açıklamasında bulundu.
Oysa Schwerin Belediye Başkanı Hermann Junghans, eserlerin yanı sıra sergilenecek bazı belgelerin Arno Breker’in aklanmasını engelleyeceğini ileri sürdü.
Livni, kraliçeyi geride bıraktı
İsrail Dışişleri Bakanı Tzipi Livni, Forbes Dergisi’nin dünyanın en güçlü 100 kadını sıralamasında 40. sırada yer aldı. Hukukçu olan Tzipi Livni, sıralamada Kraliçe II.Elizabeth’in önünde, ABD Başkan eşi Laura Bush’tan sonra yer alıyor. 100 kişilik listenin başında Almanya Başbakanı Angela Merkel ve ABD Dışişleri Bakanı Condoleeza Rice bulunuyor.
Düzeyli üniversiteler sıralaması
Kudüs İbrani Üniversitesi, Newsweek Dergisi’nin “dünyanın en düzeyli eğitim kurumları” listesinde 82. sırada yer aldı. Listedeki tek Ortadoğu üniversitesi olan İbrani Üniversitesi, ABD ve Avrupa’daki bazı köklü eğitim kurumlarının da önünde yer almakta.
Çin’deki Shanghai Jiaotong Üniversitesi’nin gerçekleştirdiği benzer bir araştırmada, listelenen 500 üniversite arasında İbrani Üniversitesi 60. sıralamada bulunuyor.
