Filistin`de kardeş savaşi

1994 yılında kurulan Filistin Özerk Yönetimi tarihinin en şiddetli iç çatışmasına sahne oluyor. Mahmut Abbas taraftarları ve Hamas arasında Gazze ve Batı Şeria`da gerçekleşen iki günlük çatışmanın sonucunda oniki Filistinli öldürüldü, 100`den fazla Filistinli yaralandı

Toplum
9 Ocak 2008 Çarşamba
El Fetih tetikçileri salı günü ülkeyi yöneten Hamas grubunun liderlerini öldürmekle tehdit etti. Yine aynı gün, El Fetih taraftarı silahlı kişiler Gazze’nin merkezinde birkaç okulu zorla kapattırarak, öğretmen ve öğrencilere evlerine gitmeleri, eğitimin durdurulması gerektiğini belirttiler.  El Fetih tetikçileri Gazze’nin merkezinde önemli bir dörtyol ağzını bloke ederek, Hamas aleyhinde sloganlar attı, lastik ve çöpleri yakıp havaya ateş ettiler.
İki tarafın resmi otoriteleri de sözlü olarak karşılıklı hakaretlerde bulundular. El Fetih temsilcisi Sufyan Abu Zayda İsrail radyosuna verdiği demeçte, Filistin hükümetinin seçimle veya ortak bir oluşumla yeni bir yöne doğru gitmesi gerektiğini belirtti. Zayda, ‘Hamas’ın politik ve diplomatik alandaki sorumluluklarını yerine getirememesi, bu durumu doğurdu ve asıl tehlike budur. Durumu değiştirebilecek tek şey Hamas’ın konulara yaklaşırken takındığı tutumunu değiştirmesi ve Filistin hükümetinin ulusal birliğini sağlayabilecek konuma taşınmasına yardımcı olmasıdır’ dedi.
Öte yandan Hamas, İsrail’i tanımama ve şiddet kararının arkasında durarak, nakit sıkıntısı çeken hükümeti için uluslararası yardım isteklerini tekrarladı.

Şiddet pazar günü doruğa ulaştı
Geçtiğimiz pazar günü El Fetih taraftarlarının ağırlıkta bulunduğu güvenlik güçleri, hükümeti maaşlarını ödememekten dolayı protesto etti. Bu eylem sırasında protestocular ile yaklaşık 3500 kişiden oluşan Hamas militanları karşı karşıya geldi.
Mahmut Abbas taraftarları ve Hamas arasındaki Gazze ve Batı Şeria’da  iki günlük çatışmanın sonucunda oniki Filistinli öldürüldü ve 100’den fazla Filistinli yaralandı.
Pazar geceyarısı sularında, El Fetih Lideri Abbas  ve Filistinin Hamaslı Başbakanı İsmail Haniye telefonda kısa bir görüşme yaptı. Haniye tüm Filistinlilere sakin olmaları çağrısında bulunurken, Hamas güçleri önceki pozisyonlarına geri çekildiler.
Arap Ligi, Filistinin kendi içindeki bölünmüşlük savaşının acilen sona ermesi gerektiği yönünde çağrıda bulundu. Salı günkü çatışmaların ardından Arap Ligi yayınladığı bildiride durumu, kontrolsüz ‘Filistin Çılgınlığı’ olarak nitelendirdi.
Arap Ligi’nin Filistin işlerinden sorumlu genel sekreter yardımcısı Muhammed Subah, ‘Öldürme, şiddet ve İsrail’e zarar vermekten vazgeçelim, çünkü bugüne kadar yaşananlar Filistin halkına yetti’ şeklinde bir açıklamada bulundu.
ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice da salı günü yaptığı konuşmada Filistin grupları arasındaki çatışmaların bitmesi gerektiğini ve Başkan Mahmut Abbas’ı, Filistin hükümetinin bir kısmını idare eden Hamas radikallerine karşı güçlendirmenin yollarını aradıklarını belirtti.
Öte yandan Rice Kahire’de, Arap- İsrail barış sürecini tekrar canlandırmak  adına sekiz Arap müttefiki ile buluşmayı planladı. Bu görüşmeler sırasında, Körfez Ülkeleri Konseyi’nin altı üyesi, Mısır ve Ürdün’ün Abbas’ın güçlendirilmesi ve İran’ın bölgede artan etkisinin denetim altına alınması konusunda işbirliği yapması bekleniyor.
Rice’in bölgeye ziyareti, Arap ülkelerinin son birkaç haftadır Hamas ile yaptıkları temaslarla aynı döneme rastgeldi. Arap ülkeleri, 2002 Arap Ligi planını destekleyen, İsrail’e toprak değişimi karşılığı barış öneren birleşik bir hükümet kurulmasını istiyorlar.  Uzun süredir Filistinlilerin içlerindeki değişik gruplar ve İsrail arasında arabuluculuk görevini üstlenmiş olan Mısır ise, Hamas’a karşı sabrını yitirmiş görünüyor.

Pazartesi olaylar yatıştı
Daha önceki günlere oranla pazartesi günü oluşan kaos ve sokak çatışmaları büyük ölçüde yatıştı. Başbakan İsmail Haniye pazartesi günü kabinesi ile yaptığı toplantıda ‘Gazze bugün sakinliğe doğru ilerliyor’ mesajını verirken, Batı Şeria’da şiddetin tırmanmasından endişe ettiğini de belirtti.
Geçtiğimiz ocak ayında yapılan seçimleri kazanan Hamas, nisan ayında Başkan Mahmut Abbas ile aralarındaki güç savaşını kaybetmesi ve güvenlik güçlerinin El Fetih yanlısı kalması sonucunda, milis güçlerini oluşturmuştu.
Şiddet yanlısı eylemler, Filistin halkının Hamas’ın seçim zaferi sonrası uygulanan ekonomik yaptırımların da sonunu getirecek El Fetih ve Hamas koalisyonu umudunu giderek zayıflatmıştı. Bu yaptırımlar hükümeti 165.000 çalışanına maaş ödeyemeyecek duruma getirmişti. Yapılamayan ödemeler iç savaşı andıran protesto görüntülerine neden oldu.
Koalisyon görüşmeleri, Abbas’ın Hamas’ı şiddet yanlısı ideolojisini yumuşatma ve batının isteklerine uyma konusundaki başarısız zorlamaları ile çıkmaza girmişti.
El Fetih yetkilisi Saeb Erekat, kısa zamanda koalisyon görüşmelerinin tekrar başlaması ihtimalinin zayıf olduğunu belirtti. "Koalisyon görüşmeleri yaşadığımız şiddet olaylarından önce de çıkmazdaydı. Şu anda yaşanan olayların tekrarlanmamasına odaklanmış durumdayız’ dedi.
Abbas protestocu güvenlik güçlerinden pazartesi günü işlerine dönmelerini istedi. Güvenlik güçlerinin protesto çadırı – Hamas hükümeti ile gerilimin elle tutulur kaynağı – Gazze’deki parlamento binasının önünde boş durmaya devam ediyor. Batı Şeria’da Ramallah parlamento binasının önünde bulunan çadır ise halen protestocular ile dolu.