Olmert ile Abbas`in Hamas sonrasi ilk görüşmesi

İsrail Başbakanı Ehud Olmert ile Filistin Özerk Yönetimi (FÖY) Lideri Mahmud Abbas, göreve gelmelerinden beri ilk defa resmi olarak görüştüler.  Bu toplantı aynı zamanda iki yönetim arasında 22 aydan sonra yapılan ilk resmi görüşme oldu. FÖY ile İsrail arasındaki son görüşme 8 Şubat 2005 tarihinde Ariel Şaron ile Mahmud Abbas arasında yapılan ateşkes anlaşmasıydı. Olmert ile Abbas daha önce haziran ayında da Ürdün’de Kral Abdullah’ın düzenlediği kahvaltıda kısa bir görüşme yapmışlardı, fakat bu görüşme resmi bir nitelik taşımıyordu. 
23 Aralık Cumartesi akşamı Kudüs’teki Başbakanlık konutunda gerçekleşen resmi toplantı yaklaşık 2 saat sürdü. FÖY Sözcüsü Saeb Erekat ve Olmert’in sözcüsü Miri Eisin’in açıklamaların göre, Olmert’in Hamas hükümetinin iş başına gelmesinden sonra dondurduğu FÖY’e ait gümrük ve vergi gelirlerinden 100 milyon doları serbest bırakmayı kabul etti. Eisin paranın en yakın zamanda transfer edileceğini fakat öncelikle bu mali yardımın Hamas’ın eline geçmeyeceğinden emin olmak istediklerini bildirdi. Erekat da İsrail’in Filistin hastanelerine ayrıca 7,25 milyon dolarlık yardım yapacağını da kaydetti.

İsrail’den yeni yıl jesti
Erekat’ın demecine göre Olmert, Batı Şeria’ya giden yollardaki sınır kontrollerini gevşetmeyi ve 27 kontrol noktasını kaldırmayı da taahhüt etti. Ayrıca Olmert, Gazze Şeridi ile İsrail arasında 400 kamyonun hareketine izin vermeye söz verdi. İsrail Başbakanı Ehud Olmert, Batı Şeria’daki yol barikatlarının sayısının azaltılması ile ilgili bir öneriyi kabul ettiklerini açıkladı. Olmert pazartesi akşamı Savunma Bakanı Amir Peretz ile yaptıkları toplantıda, 27 yol barikatının kaldırılmasının kararlaştırıldığını belirtti. Ancak başbakan, hangi barikatların ne zaman kaldırılacağına, güvenlik yetkililerinin karar vereceğini belirtti. Olmert’in ofisinden yapılan açıklamada, başbakanın “Abbas yönetimini güçlendirmek” amacıyla kontrol noktaları ve barikatların sayısının azaltılmasını kabul ettiği bildirildi.
Savunma Bakanı Yardımcısı Ephraim Sneh de 16 kontrol noktası ile 27 yol barikatının kaldırılacağını açıkladı. Sneh ayrıca, Gazze’nin ekonomik durumuna katkıda bulunması amacıyla, bazı geçiş noktalarındaki yolcu ve mal geçişinin de kolaylaştırılacağını belirtti. Sneh, Filistinlilerin yaşam standartlarını yükseltmenin İsrail Hükümeti’nin güvenlik politikasının parçası olduğunu vurguladı ve daha fazla kontrol noktasının da ileride aşamalı olarak kaldırılacağını söyledi.
İsrail Başbakanı Ehud Olmert, Filistin Özerk Yönetimi Lideri Mahmud Abbas ile bir araya gelmesinin ardından, Batı Şeria’daki kontrol noktalarını hafifletmeyi ve Filistinlilere daha fazla hareket özgürlüğü sağlamayı amaçladığını dile getirmişti. Toplantıda İsrail’in elindeki Filistinli tutuklulara karşı Filistinli militanlar tarafından esir tutulan Gilad Şalit’in değişimi konuşuldu fakat somut bir anlaşmaya varılamadı, konuyu araştıracak bir komitenin kurulmasına karar verildi.
Toplantı sonrasında taraflar görüşmeyi olumlu buldukları yönünde beyanat verdiler. Abbas’ın danışmanı Nakil Ebu Rdayna, bu toplantının bir görüşmeler serisinin ilk ayağı olduğunu, toplantıda muhtelif konularda uzlaşmaya varıldıklarını bildirdi. Olmert de, Abbas ile ''ilk görüşmenin kazanımlarını geliştirmek ve diplomatik gündemlerinde daha fazla ilerleme kaydetmek'' için yeniden görüşeceğini ifade etti.
Olmert pazartesi yaptığı açıklamada, Filistinlilerin hayat standardının yakında yükselmeye başlayacağına dair sözlerini yineledi. Olmert Kurban Bayramında Filistin halkının durumlarındaki iyileşmeyi göreceklerini söyledi. Olmert bu durumun terörizme karşı pasif kalacakları anlamına gelmediğini, terörizme karşı aynı kararlılıkla mücadele etmeye devam edeceklerini de ekledi.
Pazartesi günü yapılan kabine toplantısından sonra İsrail Savunma Bakanı Amir Peretz de verilen sözleri doğruladı. İsrail Parlamentosu Knesset’in Dışişleri ve Savunma komitesine rapor veren Peretz, şu anda Batı Şeria’da bulunan 400 kontrol noktasından 59’unun (Olmert’in söz verdiği 27 nokta dahil olmak üzere) kaldırılacağını, 16 kontrol noktasındaki kontrol prosedürünün de gevşetileceğini söyledi. Peretz Batı Şeria’daki kaçak yerleşimlerin 10 gün içerisinde kaldırılması için bir teklifin hazırlandığını da haber verdi. Bunun yanı sıra Noel ve Kurban Bayramı nedeniyle bazı Filistinli tutsakların da serbest bırakılacağı bildirildi. İsrail yetkilileri, tutuklu bulunan Filistinliler arasından çoğu kadın ve küçük yaşta olan kişilerden oluşan bir liste hazırladıklarını bu kişilerin hemen serbest bırakılacağını söylediler.
Peretz, Filistinlilerin yaşam standartlarını yükseltmenin İsrail hükümetinin güvenlik politikasının parçası olduğunu vurguladı ve atılan olumlu adımların Gilad Şalit’in serbest bırakılması sürecini hızlandıracağını umduğunu ifade etti. Peretz daha önce,Gilad Şalit serbest bırakılmadan Filistinli tutsakları serbest bırakmayı reddediyordu.
İsrail Meclisi’nin Dış İlişkiler ve Savunma Komitesi toplantısında konuşan Savunma Bakanı Amir Peretz, “insani duygularla” hareket edecekleri ve bayramdan önce bazı Filistinli mahkumların serbest bırakılacağını açıkladı. Peretz, her yıl olduğu gibi bu yıl da Noel ve Kurban Bayramı’nda gerçekleştirdikleri jesti bu sene de tekrarlayacaklarını, bazı tutsakları serbest bırakacaklarını açıkladı. Ancak bunun mahkumların toplu olarak serbest bırakılacağı anlamına gelmediğini de sözlerine ekledi. Peretz, “Tutsakların bırakılması çok kontrollü bir şekilde yapılacak, çoğunlukla yaşlılar ve çocuklar serbest bırakılacak. Bu sayede, kaçırılan askerimiz Gilad Şalit’in serbest kalması için yeni bir kozumuz olacak,” dedi. İsrail'in bu girişimleri, El Fetih ve Hamas arasında devam eden gerginlikler ışığında Filistin Özerk Yönetimi Lideri Mahmud Abbas'ın otoritesine destek verme olarak görülüyor.
Uzmanlar ise Gilad Şalit’i esir tutan militanların Hamas yanlısı olduğu ve Abbas’ın bu militanlar üzerinde doğrudan etkisi bulunmadığı belirtiliyor. Fakat İsrail’in girişimlerinin iyi niyet ortamı yaratma ve El Fetih ile Hamas arasında devam eden gerginlikler sürerken, El Fetih’li Mahmud Abbas'ın otoritesine destek verme olarak görülüyor.

Takip eden görüşme takvimi
İsrail Başbakanı Olmert’in Mahmud Abbas ile görüşmesinin ertesi günü Mısır Başkanı Hüsnü Mübarek ile telefonda görüştüğü bildirildi. Olmert'in sözcüsü Miri Eisin, iki liderin dün Kudüs'te yapılan görüşmeyi ele aldıklarını söyledi. Mübarek 21 Aralık Cuma günü yaptığı çağrı ile Olmert’i görüşmek üzere Kahire’ye davet etmişti. Adı açıklanmayan İsrailli bir hükümet yetkilisi de, Mısır Dışişleri Bakanı Ahmet Ebul Geyt'in Çarşamba günü temaslarda bulunmak üzere İsrail'e geleceğini söyledi. Diğer yandan FÖY Lideri Mahmud Abbas’ın da hafta içerisinde Hamas’lı Başbakan İsmail Haniye ile görüşeceği bildirildi. FÖY Hükümet sözcüsünün pazartesi yaptığı açıklamaya göre iki lider Ürdün Kralı Abdullah’ın daveti üzerine Ürdün’ün başkenti Amman’da buluşacaklar.

İsrail havaalanında artık mescid de olacak
İsrail, Ben Gurion uluslararası havaalanında ilk kez bir mescidin açılmasına karar verdi. Kararın, ülke nüfusunun önemli bir bölümünü oluşturan Araplar ile ilişkileri iyileştirme amacıyla alındığı belirtildi. İsrail'de Araplar nüfusun yüzde 20'sini oluşturuyor ve Arapça devletin ikinci resmi dili. Havaalanı sözcüsü Shmuel Hefetz, "Araplarla ilişkilerimizi güçlendirmeye kararlıyız. Yolcular ve bazı parlamento üyeleri, namaz için uygun imkanlara sahip küçük bir mescit açmamızı talep ettiler" dedi. Yılda 8,5 milyon yolcunun kullandığı Ben Gurion havaalanında Arap yolcuların bir diğer şikayetini azaltmak için de Arapça bilen güvenlik görevlilerinin sayısı arttırıldı.