Uzun zamandır beklenen Mortgage Yasası sonunda Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından onaylandı. Artık halk daha kolay şartlarla ev sahibi olabilecek. Geçen hafta Meclis Genel Kurulu`nda yasalaştıktan sonra Çankaya Köşkü`ne gönderilen “Mortgage Yasası” Cumhurbaşkanı Sezer`in de onayından geçti. Sistemden yararlanacak kişiler sabit veya değişk
Yasadaki cezalar aslında çok ağır
Yalnız Mortgage sisteminde ödemeleri aksattığınızda yaptırımlar ve cezalar konut kredisi sisteminden daha ağır. İki taksiti üst üste aksattığınızda, bankanız sizi, geriye kalan anaparayı ödemeniz konusunda uyarıyor. Eğer ödemeyi en geç 1 ay içinde yapmazsanız, 15 gün içinde konutunuz satışa çıkıyor. Yani toplamda 3.5 ay içinde oturduğunuz konutunuzu kaybedebiliyorsunuz. Dolayısıyla ödemelerde sorun yaşamamak tüketici için çok önemli. Bunun için Mortgage kredisi kullanırken vadeyi mümkün olduğu kadar uzun tutun. Böylece taksitlerinizin, aylık gelirinize göre oranı düşecek. Bu oran ne kadar düşük olursa o kadar lehinize. Bir örnek verecek olursak; karı-koca ayda 4 bin YTL kazanıyorsunuz. 100 bin YTL kredi kullanacaksınız. Bu krediyi 60 ay vade ile kullanacak olursanız ayda 2 bin 686 YTL, toplamda 161 bin 188 YTL ödemeniz gerekir. 240 ay vadeli kullanırsanız aylık ödemeniz 1.751 YTL’ye geriler. Toplam ödemeniz 420 bin 260 YTL’ye ulaşır. Sizi zorlamayacak aylık taksitler uzun vadede ödeyeceğiniz fazla faizden daha önemli.
Sonradan Mortgage’e
geçebilirsiniz
Sisteme başından itibaren katılıp, yani Mortgage için kredi kullanıp yola çıkanlar "Erken ödeme yapmak istiyorum” derlerse, ikinci el piyasasındaki dinamiği de etkileyecekleri için yüzde 2’ye varan oranlarda ceza ödeyecekler. Halen normal konut kredisi olup Mortgage sistemine geçenlerin erken kapamada ceza ödemeyeceklerine dair yorumlar yapılıyor. Başlangıçta Mortgage yasası daha çok bankalar ve sermaye piyasalarına ilişkin düzenlemeleri içeriyor. İlerleyen yıllarda yapılacak düzenlemeler ile tüketicinin lehine maddeler artacak. Dolayısıyla Mortgage sistemine geçmek için acele etmeyin. Şu anda Mortgage’a geçmeniz için 3 aylık bir süre belirlenmiş durumda. Ancak mevcut konut kredinizin süresini uzatmak isterseniz bankanızla görüşme yaparken Mortgage’a geçmeyi de talep edebilirsiniz. Aynı hak, tüm kredi yeniden yapılandırmalarında örneğin dolarla kredi kullanıp YTL’ye geçmek isteyenlere de tanınacak. Mortgage sistemiyle faizler düşerse yine bu sisteme geçme hakkınız olacak.
ATO başkanı Aygün’ün aklı karışık
Her ne kadar halk alınan bu yasadan çok mutlu olsa da bir kısmı da durumdan oldukça şikayetçi. Mesela Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aygün, Mortgage Yasası ile işçinin, memurun, dar ve sabit gelirlinin konut edinmesinin mümkün olmayacağını öne sürerek, hükümetin konut arzını artıracak yeni önlemler almadan çıkardığı bu yasa, konut fiyatlarını balon gibi şişirmekten başka hiçbir işe yaramayacağını düşünüyor. ATO Başkanı Aygün, yaptığı yazılı açıklamada, Mortgage sisteminin yeterli konut arzı yaratılmadan başlatılmasının konut fiyatlarını çok hızlı bir şekilde artıracağını ileri sürdü. Yasanın gündeme gelmesinin bile konut fiyatlarını yapay bir şekilde yükseltmeye yettiğini kaydeden Aygün, hükümetin bu sistemden önce devam eden konut yatırımlarının tamamlanmasını ve yeni konut projelerinin başlatılmasını teşvik etmesi gerektiğini ifade etti. Aygün, konut ihtiyacını karşılamaya ve mevcut inşaatları hızlandırmaya yönelik adımların bir an önce atılması gerektiğini bildirdi.
“Halk Mortgage’den zarar görecek”
Yasanın uygulamayı vergiyle teşvik etmemesi nedeniyle baştan ölü doğduğunu savunan başkan, ilk konutunu alanlara kullandıkları kredinin faizinin gelir vergisi matrahından indirilmesine ilişkin maddenin yasadan çıkarılmasının, sabit gelirli önemli bir kesimin baştan itibaren sistem dışına itilmesine yol açtığını vurguladı. Aygün, bu yüzden sistemden yararlanabileceklerin sayısının yüzde 10 az olacağının tahmin edildiğini de kaydetti. Makro ekonomik istikrar kalıcı olarak sağlanamadığı ve faiz oranları yüzde 10'un altına inmediği sürece sistemin beklentileri karşılamayacağını belirten Aygün, aylık yüzde 1.5 - 1.8 oranları arasındaki mevcut faiz oranlarıyla 20 - 30 yıl vadeli borçlanmanın doğru bir tercih olmadığını dile getirdi. Aygün, değişken faizle borçlanmanın ise henüz makro ekonomik istikrar sağlanmadığı için büyük bir risk içerdiği uyarısını yaptı. Bu faiz oranlarından ve mortgage beklentisiyle şişirilmiş konut fiyatlarıyla konut kredisi kullanarak konut alanların ev sahibi olmak yerine 'mortgagezede' olabileceklerini ileri sürüyor.
Ev satın almak için paralar
saklanıyor
Gaziantep Kuyumcular Odası Başkanı Sedat Özdinç ise yaptığı açıklamada, Mortgage Yasası nedeniyle sadece altın sektörünün değil, tüm sektörlerin etkileneceğini savundu. Halkın büyük çoğunluğunun, bu yasayı beklediğini ve ev alma hayali içinde olan insanların, yasanın uygulanmaya başlamasıyla birlikte bu hayalini gerçekleştirmek amacıyla harekete geçtiğini anlatan Özdinç, bu nedenle temel ihtiyaç maddelerinin dışındaki ürünlerin satışında düşüşlerin yaşanacağını öne sürdü. Bu düşüşlerin en fazla altın sektöründe olacağına dikkati çeken başkan, ''Biz temel ihtiyaç maddesi satmıyoruz. İnsanlar borçlanınca önce gıda, barınma, ulaşım gibi ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra belki altın almayı düşünecek, o da çok zor'' dedi.
Herkesin kredi kartı borcu var
Bankaların verdiği taşıt ve ev kredisi nedeniyle şu anda borçlanmanın yüksek olduğunu, bu nedenle kuyumcuların işlerinin de çok kötü olduğunu ifade eden Özdinç, şöyle konuştu: ''Halkın yüzde 90'ı, kredi kartı veya banka kredisi nedeniyle borçlu durumda. Bu nedenle yavaş yavaş kuyumcu sektörü ölüyor. Hatta şu anda iş terki veren, dükkan kapatan esnaf dahi var. 2007 yılının başından bu yana 5Lj esnafımız iş terki verdi. Üyelerimiz başka sektörlere kaymaya başladı. Gaziantep'in alışveriş merkezi konumunda olan Gaziler Caddesi'nde bir işyeri boşaltıldığında, hemen o dükkanı kuyumcular kiralardı. Şimdi ise kuyumcu esnafının böyle bir girişimi olmuyor. Yani gittikçe kuyumculuk kan kaybediyor. Esnaf genelde çok kötü durumda. Yalnız kuyumcular değil, diğer esnaf da zor durumda. Ama bizde işler diğerlerine göre daha da düşük. Bu yasanın uygulanmaya konulmasıyla birlikte işlerimiz daha da düşecek.”
