YAHUDİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR / Kabala {2}

Yako KOHENBilindiği gibi, Pesah Bayramı`nın birinci günü Mısır`daki köle olma durumundan kurtulup özgürlüğe kavuştuk ve Tanrı`nın atalarımıza (Avraham, Yitshak ve Yaakov`a) vadettiği Kenaan diyarlarına varmek ve orada yerleşmek gayesiyle köleler diyarı Mısır`ı terkettik... (M.Ö.1312)

Kavram
9 Ocak 2008 Çarşamba

Yusuf BESALEL

Kabala, salt bilgiye dayalı bir öğreti değildir. Tevrat’ın temelini anlamak, İbranice’yi bilmekte şarttır. Musevi mistik dünyasal etkinlikler içindeyken Tevrat’taki ayetlerin özel harfleri ve bunların ilişkileri arasına dalarak meditasyonun derinliğine göçer.
Tanrısal yolculukta, Talmud’a göre adı geçen bilgiler arasında sadece Rabi Akiva “Pardes”e diğerleri gibi girdiği ve mistik yaşamla kucaklaştığı halde aklını kaçırmadı, canından olmadı veya kafir olmadı. Akiva barışla Tanrı’nın yanına girdi ve çıktı ve 90 yaşındayken aziz bir din şehidi olarak öldü. Osmanlı yönetimindeki Saferd’de yaşamış Isaac Luria, Solomon Alkabez, Moses Cordovero (1522- 1570) ve Hayim Vital (1542- 1620) burada yaşamış olan ünlü mistiklerdir. Cordovero, yoldaşlarına (Chaverim) Kozmik Ağacın Tacı’na ulaşmak için 13 kural ve (hakarete, kötülüğe tahammül; öfke duymamak, acı çekene merhamet, doğruluk, intikam düşünmeme; vb.) alçakgönüllülüğü öneriyordu. “Safed’in Aslanı” olarak adlandırılan Isaac Luria (Ari) ise, mistik yaşamında peygamber Elijah tarafından bilgilendirildiğin iddia ediyordu. Kavanot’u (belli hayalleri gösteren semboller) hazmederek yeni bir dikkat yoğunlaştırma sistemi oluşturdu. Kozmik ağaçta ruhlarını arındırarak iyiliklerle yaşantılarını yoğuran öğrenciler yetiştirmiştir. Hayim Vital, öğrenciye Yihudt (arınma) meditasyonu için arınma talimatlarını oluşturdu. 1707’de Padua’da doğan Moses Luzzato ise, kendini tanımak yoluyla Tevrat’ın girdiği yolu anlamak ve uygulamak şeklinde mistiklere İyilerin Yolu adlı bir sistem çizdi. Bu şekilde madregotları (safhaları) yavaşça aşarak Devekut’a (Tanrı ile birleşmeye ulaşacaktır. Talmudik bilgeler (Rabi Hai Gaon gibi), Tanrı’ya ulaşma öyküsünde mistiğin örneğin oruçla fiziksel ve manevi arınmaya da muhtaç olduğunu vurguladılar.
Merkabah (Taht Mistisizmi) tekniğini başarıyla ulgulayan bu arınmayı ve “Tanrısal örtünmeyi” başaran Akiva; hasid (dindar), tahor (saf), yaşar (içten), tamim (Tanrı ile) safhalarından sonra beşinci aşamada kutsallığı sergiledi, altıncıda koruyucu melekleri gördü, yedinci ve son safhada Tanrı katında titrerken, O’na övgü duasını okudu. Özellikle yedinci bölüm, Merkabah tekniğinin büyük ustası Rabbi Nahuniah’a göre çok ürkütücüdür; bu bölümdeki korumacı melekler ve saf enerji dolu varlıklara uyum sağlayamayan bir mistik çıldırabilir...
Rabi Akiva’nın öğrencisi ve Zohar’ın kahramanı Rabi Simeon Bar Yohai, Romalılar’dan II. Yüzyılda gizlendiği mağaradaki meditasyonda ise şu mesajı verecektir: “bu dünyayı oluşturan her şey – ruh ve beden – sonunda onları yaratan geri dönecektir.” S. Bar Yohai de, kozmik ağacın küreleri üzerinde çalışmıştır. Rabi Simeon, “Şema” duasının baş cümlesiyle de meditasyonu işler ve Avraam’ı bilgelik; Yaakov’u güzellik; Moşe’yi de taç küresi ile bağdaştırır.

devam edecek...
Kaynakça: "Yahudilik
Ansiklopedisi", Cilt I, II, III
Yusuf Besalel