4 Kasım 2008 tarihinde yapılacak olan Amerikan başkanlık seçimlerinde yarışacak olan demokrat ve cumhuriyetçi adaylar farklı öncelikleri ve seçim vaatleri ile seçmenleri kendilerine oy vermeye ikna etmeye çalışıyorlar. Anketlere göre şu an demokratlar yarışı öne götürüyorJoelle PİNTO
4 Kasım 2008 tarihinde yapılacak ABD başkanlık seçimleri için daha bir seneden fazla zaman olmasına rağmen anketlere göre, Amerikan halkının eğilimi Demokratlardan yana. Amerikalıların ABD Başkanı George W. Bush’u ülkesi için yanlış kararlar veren ve hatasını kabul etmeyen bir lider olmasını düşünmesi, Demokratların tercih edilmesindeki etkisi büyük. Demokrat ve Cumhuriyetçilerin çeliştiği bir numaralı konu ise Irak Savaşı. Demokratlar savaşın sona ermesini ve Amerikan askerlerinin sene sonuna kadar yurda dönmesini isterken, Cumhuriyetçilerin çoğu Irak’taki asker sayısını arttırma taraftarı.
Bu seçimler görünüşe göre dünyanın en pahalı seçim kampanyası olarak tarihe geçecek. Seçim için yapılacak kampanyaların 1 milyar Doları aşacağı tahmin ediliyor. 2008’de ABD’li seçmenler ülkelerinde bir ilke de imza atabilirler: ilk kadın, ilk zenci, ilk Latin Amerika veya ilk İtalyan kökenli başkanını seçerek tarih yazabilirler. ABD Başkanlık seçimleri dört yılda bir Kasım ayının ilk pazartesi günü yapılır. Başkanlık seçimlerinin sonucunu Seçim Koleji (Electoral College) belirler. Oldukça değişik bir seçim sistemi olan ABD’de halk, Seçim Koleji’nde halk adına seçim yapacak seçmen adaylarını seçer. Halk seçmen adayını seçerken, belirli bir adaya oy vereceğini taahhüt eden seçmene oyunu verir.
Halk Seçim Koleji’ndeki seçmen adaylarını, seçmen adayları da başa geçecek kişiyi seçtiğine göre, aslında başkanını direkt olarak ABD halkı seçmiş olmuyor. Bugüne kadar halk ve seçmen oyları çoğu zaman tuttuysa da, Rutherford Hayes, Benjamin Harrison, John Quincy Adams ve George W. Bush halkın değil, Seçim Koleji’nin seçtiği ABD başkanları olarak tarihe geçmişlerdir. ABD yeni başkanı olmak için adaylığını koyanlar şu şekilde sıralanıyorlar:
ABD Başkanlık seçimlerinin yapılmasına bir buçuk sene kala, seçmenler arasında yapılan anketlere göre oy çoğunluğunu demokrat liderler elde ediyor. Demokratların başarısında, ABD Başkanı George W. Bush’un verdiği yanlış politik kararlar ve bu kararların, 2008 yılı için başkanlığa adaylığını koymuş Cumhuriyetçi adayların oylarını aşağı çekmesi de büyük rol oynuyor. Newsweek Dergisi’nin 5 Mayıs 2007 tarihinde kayıtlı seçmenler arasında yaptığı ankete göre, demokratlar arasındaki yarışı Senatör Hillary Clinton önde götürüyor. Clinton’ı Barack Obama ve John Edwards takip ediyor. Tüm Demokrat adaylar, Cumhuriyetçi adaylardan daha çok oy toplayacak gibi gözüküyor. Cumhuriyetçiler arasındaki yarışı ise Rudy Guilani önde götürüyor. Guilani’yi takip eden John McCain’le arasındaki farkın eskiye göre azalması ise, kalan 1,5 yılda fikir değişiklikleri olabileceğinin en açık göstergesi.
Demokrat Başkan Adayları
- Joe Biden -
20 Kasım 1942 doğumlu Senatör Joe Biden, Pennsylvania eyaletinde doğdu. 29 yaşında ABD Senatosu’na seçilen en genç kişi oldu. Joe Biden otuz seneyi aşkın bir süredir Senato’nun Dışişleri Komitesi’nde görev yapıyor. Demokrat aday Biden, ABD askerlerini Irak’tan geri getirmek için plan önererek dikkatleri çekti. Irak konusundaki görüşlerini baştan beri belli eden Biden’ın sayesinde Senato’nun Dışişleri Komitesi, ABD Başkanı George W. Bush’un Irak’a daha fazla Amerikan askeri göndermemesi için önerge kararını onaylamıştı. Senatör Biden ayrıca ‘Kadınları Şiddetten Koruma Kanunu’nu çıkarması ile tanınıyor.
- Hillary Clinton -
ABD eski Başkanı Bill Clinton’un eşi olarak tanınan Hillary Clinton, şu anda New York senatörü olarak görevini yürütüyor. 20 Ocak 2007 günü başkan adayı olacağını açıklayan Hillary Clinton, eğer başkan seçilirse, ABD’nin ilk kadın başkanı olarak tarihe geçecek. Clinton’ın Amerikan halkına sunduğu vaatlerin en başında Irak’taki savaşın sona ermesi yer alıyor. Sağlıkla ilgili sorunlara da önemle değinen Clinton, sağlık sigortası olmayan 49 milyon Amerikalıya yardımcı olacağını söylüyor. Clinton kampanyasında; orta sınıfı güçlendirme, enerji kaynaklarında bağımsız olma, küresel ısınmaya karşı savaşma, çocuklara yardım etme, demokrasiye olan inancı güçlendirme gibi önemli konulara değiniyor. Hillary Clinton senatörlük görevine başlamadan önce First Lady olmanın yanı sıra, ABD eski Başkanı Bill Clinton’un Sağlık Reformu Çalışma Kolu’nun yönetim kurulu başkanlığı, Çocukları Koruma, Kadınları Şiddet’ten Koruma gibi kurumların yönetim kurulu başkanlığı görevlerini de yürüttü.
- Chris Dodd -
27 Mayıs 1944’da Connecticut’ta doğan Christopher Dodd, 1981 yılından beri bu eyalette senatörlük görevini sürdürüyor. Senatör Dodd’un en önem verdiği konu Irak’taki savaşın sona ermesi. Dodd’un planları arasında küresel ısınmayla mücadele ve enerji planı da yer alıyor.
- John Edwards -
1999- 2005 yılları arasında North Carolina Eyaleti Senatörü olan John Edwards, optimist ve pozitif bir lider olmasıyla tanınıyor. Diğer demokrat adaylar gibi, Edwards’ın da önem verdiği konuların başında Irak Savaşı’nın sona ermesi yer alıyor. Edwards, ayrıca benzin fiyatlarını düşürmeyi, işsizliği sona erdirmeyi ve sağlık konusunda gelişmeler yapmayı planlıyor.
- Mike Gravel -
Alaska eski Senatörü Mike Gravel, 2008 yılı başkanlık seçimlerine adaylığını koymuş demokratlar arasında yer alıyor. Gravel, İran’a askeri müdahaleye karşı çıkmasıyla dikkatleri topluyor. Gravel’in ajandasında, Irak’tan Amerikan askerlerinin geri çekilmesi, sağlık ve küresel ısınma konuları yer alıyor.
- Dennis Kucinich -
1979- 1979 yılları arasında Cleveland’ın Belediye Başkanı olan Dennis Kucinich, 2003 yılında Gandhi Barış ödülüne layık görüldü. Barış yanlısı bir lider olan Kucinich, Irak savaşını sona erdirmek için kampanya yürütüyor.
- Barack Obama -
2005 yılından beri Illinois Eyaleti Senatörü olan Barack Obama, eğer başkan seçilirse ABD’nin ilk zenci başkanı olarak tarihe geçecek. Obama, geçtiğimiz hafta önerdiği sağlık planıyla dikkatleri çekti. Milyonlarca Amerikalıya ulaşılmasını sağlayacak bu plan, zengin kişilerin vergilerinin arttırılmasıyla finanse edilecek. Diğer demokratlar gibi Obama’nın politik ajandasında Irak Savaşı’nın sona ermesi ilk konular arasında yer alıyor. Obama, din ve politikayı uzlaştırma yolunda yaptığı konuşmalarla da dikkatleri üzerine çekiyor.
- Bill Richardson -
New Mexico Eyaleti Valisi olan Bill Richardson, 21 Mayıs 2007’de başkan adaylığını açıkladı. Vali Richardson, eğer başkan seçilirse ABD’nin ilk Latin Amerika kökenli başkanı olarak tarihe geçecek. Diğer demokrat adaylar gibi önceliği Irak’taki savaşı sona erdirmek olan Richardson, Göçmen Reformu ile dikkatleri üzerine çekiyor.
Cumhuriyetçi Başkan Adayları
- Jim Gilmore -
Virginia Eyaleti eski valisi olan Jim Gilmore, Cumhuriyetçi Parti’nin eski prensiplerini geri getirmeyi hedefliyor. Tutucu bir aday olan Gilmore, terörle savaş, vergilerin azaltılması, kürtajın kısıtlanması gibi konularla mücadele edeceğini belirtiyor.
- Rudy Guiliani -
2 Şubat 2007’de başkanlık için aday olacağını açıklayan New York eski Valisi Rudy Guiliani, eğer seçimleri kazanırsa Amerikan tarihindeki ilk İtalyan kökenli başkan olacak. Guiliani’nin politik ajandasında terörle savaş, Irak savaşı, kürtajı kısıtlama, eğitim sistemini geliştirme, halkın güvenliğini sağlama gibi konular yer alıyor.
- Mike Huckabee -
Arkansas eski Valisi Mike Huckabee, kürtaj karşıtı ve eşcinsel evliliklere karşı olmasıyla biliniyor. Irak Savaşı’nın kazanılması gerektiğini belirten Huckabee, Irak’taki Amerikan asker sayısının arttırılması gerektiğini düşünüyor.
- Duncan Hunter -
31 Mayıs 1948 doğumlu Duncan Hunter, 25 Ocak 2007’de başkan adayı olacağını açıkladı. Hunter’ın politik ajandasında kanun dışı göçlerle mücadele, ABD ordusuna destek gibi konular yer alıyor.
- John McCain -
29 Ağustos 1936 doğumlu Arizona Senatörü John McCain, başkan seçilirse ABD’nin en yaşlı başkanlarından biri olacak. Senatör McCain’in ajandasında Irak Savaşı’nın mutlaka kazanılması, vergilerin düşürülmesi, vatandaşların silah sahibi olma hakkına sahip olması gibi konular dikkat çekiyor.
- Ron Paul -
Temsilciler Meclisi Üyesi Ron Paul, ülkeler arasındaki ticaret anlaşmalarına karşıt görüşleri dışında, sınır güvenliği, vergi indirme politikaları gibi konulara önem veriyor.
- Mitt Romney -
13 Şubat 2007 günü başkan adayı olacağını açıklayan Romney, Massachusetts Eyaleti’nin eski Valisi. Romney’nin ajandasında sınır güvenliği, göçmenlik reformu, vergi indirimi, sağlık, terörle mücadele gibi konular yer alıyor.
- Tom Tancredo -
Temsilciler Meclisi üyeliği görevini yürütmüş tutucu bir Cumhuriyetçi olan Tom Tancredo, kürtaj karşıtı ve silah sahibi olma hakkının savunucusu olmasıyla biliniyor. Tancredo’nun en katı olduğu konular arasında Göçmen Yasası yer alıyor.
- Tommy Thompson -
Wisconsin Eyaleti’nde doğan Tommy Thompson, dört dönem bu eyalette valilik görevini yürüttü. Thompson, politik ajandasında terörle savaş ve sağlık konularına önemle değiniyor.
