Holokost sırasında Estonyalı Yahudilerin öldürülmesinden ve sinagoglarının bombalanmasından yıllar sonra, Estonyalı Yahudiler için yeni bir sinagog açılıyor
Holokost’ta Estonya’da yaşayan küçük cemaatin katledilmesinden sonra yapılan ilk sinagog haftaya açılıyor. Sinagogun hahamı konuyla ilgili mutluluğunu gizlemezken, bu gelişmenin “Faşizm’e, Komünizm’e ve Nazilere karşı en iyi cevap” olacağını söyledi.
Singog’un açılışı aynı zamanda, İkinci Dünya Savaşı’ndan kalma Kızıl Ordu heykelinin taşınmasıyla oluşan gerilime denk geldi. Estonyalılar, heykeli 50 yıllık Sovyet işgalinin hatırlatıcısı olarak gördüklerinden heykelin taşınması Rus tarafının hassasiyetine neden oldu.
Hahambaşı Shumel Kot heykel gerilimi konusunda tedbirli konuşarak konunun Estonya’da yaşayan Yahudiler için de duyarlı bir konu olduğunu dile getirdi. Haham “Ben Holokost’tan beri ilk Hahamım. Son Haham Holokost’ta öldürülmüştü” dedi ve gururla 2 milyon dolarlık bütçeyle Amerikalı Rohr ailesinin bağışları, Estonyalı Yahudi ve Yahudi olmayanların katkılarıyla yapılan sinagogu gösterdi. Sinagogun, dua sırasında 180 kişiyi içeri alabilecek kapasitede olduğunu söyledi.
Estonya, küçük nüfusuyla, Avrupa’da Nazilerin “Yahudilerden temizlenmiş” olarak ilan ettiği tek ülkeydi. Çoğu Talinn bölgesinde olmak üzere İkinci Dünya Savaşı’ndan önce Estonya’da 5000 Yahudi yaşamaktaydı. Yahudi halkın büyük bölümü Sovyet’lere firar etti, kalanlar ise Nazi kuvvetleri tarafından son Haham da dahil olmak üzere öldürüldü.
Son sinagog 1883’te Tallin’in Sovyetler tarafından bombalanması sırasında yok edilmişti. Estonya’da bugünkü Yahudi nüfusu 3000. 7 yıl önce 30 yaşında Estonya’ya gelen Haham Kot “İnsanların barınacakları dairelere ihtiyaç duyması gibi, ruhları için de barınaklara ihtiyacı var. Dileğim, ülkedeki her bir Yahudi’nin kendini evinde hissetmesi” dedi.
Şimdiye kadar Estonyalı Yahudiler, yeni yapılan sinagogun yanında bulunan küçük bir dua odasını kullanıyorlardı. Estonya ve İsrail’den yetkililer gelecek hafta yapılacak sinagog açılışında hazır bulunacak.
Haham Kot’a göre, yıllar sonra açılan bu ilk sinagog sadece Yahudiler için değil tüm Estonya için kurtuluş ve hoşgörüyü simgeliyor.
