Gazetemiz Şalom`un kurucusu Avram Leyon`u her yıl olduğu gibi bu yıl da Ulus Aşkenaz Mezarlığı`ndaki mezarı başında saygıyla andık.
Şalom’un kurucusu hocamız Avram Leyon’u anıyoruz
Aradan geçen birkaç yıldan sonra bugün tüm Şalom ailemiz mensupları, destekçileri, mirasçıları ile birlikte hepimiz bugün mezarının başında terk edişinizin 22’inci yıldönümünde sizleri anmak ve de müjdemizi vermek, gururumuzu bildirmek için burada huzurunuzda toplandık.
Müjdemiz ve sevincimiz şudur ki, sizin çok zor şartlar altında kurduğunuz ve 38 yıl Yahudi toplumunun ve cemaatinin sözcülüğünü yaptığınız, sıkıntılarla dolu çalışmalarınızın ürünü olan Şalom gazetemizin, her hafta baskısını yapmak için neler çektiğinizi bilenlerdeniz. Ve bugün burada toplanmamızın başlıca amacı, 22 yıl önce sizlerden görevi devir alanların büyük bir gayret ve özveri ile çalışıp emanetiniz Şalom’u başarılara ulaştırarak 60. yılını kutlamaya hazırlanmakta olduklarını gurur ve memnuniyetle bildirmek istedik.
Ayrıca bugün mirasını devam ettirenlerin de çok çok başarılı olduklarını, gazetemizin sayfalarını değerlendiren nitelikli yazar kitlelerinin fazlalığı bir yana, sizin zamanınızda ve gazetemizin daha üst seviyelere ulaşmasına vesile olan ve bu gazeteye güvenen kurumların reklamları sayfalarımızı doldurmakta, bu yüzden köşe yazarları bazı haftalar yazıları için yer bulamasalar da üzülmemekte aksine sevinmektedirler.
Çünkü bir gazetenin daha üst seviyelere çıkması için aboneliklerin yanında reklam gelirlerinin gerekliliğinin bilincindedirler. Bu bakımdan tüm gönüllüler hep birlikte gazetemizin daha yüksek değerlere ulaştırılması için gönül birliği yapmakta ve daima sizin eserinizi tüm okuyuculara en son teknolojiyi kullanarak, geçmişteki rotatifleri tarihe gömerek, bilgisayar, internet gibi yöntemlerle bıraktığınız yerden yola devam etmektedirler.
Bu sevindirici bilgileri sizlere aktarmak, bildirmek ve siz vefa ile anmak için huzurunuza geldik.
Çok değerli hocamız Avram Leyon, bu günlerde kutlamaya hazırlandığımız Şalom’un 60. yıl etkinliklerinden sonra umarım hep birlikte ve de yeni nesil gençlerle el ele verip, 100. yılımızı da kutlamak hepimize nasip olur.
“Eğriye eğri, doğruya doğru” prensibinizi korumaya, taviz vermemeye, daima doğruların yanında olmaya, vefalı olmaya, yanlış yapılanı düzeltmeye, tekzip etmek cesaretini göstermeye çalışmak başlıca vazifemizdir. Gazeteciliğin etik değeri de bu olmalıdır.
Hocam, sizlerle birlikte olmak sizleri tüm Şalom mensupları olarak anmak üzere burada toplandık, Şalom’un yayın hayatında daha nice nice uzun yıllarda, başarılarla dolu olmasını, daima birlik ve beraberliğimizin devamını candan temenni ederken, size ve yol arkadaşınız, destekçiniz, eşiniz Sofi Leyon’a da rahmetler diliyor, ruhunuz şad olsun diyerek gelecek yıllarda da aynı coşkuyu sizlerle paylaşmayı temenni ediyorum.
Talebeniz ve 1965’ten beri Şalom’un “Gençlerin Köşesi’ yazarlarından Hasköylü Moiz TASTASA.
Şalom altmışıncı yaşını doldururken
Avram Leyon, gazetesini 29 Ekim 1947’de,
yani Cumhuriyet bayramında kuruyor,
Atatürk’ün “Yurtta sulh, cihanda sulh”
sözünden etkilenerek, gazetesine “sulh”
anlamına gelen “Şalom” adını veriyordu.
Ve zaman uçup gidiyor…. Daha dünmüş gibi anımsadığımız olayların üstünden yıllar geçmiş… Bu yıl altmış yaşını dolduracak olan Şalom’un yaratıcısını yirmi iki yıl önce yitirmişiz...
Bıraktığı boşluğun hâlâ yerinde olduğunu düşünüyorum.
Buna benzer bir boşluk 1931 yılında ilk kez yaşanmaya başlanmıştı.
Türk Yahudi basın tarihinin üç temel direği yıkılmış El Tiempo’nun sahip ve başyazarı David Fresko çok yaşlı olduğundan gazeteyi kapatmış, El Telegrafo’nun sahip ve başyazarı İsak Gabay meslekdaşı Eliya R. Karmona’ya ilginç bir vasiyet bıraktıktan sonra hemen ölmüştü.
Kara bulutlar Türk Yahudi basınının üstünde gezinmeye karar vermişlerdi ne yazık ki…
El Cugeton’un sahip ve başyazarı Eliya Karmona çok gençti ama “Benim için duacı olun. Tekrar görüşmek üzere” diye yazdıktan sonra onu da yitirmiştik.
Karmona’nın ölümü giderek büyüyecek boşluğun başlama noktasıdır.
Yıl 1931… Türk Yahudi gazeteciliğinin ilk döneminin sonu…
İkinci dönem 1947’de başlayacaktır. Hem de yeni harflerle…
İlk dönemde “Raşi” olarak adlandırılan eski harflerle yayın yapılmıştı.
İki dönem arasını İsak Algazi’nin çıkardığı La Boz de Oriente daha sonra Albert Kohen’in çıkardığı La Boz de Türkiye toplumumuzun bu alandaki gereksinimini karşılamış ve en önemlisi, bu yayınlarda yazan çok değerli imzalar o günlerin bu günlere aktarılmasına katkı sağlamışlardır.
Ve… Yıl, 1947… Türk Yahudi gazeteciliğinin üstüne 1931’de yuvalanan bulutlar dağılmış, eskilerin yanında yetişmiş gazetecilerin katkısıyla bir sürü gazetenin çıkmaya başlayacağı dönem başlamıştır.
Verimli bir gazetecilik gözleniyordu.
1947, Türk Yahudi gazeteciliği için kara bulutların dağıldığı zamandı. Gazeteler, ilkyaz süremlerinde biten otlar gibi bitiyor, kelebekler kadar kısa ömürlü oluyorlardı. Dert aynıydı. Somut olanaksızlıklar.
İlk dönemdeki gazeteciliğin havası esiyordu.
Eleştiri, yergi ve de haklı övgüler fışkırırcasına dökülüyordu gazete sütunlarından.
Avram Leyon, İstanbul’un Balat semtinde doğdu. 1912 yılında dünyaya geldiğinde ailesinin üçüncü, kardeşlerin de ilk erkek çocuğuydu. Daha sonra bir erkek kardeşi daha oldu ama onu küçük yaşta kaybettiler.
Birinci Dünya Savaşı, babası ile birlikte üç amcasını bir daha dönmemecesine aldı götürdü. Baba Rafael Leyon öldüğünde Avram Leyon iki yaşındaydı. Anne Luna Leyon çalışarak çocuklarını büyüttü.
Lisenin son sınıfına geçtiğinde, evlenmek üzere olan ablasına drahoma sağlayabilmek için çalışmak amacıyla okulu bırakmak zorunda kaldı. Cumhuriyet Gazetesinde çalışmaya başladığında takvimler 1928 yılını gösteriyordu.
Yıllar sonra matbaacılığa başladı ve Şalom’u kurdu.
1976 yılında Basın Şeref Kartı sahibi oldu.
1983 yılında “Basında 50 Yıl Hizmet Plaketi” aldığında gazetecilikte elli beş yılını doldurmuştu.
Hiçbir kişi ve kuruma bağlı olmadan, cesur ve özenci bir ruhla gerçek anlamda gazetecilik yaptı ve birçok öğrenci yetiştirdi. 2 Ağustos 1985’te (15 Av 5745) İstanbul’da öldü.
Moşe GROSMAN
