YAHUDİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR / KUTSAL KİTAP {1}

Coya DELEVİYahudi Takvimi`nin ilk ayı olan Tişri, neş`e, ve bir dizi kutlamanın yanı sıra, af dileme, dua ve pişmanlık sürecidir de...Roş Aşana, Yom Kipur, Sukkot ve onu noktalayan Simhat- Tora...Büyük Yahudi Bilge Moşe Ben Maymon`un ( Maimonides 1135- 1240) bir sözü vardır: “...Bu süreçte insanımız yarı masum, yarı günahkar (suçl

Kavram
9 Ocak 2008 Çarşamba
Yusuf BESALEL

Birçok dilde “Bibl” olarak anılan Kutsal Kitap İbranice kutsal yazıları içerir. “Bibl” kelimesi, yunanca’daki “biblia” (kitaplar) sözcüğünden gelir. Bu terim İbranice’deki “A- Sefarim” (“kitaplar”) teriminin tam karşılığıdır. Bu tanımlama Helenistik dönemdeki Yahudiler arasında dahi yaygın olmuş olup: bu Yahudiler, Kutsal Kitap’ı Yunanca şekline tercüme etmişlerdir. “Sifre a Kodeş” (“Kutsal Kitaplar”) veya “Kitve a Kodeş” (“Kutsal Yazılar), eski zamanlardan Orta Çağ’a dek kullanılmış olan tabirlerdir. Bu tabirler, metinle ilgili başlıca iki kavramı vurgulamaktadır: İlahi esinlenmesi ve yazılışında kati şekil. Kutsal Kitap’ın yazılış tarzı başka bir terimle daha tariff edilmektedir: “Mikra” (“okuma”). Bu da, Kutsal Kitap’ın sesli olarak etüt edilebildiğini ortaya koymakta ve onun ibadet faaliyetinde halk önünde açıkça okunabildiğine işaret etmektedir. İbranice’de geçerli olan “Tanah” tabiri se, İbrani Kutsal Kitabı’nın üç bölümü olan “Tora” (“Pentakök”), “Neviim” (“Peygamberler”) ve “Ketuvim”in (“Yazılar”) baş harflerinden (ta Nah) oluşmuştur. Hıristiyanlar’ın kullandığı “Eski Ahit” terimi de Yeni Ahit’ten İbrani Kutsal Yazıları’nı ayırdetmek maksadıyla kullanılır…
Kutsal Kitap’ın metni İbranice dilinde yazılmıştır. Bunun istisnaları şöyle sıralanabilir: Yaratılış’taki iki kelime (Yaratılış 31:47), Yermiyau’daki bir ayet (10:11) ve Aramice yazılmış olan Daniel Kitabı’ndaki (2:46- 7: 25) ve Ezra Kitabı’ndaki (4:8 – 6:18, 7:12- 6) bölümler. Kutsal Kitap’taki İbranice homojen değildir. Çünkü bu lisan birçok zaman katmanının dilini hatta bazı değişik lehçeleri muhafaza etmektedir.
Kapsam: İbrani Kutsal Kitabı üç bölümden oluşmaktadır:
1. Pentakök -  beş kitap (“Tora”): Bu bölüm. Kutsal Kitap’ın ilk beş kitabını ihtiva etmektedir: Yaratılış, Çıkış, Levililer, Sayılar ve Tesniye. Yahudi dini geleneğine göre tüm Tora’nın yazarı Moşe Rabenu’dur. Fakat Kutsal Yazılar’da buna dair açık bir ifade yer almamaktadır. Bunun en iyi açıklaması. Moşe’den bir yasa sunucusu olarak bahsedilmesinde yatmakta olup, Tesniye (31:9- 12) içindeki bazı değinmelere dayanmaktadır. Bununla beraber Tora’nın temel anlamı “eğitim”dir ve herhangi bir şekilde yasal ve dinsel uygulama talimatlarıyla sınırlı değildir.
Kaynakça: "Yahudilik
Ansiklopedisi", Cilt I, II, III
Yusuf Besalel