Asgari ücret ne olacak?

Memurların ve özel sektörde çalışanların beklediği an gelip çattı. Asgari Ücret Tespit Komsiyonu ay başı biraraya gelerek 2008 yılının asgari ücretleri için pazarlığa oturdular. Birbirinden farklı düşüncelerin ele alındığı ilk toplantıda konuşulanlar bir basın açıklamasıyla halka duyuruldu.
İş Kanunu gereğince, ücretlerin asgari düzeyinin komisyon aracılığı ile en geç iki yılda bir belirlenmesi gerekiyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı'nın tespit ettiği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğu ile karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluk sağladığı kabul ediliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, Asgari Ücret Tespit Komisyonu işveren Heyeti Başkanı Ali Nafiz Konuk ve Asgari Ücret Tespit Komisyonu İşçi Heyeti Başkanı Mustafa Türkel gibi isimlerin yer aldığı Sosyal Güvenlik Kurumu Toplantı Salonu'ndaki toplantıda, asgari ücretin belirlenmesinde kullanılmak üzere Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı ve Türkiye İstatistik Kurumu'ndan veriler istenmesine karar verildi.

İşverenler asgari ücreti afiş ile ilan etmelidir.
Komisyon, asgari ücretin belirlenmesinde, "ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durumu, ücretliler geçinme indekslerini, bu indeksler yoksa geçinme indekslerini, fiilen ödenmekte olan ücretlerin genel durumunu ve geçim şartlarını" göz önünde bulunduruyor.
Öte yandan, işverenlerin, yanlarında çalışan işçilere komisyonca belirlenen ücretlerden düşük ücret ödememe yükümlülüğü bulunuyor. İşverenlerin, işçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapmamaları gerekiyor. İşverenlerin, yayımlanan asgari ücretleri işyerlerinde işçilerin kolayca görebilecekleri bir yerde ilan etmek zorunluluğu bulunuyor.
Toplantının başında yaptığı konuşmada mevcut asgari ücretin yeterli olmadığını söyleyen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, "Ama Türkiye'nin imkanları çerçevesinde olaya baktığınız zaman dün ile mukayese edilmeyecek artışların gerçekleştiği bir gerçektir. Asgari ücretin belirlenmesinde asıl olan komisyonun tespit ve çalışmalarıdır" diyen Çelik, komisyonun 1 Ocak 2008'den itibaren geçerli olacak asgari ücreti "ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durumu, ücretliler geçinme endeksini fiilen ödenmekte olan ücretlerin genel durumunu, geçim şartlarını" göz önünde bulundurarak belirleyeceğini bildirdi ve hükümetin programında asgari ücrette artış oranının yüzde 6 olarak öngörüldüğünü, ancak tespit komisyonunu belirleyeceği ücrette artışın öngörülenin bir- iki puan üzerinde veya daha farklı olabileceğini söyledi.
Faruk Çelik, toplantıda yaptığı konuşmada, asgari ücretin çalışma yaşamının temel unsuru olduğunu belirterek, 2007 yılında uygulanan aylık brüt asgari ücretin 16 yaşından büyükler için 580 YTL, net ise 419 YTL olduğunu hatırlattı. 2002 yılında 184 YTL olan asgari ücretin beş yılda yüzde 134 artış gösterdiğini ifade eden bakan, aynı dönemde toplam enflasyonun ise yüzde 59 olduğuna dikkat çekti. Ayrıca Çelik, "Yeterli buluyor musunuz sorusu da akla gelebilir. Bunun yeterli olmadığını hepimiz kabul ediyoruz ama Türkiye'nin imkanları çerçevesinde baktığımızda dün ile mukayese edemeyeceğimiz artış gerçekleşti" diye konuştu.
1 Ocak 2008'den itibaren asgari geçim indirimi uygulamasının başlayacağını anımsatan Çelik, bu düzenlemeyle belirlenen brüt asgari ücretin asgari geçim indirim tutarlarını da etkileyeceğini ifade etti. 2008 yılı başından itibaren asgari ücretin yıllık brüt tutarının ücretlinin kendisi için yüzde 50'si, çalışmayan eşi için yüzde 10'u, çocukların her biri ayrı olmak üzere ilk iki çocuk için yüzde 7.5, diğer çocuklar için ise yüzde 5'i asgari geçim indirimi olarak uygulanacağını söyledi. Bakan, bu uygulamayla asgari ücret ile çalışanların ödeyeceği gelir vergisinde önemli azalma olacağını dile getirerek, "Asgari ücretlilere ve diğer ücretlilere de bu durum olumlu yansıyacak" dedi.
Toplantıda konuşma yapan Asgari Ücret Tespit Komisyonu İşveren Heyeti Başkanı Ali Nafiz Konuk, asgari ücretin tespitinde uluslar arası rekabet gücünü zayıflatacak, işsizliği ve kayıtdışını büyütecek, mevcut ücret kademelerini alt üst edecek düzenlemelerden kaçınılması gerektiğini kaydetti. Asgari ücretteki artışın tüm ücretleri ve ekonomik dengeleri etkilediğini vurgulayan Konuk, şunları söyledi: "2007 yılında asgari ücret üzerinden, işçi ve işverenden alınan vergi ve sigorta primleri toplamı net asgari ücretin yüzde 70'ine ulaştı. Ele geçen net asgari ücret tutarının yanında tüm ücretlerdeki net geliri artıracak ve işverene maliyeti azaltacak şekilde prim ve vergi yükünü azaltacak uygulamalar hayata geçirilmelidir. Bunun yanında çalışanın kendisi için asgari ücretin yarısı ölçüsündeki asgari geçim indirimi oranı kademeli olarak asgari ücret düzeyine yükseltilmelidir. Bir işçinin 2007 yılının ikinci yarısında işyerine aylık maliyeti ortalama bin 230 YTL düzeyindedir." Ayrıca TİSK Başkanı, "Bu yılki tespit ile yapılacak artış, enflasyonun yeniden iki haneli rakamlara yükselmesine, ekonomik dengelerin bozulmasına neden olmayacak şekilde belirlenmelidir" dedi.

Yüzde altı oranında artış öngörülüyor
Asgari Ücret Tespit Komisyonu İşçi Heyeti Başkanı Mustafa Türkel ise, asgari ücretin sefalet ücreti olmaktan çıkarılması gerektiğini vurgulayarak, komisyonun asgari ücreti bağımsız olarak tespit etmesi gerektiğini kaydetti. Asgari ücretin empoze altında belirlenmesinin çeşitli sorunlara yol açacağını belirten başkan, asgari ücretteki net ve brüt arasındaki farkın çok yüksek olduğunu, bu makasın daraltılması gerektiğini söyledi. Asgari ücretle yaşamanın mümkün olmadığını altını çizen Türkel, TÜİK'in belirlediği asgari ücret ile komisyonun belirlediği asgari ücret arasındaki farka dikkat çekti.
Toplantı sonrasında basının asgari ücrete yapılacak zam oranı ile ilgili sorularını yanıtlayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Çelik, asgari geçim indiriminin uygulamaya girmesinden sonra asgari ücretin büyük bir oranda vergi dışında kalacağını vurguladı: "4 çocuklu bir aileden vergi alınmadığını rahatlıkla görebiliriz. İki çocuklu bir ailenin yüzde 75 vergiden muafiyeti söz konusu. Bunlar ücretlere yansıyacak. Olumlu gelişme var. Açı daralıyor. Asgari geçim indirimi ile asgari ücretli 870 YTL civarında bir imkan elde edecek. 411 YTL civarında da vergi iadesi imkanı verecektir. Yüzde 100'e varan farklılık var.” Ayrıca Çelik, sosyal güvenlik primleriyle ilgili kısa vadede idari ve mali yükleri ortadan kaldıran düzenlemeyi 10- 15 gün içerisinde sosyal taraflarla paylaşma imkanı bulacaklarını belirterek, 2008 yılı içerisinde bununla ilgili ilk adımın atılmasını umduğunu kaydetti.
Asgari ücret halen 16 yaşını doldurmuş işçiler için brüt 585, net 419.15 YTL olarak uygulanıyor. Asgari ücretten yapılan kesintiler 165.85 YTL'yi buluyor. Asgari ücretin işverene toplam maliyeti ise 710.78 YTL'ye karşılık geliyor. "Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması"nda açlık sınırını 697.16, yoksulluk sınırını 2 bin 270.89 YTL olarak hesaplayan Türk- İş, net asgari ücretin aylık 419.15 YTL olduğu dikkate alındığında, asgari ücretin, "karın tokluğuna çalışmak için yapılması gereken gıda harcamasını bile karşılamadığını" belirtiyor ve 2008 yılı hükümet programında asgari ücretin ocak ayında yüzde 6 oranında artırılması öngörülüyor. 3 Aralık tarihinde gerçekleşen toplantının ikinci aşaması 13 Aralık’ta gerçekleşecek.
Kaynakça: Anka ve CNN Turk