Daniel Pipes* , THE JERUSALEM POST - 01 Ocak, 2008Filistinlilerin, daha sık bilinen İsrail’i kınama açıklamalarının yanısıra, İsrail’i takdir eden gizli bir hikayeleri vardır. Özellikle Ehud Olmert’in Ekim ayında Doğu Küdüs’ün Arap ağırlıklı bölgelerinin Filistin yönetimine transfer edilmesi fikrini ortaya atması ile
İsrail ve Filistin arasında devam eden barış görüşmelerinin en tartışmalı üç ana başlığı kurulan özel bir komisyon tarafından ele alınacak
İsrail ve Filistin, iki taraf arasında süren görüşmelerin temel meselelerini çözmek amacıyla özel bir komisyon oluşturdu. Komisyona İsrail adına Dışişleri Bakanı Tzipi Livni başkanlık ederken, Filistin adına eski başbakan Ahmet Kurey başkanlık görevini yürütecek.
Komisyonun öncelikli gündemini mülteciler, Kudüs’ün statüsü ve sınırların belirlenmesi oluşturacak. Komisyon bu konular ile ilgili çalışmalarına ABD başkanı Bush’un Ortadoğu ziyaretinin hemen ardından başlayacak. İki taraf arasındaki görüşmelerin diğer konu başlıkları ise kurulacak farklı komisyonlar tarafından ele alınacak.
İki taraf arasındaki barış arayışlarının tıkandığı bu üç ana başlık için oluşturulan bu komisyon, İsrail- Filistin uzlaşma sürecinde de daha önce denenmemiş bir yöntem olarak dikkat çekiyor. Görüşmelerin tıkandığı 2001 yılında bu konular için üç ayrı komisyon eş zamanlı çalışıyordu. Yeni oluşumla ilgili görüş belirten üst düzey İsrailli bir yetkili, bu girişimin tarafların gerçek anlamda diyalog kurmasına izin vereceği için önemli bir adım olduğunu söylemişti. Yetkili komisyon sayesinde, üzerlerinde siyası baskı olmadan süreci yönetebilecek olmalarına dikkat çekmişti.
Geçtiğimiz kasım ayında ABD’de gerçekleştirilen Annapolis zirvesinden beri tarafların somut adımlar atmadıklarını ve temasların alt seviyelerde devam ettiği belirtiliyor. Ancak İsrail’de yayınlanan Haaretz gazetesinin haberine göre Livni ve Kurey bu süre içinde basından gizli bir seri görüşme yaparak gelişme kaydetti. Kaydedilen gelişmelerden biri de görüşmelerin çerçevesi. Taraflar süreç boyunca görüşmelerin üç düzeyde gerçekleştirilmesi konusunda anlaşmaya vardı.
Buna göre en üst düzeyde İsrail Başbakanı Olmert ve Filistin Lideri Abbas iki haftada bir biraraya gelerek sürecin gelişimini takip edecek. Aynı zamanda tıkanıklıkların giderilmesi için gerekli girişimlerde bulunacaklar.
İkinci seviyede Livni ve Kurey başkanlığında oluşturulan komisyon yer alıyor. Taraflar henüz komisyonun öncelikli gündem maddesini belirlemedi. Komisyonun yapacağı görüşmeler Livni ve Kurey arasında gerçekleşecek.
Üçüncü seviyede alt komisyonlar kurulacak. Bu komisyonların görevi ana komisyonun gündemi dışında kalan tüm konularda uzlaşma sağlamak olacak. Alt komisyon tarafından tartışılacak konular içinde güvenlik, silahsızlanma, uluslararası gücün bölgeye yerleştirilmesi ve hava sahasının bölüşülmesi gibi maddeler yer alıyor.
Bu arada Olmert ve Abbas’ın ABD Başkanı Bush’un Ortadoğu ziyaretinden önce bir araya gelmesi bekleniyor. Son olarak iki lider 27 Aralık tarihinde Kudüs’te buluşmuştu.
Bu arada İsrail hükümetinin küçük ortağı İsrail Evimiz (Yisrael Beiteinu) Partisi’nin lideri Stratejik Gelişmeler Bakanı Avigdor Lieberman, Filistin ile ülkeleri arasında nihai görüşmelerin başlaması durumunda hükümetten çekilecekleri uyarısını yineledi.
Lieberman, şu aşamada sınırlar, Kudüs’ün statüsü ve Filistinli mülteciler konularının görüşülmesini istemiyor. Lieberman benzer bir tehdidi Annapolis Zirvesi’nden önce de yapmıştı. Koalisyondan ayrılmak için bahane aramadıklarını belirten Lieberman, amaçlarının ayrılmak değil hükümetin attığı adımların bir parçası olmak olduğunu belirtti.
İsrail Evimiz Partisi’nin İsrail meclisinde 11 milletvekili bulunuyor ve Olmert başkanlığındaki koalisyonun dördüncü büyük partisi. Beş partiden oluşan koalisyon 120 sandalyeli mecliste 78 sandalyeyi kontrol ediyor.
