Türkiye'de işitme engelli çocuklar için uğraş veren bir grup eğitimci ve yetkili İsrail'in uygulamalarını yerinde inceledi. İsrail'in işitme engelliler için geliştirdiği sistemin okul öncesi eğitimden üniversiteye Türkiye'de de uygulanması öngörülüyor
Nursel GÜRDİLEK - KUDÜS (A.A) - 10.02.2008
Türkiye'nin "sessizler dünyası"nın çocuklarına eğitim için İsrail'in modeli örnek olacak. Türkiye ve İsrail, hem 0-6 yaş grubu küçüklerine, hem de sonraki aşamada 6-21 yaş çocuklarına üniversite dahil gereken özel eğitim için ortaklaşa proje başlattı. Proje, bu alandaki eğitimde dünyanın en iyilerinden biri olan İsrail sisteminin Türkiye'ye adaptasyonunu öngörüyor.
Türkiye'deki "İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği"nin yanı sıra Türkiye'deki bazı üniversitelerin ilgili bölümlerinin öğretim üyeleri ile Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı'nın, işitme engelli çocuk ve gençlere daha iyi bir eğitim arayışına yönelik çabalarına İsrail Dışişleri Bakanlığı da destek verdi. İsrail'in İstanbul Başkonsolosluğu ve bir Yahudi kuruluşunun da desteğiyle, işitme engelliler için çalışmalar yürüten grup temsilcileri, İsrail'de bu alandaki merkezleri yerinde inceledi, çocukların nasıl eğitim aldığını, bu özel eğitimi verenlerin nasıl yetiştirildiklerini gördü.
Hacettepe Üniversitesi'nden Eğitim Odyologu Dr. Şebnem Sevinç, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Bölümü Başkanı Doç. Dr. Tevhide Kargın, Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nin Özel Eğitim Bölümü Başkanı Prof. Dr. Adnan Kulaksızoğlu, Kadın ve Aile Sorunları Bakanlığı Özürlüler İdaresi Başkanlığı'ndan Odyolog Dr. İclal San ile İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği'nden Başkan Vicki Özromano ve Mürsel Çolak, İsrail'in Tel Aviv, Hayfa ve Kudüs'teki özel eğitim merkez ve okullarını inceledi. Heyette yer alan Ak Parti İstanbul milletvekili Lokman Ayva ise, meclis gündeminin yoğunluğu nedeniyle İsrail'e gelemedi.
Heyet Tel Aviv'de kısaca Şema olarak bilinen ve okul çağındaki işitme engelli çocuklar için araştırmalarıyla tanınan merkezinde, İsrail İşitme Engelliler Gelişim Enstitüsü'nde (MİHA) bilgi aldı; Hayfa'daki Golda Meir Uluslararası Eğitim merkezi'ni de ziyaret etti.
İnceleme ve temaslarının ardından, A.A muhabirine bir açıklama yapan Marmara Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü Başkanı Prof. Dr. Adnan Kulaksızoğlu, Türkiye'de görme, işitme ve zihin engelli çocuklar için pek çok engel bulunduğunu; çocukların kendi engellerine göre eğitim almak yerine, normal çocuklarla aynı şekilde eğitim almak durumunda kaldıklarını anlattı.
Hem eğitim yaşındaki çocukların hem de onlara eğitim vereceklerin gerek altyapı gerekse eğitim açısından sıkıntıları bulunduğunu dile getiren Prof. Dr. Kulaksızoğlu, işitme engelliler için zaten bir konuşma sorunun bulunduğunu, ikincil olarak ise konuşma dillerinin önünde de engeller olduğunu kaydetti.
İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği Başkanı Vicki Özromano da Türkiye'de işitme engelli çocuklara okul öncesi eğitim verilemediğini, işitme engellilerden üniversiteye gidebilenlerin sayısının parmakla gösterilecek kadar az olduğunu vurgulayarak, İsrail'de gördüklerininden çok etkilendiklerini belirtti, sistemi "çok başarılı ve dünyada da kabul görmüş" olarak nitelendirdi. Bunu Türkiye'de uygulamaya çalışacaklarını ifade eden Özromano, hem çocuklara okul öncesi eğitimi sağlamayı, hem de özellikle üniversitelerde bu eğitimi verebilecek bölümlerin yaygınlaştırılmasını hedeflediklerini ifade etti.
Özromano, ayrıca İsrail örneğinde olduğu gibi; İşitme Engelliler Gelişim Enstitüsü'nün aynısını Türkiye'de kurmayı öngördüklerini dile getirdi; eğitimde işaret dili ile dudaktan okumanın birlikte kullanılması gerektiğini vurguladı. Özromano, "İsrail'de özellikle askere alınan genç kızlardan bazıları da mecburi hizmetlerini bu merkezlerde yerine getiriyor. Önce bir engelliye nasıl yaklaşacaklarının eğitimini alıyorlar; daha sonra 3 ay süreyle işaret dilini öğrenerek, özel eğitimcilerin yanında öğrencilere yardımcı oluyorlar" diye konuştu.
Projeye destek veren, İsrail Dışişleri Bakanlığı, Uluslararası İlişkiler Merkezi, Denizaşırı Projeler Bölümü (MAŞAV) Direktörü Meir Cohen de yaklaşık bir yıl kadar önce başlattıkları proje kapsamında, Türkiye'deki işitme engelli çocuklara nasıl yardım edilebileceği üzerinde durduklarını belirtti. MAŞAV olarak çeşitli ülkelerde sağlıktan tarıma bir çok alandaki projelere destek olduklarını, danışmanlık hizmeti verdiklerini anlatan Cohen, Türkiye'deki taraf üniversite ve kuruluşlarla elbirliği içinde projeyi gerçekleştireceklerini, heyetin yerinde incelemeleriyle de bunun ilk adımının atıldığını ifade etti.
