Son bir hafta içinde Türkiye’nin liderliğinde gerçekleştirilen görüşmeler Ortadoğu’da barışın sağlanması konusunda umutları tazeledi. Suriye ve İsrail, Türkiye’nin arabuluculuğunda barış sürecini başlatmayı kabul etti
Türkiye Dışişleri Bakanı Ali Babacan, geçtiğimiz pazartesi günü yaptığı açıklamada İsrail ile Suriye arasında bir barış anlaşmasına ulaşmak için daha yolun başında olduklarını belirtmekle birlikte Ankara’nın iki ülke arasında diyalogu sağlamak için arabuluculuk görevine devam edeceğini duyurdu. İki tarafın da politik anlamda önemli adımlar atması gerektiğine değinen Babacan hala sürecin çok başında olduklarını söyledi.
İsrail ve Suriye arasında çok uzun zamandır devam eden gerginlik son olarak 2000 yılında aşılmaya çalışılmış ancak o tarihte yapılan görüşmeler Golan Tepesi’nden İsrail’in çekilmesi gündeme geldiğinde tıkanmıştı. İki ülke ile de iyi ilişkiler içinde olan Türkiye sekiz yıl sonra görüşmeleri kaldığı yerden başlatmayı hedefliyor.
İsrail ve Suriye arasındaki temasın bir süre daha Türkiye üzerinden gerçekleştirileceğini belirten Babacan ilişkilerin olgunlaşmasına paralel olarak iki tarafın doğrudan görüşmelere geçeceğini söyledi. Bir yıldır devam eden diplomatik trafiğin son birkaç ayda oldukça hızlanması da doğrudan görüşmelere geçişin tahmin edilenden daha hızlı olması konusunda Babacan’ı umutlandırıyor.
Süreci hızlandıran gelişme Golan Tepesi konusunda yaşandı. Geçtiğimiz hafta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Suriye Başkanı Başer Esad ile bir araya geldi. Bu görüşmeden hemen önce İsrail tarafı Erdoğan’a bir mesaj göndererek İsrail’in Golan’dan çekilebileceğini belirtti. Bu mesaj etrafında gerçekleşen Erdoğan-Esad görüşmesinden de olumlu mesajlar çıktı. Suriye Lideri Başer Esad, İsrail’in Golan’dan çekileceklerinin garantisini vermesi durumunda barış anlaşmasına ulaşılabileceğini söyledi.
Erdoğan ve Esad yaklaşık 2,5 saat görüştüler. Erdoğan’ın önümüzdeki günlerde bir temsilcisini Kudüs’e göndererek İsrail yönetimini bu görüşmenin detayları hakkında bilgilendirmesi bekleniyor.
İsrail tarafı da Suriye ile oluşan görüşmelerin Türkiye üzerinden gerçekleşmesi konusunda olumlu görüş bildiriyor. Golan Tepesi’nden çekilme konusunda Türkiye’den gönderilen mesaj konusunda İsrail yönetiminden her hangi bir yalanlama yapılmazken, ABD’nin de Suriye-İsrail görüşmeleri konusunda olumsuz görüş bildirmemesinin süreci hızlandırabileceği belirtiliyor.
İsrailli uzmanlara göre arabuluculuk süreci olumlu geçerse ABD Başkanı George W. Bush’un görev süresi dolmadan İsrail ve Suriye liderlerinin bir araya gelerek üst düzey ve doğrudan temaslara başlanma şansı var.
İsrailli yetkililere göre bu süreçte Türkiye’nin rolü önümüzdeki günlerde artarak devam edecek.
Netleşmeyen planlara göre, ilk etapta Ankara’da düşük seviyede bir buluşma gerçekleştirilecek. İsrail ve Suriye’den temsilcilerin katılacakları bu görüşmelerde ilerleme sağlanmasının ardından iki ülke yöneticilerinin yine Türkiye’nin arabuluculuğu çerçevesinde bir araya gelmesi hedefleniyor.
Her şeyin planlandığı gibi gitmesi durumunda söz konusu barış zirvesi sonbahar aylarında gerçekleştirilebilir.