Çember tamamlandı

İsrail’e gitmek üzere bindiği Exodus göçmen gemisi 1947’de İngilizler tarafından geri çevrilince Frances Greenberg, ABD’ye göç etmek zorunda kalmıştı. Geçtiğimiz hafta 88 yaşındaki Frances Greenberg, 61 yıllık bir gecikme ile İsrail’e göç etti.

Bundan böyle Raanana’daki Ahuzat Bayit huzur evinde yaşayacak olan Greenberg, Nefesh B’Nefesh adlı kuruluşun New York’tan getirdiği 210 yolcu ile İsrail’e vardı. Bu kuruluş son altı yıl içinde Kuzey Amerika ve İngiltere’den 15 bin Yahudi’nin göç etmesine yardımcı oldu.

“İngilizler gemimizi gerisin geriye göndermeden önce güverteden Carmel tepelerini görmüştüm. O zaman umut dolu yolculuğumun böyle sonuçlanacağını düşünmemiştim” diyen ve Varşova’ya yakın küçük bir kasabada doğan Greenberg, II. Dünya Savaşı öncesinde, İngiliz mandası altındaki Filistin topraklarına göç etmeyi düşlemişti. İngiliz mandasına göç izni için müracaatı reddedildi. Almanya Polonya’yı işgal edince, Rusya’ya kaçtı. Daha önce Filistin’e göç edenlerin dışında tüm ailesi Holokost’ta yok edildi.

Frances Greenberg savaş sonrasında Polonya’ya döndü. İngiliz Ordusu’nun Yahudi Birliği’nde görevli bir yakını ona Marseille’den kalkan gemilerle Kutsal Topraklar’a göç etmesini önerdi. Yahudi Ajansı’ndan bir yetkili ona son anda Exodus gemisinde bir yer buldu. Frances’ın oraya göç etmesi yeni tanışıp aşık olduğu İsak Greenberg’den ayrılması anlamına geliyordu. Çünkü İsak, bir kuzeninin cesaretlendirmesi ile ABD’ye göç etmeyi planlamıştı.

Frances ailesinden hayatta kalanların yaşadığı Kutsal Topraklar’a göç etmekten vazgeçmedi. Exodus’e bindi ve yolculuk süresince çocuklu annelere yardımcı oldu. Frances beyaz eldivenli nazik İngiliz askerlerinin gemiye binerek gerisin geriye gitmeleri gerektiğini söylediklerini anımsıyor.

Frances sevgilisi İsak’ı Almanya’da buldu. Gençler hayatlarını birleştirdikten sonra 1948’de ABD’ye göç ettiler. Bir kız, bir de erkek çocuk sahibi oldular. Çocukları şimdi İsrail’in Kfar Saba kentinde yaşıyor. İsak eşine ilk 1000 Doları biriktirdiğinde İsrail’i ziyaret etme sözü veridi ve Greenberg çifti 1955’te vapur yolculuğu ile Hayfa’ya vardı. Artık onları geri çevirecek İngiliz askerleri yoktu.

İsak’ın ölümünden birkaç yıl sonra, Frances Greenberg düşünü gerçeğe dönüştürdü ve yaşamının geri kalanını geçirmek üzere İsrail’e göç etti.