Gürcistan’da Yahudiler güvende

Yahudi Ajansı’ndan yapılan açıklamada, Gürcistan’daki Yahudilerin hiç birinin ateş hattında kalmadı, bombalanan bölgeye en yakın durumda olan Gori’deki yaklaşık 250 Yahudi’nin de başkent Tiflis’e götürüldüğü belirtildi

Dünya
13 Ağustos 2008 Çarşamba

Gürcistan’daki savaş durumunun endişe verici boyutlara ulaşmasıyla, Yahudi Ajansı bölgede yaşayan Yahudiler için devreye girdi. Yahudi Ajansı Gürcistan Temsilcisi Gregory Brodsky bölgedeki durum ve burada yaşayan binlerce Yahudi ile ilgili bilgi verdi. Brodsky, “Gürcistan Yahudi nüfusunun büyük bir çoğunluğu başkent Tiflis’de yaşıyor. Tiflis’de savaşın etkileri henüz çok fazla hissedilmiyor ancak durum kötüleşirse, Tiflis’deki Yahudileri kurtarmak için gereken her şeyi yapacağız. Şimdilik buradaki Yahudi Cemaati’nden bir talep almadık,” dedi.

Bunun yanı sıra, bombalamanın yoğun olarak sürdüğü Güney Osetya’nın 30 kilometre uzağındaki Gori’de ise yaklaşık 100 Yahudi ailenin yaşadığı açıklandı. Yahudi Ajansı’nın bu aileleri Gori’den çıkarıp Tiflis’e götürmeye başladığı da gelen bilgiler arasında yer aldı.

Diğer taraftan, Yahudi Ajansı on bin Yahudi’nin yaşadığı Gürcistan’da yaklaşık 50 Yahudi Gürci’nin kendilerine başvurarak İsrail’e göç etmek istediğini açıkladı. Yahudi Ajansı’nın Kudüs Bürosu’nda görevli Alex Selsky, yaptığı açıklama son günlerde bu yönde onlarca talep aldıkları belirtti.

Dünyanın farklı ülkelerden İsrail’e göç etmek isteyen Yahudilere yardımcı olan Yahudi Ajansı, 1989 yılından itibaren toplan 23.287 Gürci’nin İsrail’e göç ettiğini ortaya koydu. Göçlerin sayısı 2006 yılında 260 iken, 2007 yılında bu sayı 324’e çıktı.

Bu arada Salı günü, Gürcistan’da bulunan 230 kadar İsrailli turist ve işadamını kurtarmak için iki El Al uçağı gönderildi. Uçaklardan ilki sabah saatlerinde Tel Aviv Ben Gurion Havaalanı’nda havalanıp Tiflis’e giderken, ikinci uçak da aynı yolculuğu öğleden sonra gerçekleştirdi.  Yurt dışında sorun yaşayan İsraillilerden sorumlu Dışişleri Bakanlığı görevlisi Amanon Karmar, Gürcistan içindeki İsraillilerin zırhlı konvoylarla Tiflis Havaalanı’na ulaştırıldığını belirtti. Bakanlıktan yapılan açıklamada hiçbir İsrailli’nin ateş hattında kalmadığı da eklendi. Karmar, Gürcistan’da bulunan 300 İsrailli’ye ulaştıklarını ve onlara ülkeyi terk etmelerini tavsiye ettikleri ancak hiç kimseyi buna zorlamadıklarını dile getirdi.

Knesset’in İşçi Partili Vekili Leon Litinsky de, Gürcistan’daki Yahudilerin ülke çıkışına yardım etmek amacıyla Pazartesi günü başkent Tiflis’e gitti. Litisky, İsrail basınına yaptığı açıklamada, “Böyle zor bir dönemde, buraya gelip buradaki Yahudi Cemaati’ne yardım etmem gerektiğini düşündüm” dedi.

 

Gürcistan’da neler oluyor?

Gürcistan’ın günlerce devam eden gerginliğin ardından 8 Ağustos günü ayrlıkçı Güney Osetya’ya askeri bir operasyon başlatması üzerine Rusya, Gürcü topraklarına girerek savaş başlattı.Savaş seferberliği ilan eden Abhazlar da savaşa katılarak batıdan Gürcistan’a saldırılar düzenledi.

Rus savaş gemileri Gürcistan’ı Karadeniz sahillerinden abluka altına alırken, Rus uçakları da başkent Tiflis yakınlarındaki bir savaş uçağı fabrikasını vurdu.Savaşta Rusya’nın gücünü bu denli hissettirmesi, Gürcistan’ı geri adım atmaya zorladı.Rus birlikleri Güney Osetya’da kontrolü tamamen ele geçirirken, Gürcü kuvvetleri bölgeyi terketti. Kafkaslarda süren savaşın sona ermesi yönündeki diplomatik çabalar şimdilik sonuçsuz kaldı.

Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili AB temsilcilerinin önerdiği ateşkesi imzalarken, Rusya, Gürcü güçlerin hala çatışmayı sürdürdüklerini ileri sürerek ateşkesi kabul etmediğini açıkladı. AB Dönem Başkanı Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy ateşkes sağlamak için bölgeye gidiyor.

İngiltere Başbakanı Brown verdiği yazılı açıklamada çatışmanın sona erdirilmesinde sorumluluğun Rusya’da olduğunu belirtti.

ABD Başkanı Bush ise Gürcistan’ın egemenliği ve toprak bütünlüğüne yönelik bu tehdit karşısında ABD hükümetinin Gürcistan hükümetiyle dayanışma içinde olduğunu açıkladı.

Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ise Salı günü Gürcistan’daki askeri operasyonları durdurma kararı aldığını açıkladı.

 

Gürcistan Yahudileri

Kafkasya’nın öne çıkan ülkelerinden biri olan Gürcistan, zengin bir Yahudi tarihine de ev sahipliği yapıyor. 1970 yılında buradaki Yahudi nüfusu yüz bini bulurken, bunu takip eden yıllarda Yahudilerin çoğunlukla ABD, İsrail, Rusya ve Belçika’ya göç etmesiyle azaldı. 2005 yılı itibariyle Yahudilerin sayısı sadece on üç binde kalırken, cemaatin büyük çoğunluğu başkent Tiflis’de yaşıyor.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Sovyet Ordusu’nda görev alan Yahudiler savaş sonrasında ise tutuklanmalarla karşılaştılar. Bu dönemde antisemitizme maruz kalan ve birçok sinagogu kapanan Yahudiler yine de dini gerekliliklerini yerine getirmeyi başardılar.

Gürcistan’ın bağımsızlığına kavuşmasının ardından ise Yahudiler durumu büyük ölçüde düzeldi. 1994 yılında Devlet Başkanı Shevardnadze, bir yönetmelik yayınlayarak Yahudilerin dini, kültürel ve tarihi binalarını koruma altına aldı.