Nazi zulmü yıllarında yaşamını yitirmiş Yahudi bir ailenin kızı, kurtarıcısı ile Varşova’da yıllardır komşuluk yapıyor, kardeş gibi her gün birlikte vakit geçiriyor, birbirlerini kolluyorlar
İkisi de Holokost’ta yolları kesişen bembeyaz saçlı hanımlar. Biri, Naziler tarafından yok edilmiş bir Yahudi ailenin kızı, diğeri onun Katolik kurtarıcısı. 74 yaşındaki Janina Pietrasiak ile 79 yaşındaki Maria Lopuszanska Varşova’nın ağaçlık bir mahallesinde birbirlerine çok yakın oturuyor, adeta iki kardeş gibi günlerini birlikte geçiriyorlar. Birbirlerinin ihtiyaçlarını karşılıyor, karşılıklı destek veriyorlar.
Onların öyküsü, özverinin yaşam boyu bir dostluğa dönüşmesinin en güzel örneği…
Maria Lopuszanska, Nazilere karşı mücadele veren Polonyalı direnişçi bir ailenin kızıydı. Aile 1942’de Varşova’daki evlerinde Janina ve annesi Roza Feldman’ı koruması altına almıştı. Anne Roza, Krakow Gettosu’nda açlık, soğuk sonucunda yakaladığı tüberküloz nedeniyle yaşamını yitirince 8 yaşındaki Janina, Nazi zulmünü Katolik ailenin koruması altında atlattı.
Savaş sonrasında Janina, ABD’deki bir akrabasının yanında yaşama fırsatını yakaladıysa da, bulduğu sıcak aile ortamını yitirmek korkusu ile bu teklifi reddetti. On yıllarca Komünist rejim altındaki Polonya’da yaşadı.
Savaş döneminde iki kız bombaların patladığına, ölü bedenlerle, insan uzuvlarının sokaklarda saçıldığına tanık oldular. Korumacı bir abla kimliği ile Maria, bombalar yağarken vücudunu Janina’ya siper etti.
Janina aile fertlerinin çoğunu yitirdi, babası Auschwitz’de öldü. Hayatta kalan kız kardeşi Ewa, Holokost’ta hayatta kalabildi ancak savaş süresince yaşadığı deneyimlerin anılarını taşımakta zorlandı, intihar etmeyi tercih etti.
Depresif bir bünyesi olan Janina, 59 yaşında tercümanlık mesleğini bıraktı. Katolik Polonyalı eşinden bir kızı oldu. Ancak koyu bir Hıristiyan olan ve sürekli antisemit saldırılarına maruz kaldığı eşinden boşandı.
Savaş sonrasında ekonomist olan Maria ise evlendi ve üç çocuğu oldu. 1997’de ilk kez Yahudilerle ilişkiye giren Janina, kurtarıcı ailesinin onurlandırılması için Yad Vaşem’e başvurdu.
Uluslararası Dürüst payesi, bilindiği gibi Yahudi olmayıp, İkinci Dünya Savaşı’nda Yahudileri kurtaran kişilere veriliyor. Bugüne dek bu onur, 44 farklı ülkeden Yahudi kurtaran kişilere verildi. 6.066 Polonyalı, 4863 Hollandalı bu onura layık görüldü. Merkezi New York’ta bulunan bir Yahudi kuruluşu, Uluslararası Dürüst payesi ile onurlandırılan Maria’ya her yıl 1.200 dolarlık bir yardımda bulunuyor ve ülke içinde bir tatil yapma olanağı sağlıyor.a
