İsrail, hükümet içindeki muhalefete rağmen hapishanelerinde tutuklu bulunan 199 Filistinliyi serbest bırakılmasını onayladı
İsrail Hükümeti, hapishanelerinde tutuklu bulunan Filistinli 199 mahkumun serbest bırakılmasını onayladı. “Eli kanlı” iki tutuklunun serbest bırakılması, Ulaştırma Bakanı Şaul Mofaz ve Güvenlik Bakanı Avi Dichter hariç tüm bakanlar tarafından onaylanırken, diğer 197 tutuklu için tek muhalefet yine Mofaz’dan geldi. Karar hakkında İsrail iç güvenlik servisi Şin Bet Başkanı Yuval Diskin, İsrail’in iyi niyet göstergesi olan bu davranışının esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalit üzerine yapılan müzakereleri güçlendireceğini ve Hamas üzerinde baskı oluşturacağını söyledi. Ancak Diskin, İsrail’in zaten “eli kanlı” tutukluları saldığını ve bunu gören Hamas’ın talepleri konusunda esnekleşmeyeceğini düşündüğünü ekledi.
Diskin’in açıklaması, tutukluların serbest bırakılmasına dair oylamadan önce hükümete sunuldu. Serbest bırakma kararı İsraillileri öldürmekten hüküm giyerek 30 yılını hapiste geçirmiş iki tutukluyu da içeriyor. Geri kalan 197 tutuklu arasında ise cinayete teşebbüs de dahil olmak üzere daha ufak suçlar bulunuyor. Tutukluların önümüzdeki hafta, ABD Dışişleri Bakanı Condoleeza Rice’ın ülkeye geleceği gün serbest bırakılacağı düşünülüyor.
Resmi kaynaklar, Şin Bet temsilcilerinin hareketin lehine konuştuğunu, bu hamle karşılığında kaçırılan asker Gilad Şalit’in geri alınması için Hamas’a baskı yapılabileceğini düşündüklerini belirtiyor. Bir yetkili, “Hamas, Şalit’i ellerinde bulundurmalarına rağmen hiçbir tutuklu değişimine gidemezken, İsrail ile müzakereler yürüten Abbas’ın tutukluların serbest bırakılmasını sağlayabildiğini umutsuzlukla izliyor. Hamas’ın hükümet kararına tepkisini izlemek, örgütün altında olduğu baskıyı anlamak için yeterli olacaktır.” dedi.
Dört tanesi kadın olan tutukluların neredeyse yarısının hükmü önümüzdeki sene son bulacak, ancak 43 tanesinin mahkumiyeti en az beş yıl daha sürecekti. Tutukluların hiçbiri Hamas ya da İslami Cihad’a ait değil, ve tümü Şin Bet tarafından terörist aktivitelerini sürdürmeye meyilli olmadıkları yönünde incelenmiş bulunuyor.
Son aylarda serbest bırakılan yüzlerce tutukluya rağmen Abbas’ın konumunun değişmediğine dikkat çeken Ulaştırma Bakanı Şaul Mofaz, bu hareketi bir zayıflık olarak görerek kararı onaylamadı. Başbakan Ehud Olmert’in Mofaz’a yanıtı ise sert oldu: “Bir jest olarak tutukluların serbest bırakılması bir zayıflığa değil güce işaret eder. Tutuklu değişimi için yapılan müzakereler; bize uygun bir zamanda ve uygun bir üslupla, Filistin Yönetimi’nin ılımlı yönlerini güçlendirme hedefiyle yapılan hareketlerden daha büyük bir zayıflığın göstergesidir.”
Tutukluların serbest bırakılmasını sürekli olan talep eden Abbas, geçtiğimiz ay kaçırılan iki asker karşılığında Hizbullah’ın tutuklularını serbest bırakan, şimdi de Şalit karşılığında Hamasınkileri serbest bırakmayı planlayan İsrail’in Abbas’ın kendi tutuklularını serbest bırakmayı reddederek diyalog yollarını kapattığını söylemişti. Şimdiki serbest bırakma kararının, Hizbullah tutuklu değişiminden yeterince sonra, Hamas’ın beklediği tutuklu değişimden de yeterince önce olmasına özen gösterilerek kararın her ikisiyle de ilişkili olmadığına, ve tamamen Abbas’ın başarısı olduğuna açıklık getirilmek istendi.
Mısır’dan Hamas’a sert uyarı
Mısır 2006 yılında kaçırılan İsrail askeri Gilad Şalit’in serbest bırakılması için arabulculuk görevini südürüyor. İsrail hükümet kaynaklarının verdiği bilgiye göre Mısır Gizli Servisi’nin Başkanı Ömer Süleyman Hamas’ın sürgündeki lideri Halid Meşal’i “Görüşmelerin önünü tıkamayı kesin!” diyerek sert bir dille uyardı. Hamas’ın anlamsız bir sert tutum içinde olduğunu öne süren Mısır, bir buçuk ay önce İsrail ile Gazze arasında ateşkes sağlanmasına rağmen Şalit’in serbest bırakılmaması ve geçiş noktalarının açılmamasından rahatsız.
Mısır arabuluculuk çabalarının biran önce sonuç vermesi için bastırıyor. Suriye ile görüşmelerde arabuluculuk rolünü Türkiye’nin almasından sonra Mısır, Hamas görüşmelerinde bu rolü Ürdün veya Almanya’ya kaptırmaktan endişe duyuyor.
Geçen yıl Gazze’nin askeri kontrolünü ele geçiren Hamas’a Mısır tam bir abluka uyguluyor. Sınırlarından Gazze’ye ne insan ne de mal geçişine izin vermeyen Mısır, Şalit’in serbest bırakılması ve sınır kapılarına AB gözlemcilerinin bir an önce dönmesini istiyor. Gazze’ye giren gıda ve hammaddenin büyük çoğunluğu İsrail tarafından giriş yapıyor. Ayrıca bugünlerde İsrail hükümetinin Gazze Şeridi’ne kamyonlar dolusu nakit para aktardığı söyleniyor. Bu aktarmanın amacı Gazze’de kullanılan paraların eskimiş olması. Birbuçuk milyon YTL’lik benzer bir işlem üç hafta önce ilk kez gerçekleştirilmişti.
