Sağlık sektöründe güvenli adımlar; Life Cord

Şila Koen kimdir? İş hayatına nasıl atıldınız?

1979’da İstanbul’da doğdum. Işık Üniversitesi İşletme Bölümü mezunuyum. İş hayatım üniversite sırasında staj yaptığım Toothfriendly International’ın Türkiye ofisinde çalışarak başladı. Toothfriendly International, tüm dünyada ağız ve diş sağlığını iyileştirmeyi amaçlayan bir kuruluştur. Staj döneminden sonra çalışmaya devam ettim.

2003 yılında şirketlere sosyal pazarlama yönünde danışmanlık ve yürütme hizmetleri verebilmek için ortağımla beraber kendi şirketimi kurdum. Toothfriendly International’a bu şirket bünyesinde hizmet vermeye başladım. Şirket olarak, bilimsel testlerle şekerleme ve çiklet gibi ürünlerin ağız ve diş sağlığına zarar vermediğini gösteren Diş Dostu logosunun lisans sahibi Toothfriendly International adına tüm Türkiye’de bugüne 50.000’den fazla çocuğa ulaşan bir sosyal sorumluluk projesi olan Dişler Yolunda Projesi ve diğer tüm bilinçlendirme çalışmalarını yürütmekteyiz.

2008 yılının Mart ayından itibaren ise kordon bağı kök hücre saklanmasında öncü kan bankalarından LifeCord Türkiye’nin tanıtım, pazarlama ve satışını yürütmekteyim. Ayrıca; Amerika’nın bir numaralı diş kök hücre geliştirme laboratuvarı ve bankası Cryotooth’un Türkiye temsilciliğini şirket olarak bünyemize aldık ve en yakın zamanda Cryotooth Türkiye olarak hizmet vermeye başlıyoruz.

Kök hücre nedir? Kök hücreler ne gibi rahatsızlıkların tanısında kullanılıyor?

Kök hücreler vücudumuzda bütün dokuları ve organları oluşturan ana hücrelerdir. Henüz farklılaşmamış olan bu hücreler sınırsız bölünebilme ve kendini yenileme, organ ve dokulara dönüşebilme yeteneğine sahiptirler.

 Kök hücreler günümüzde kanser, sinir sistemi hastalıkları (Alzheimer) ve hasarları, metabolik hastalıklar (diyabet), organ yetmezlikleri, romatizmal hastalıklar, kalp hastalıkları, kemik hastalıklarını da içeren toplam 96 hastalığa tedavi imkânı sunmaktadır. Günümüzde bu hastalıkların bazılarının tedavisinde organ veya doku nakilleri yapılmaktadır. Ancak, organ veya doku nakli gerektiren hastaların çokluğu, uygun organ ve dokunun her zaman bulunamaması gibi sorunlarla sürekli karşılaşılmaktadır. Bilim ve teknolojideki son gelişmeler doğrultusunda kök hücrelerin bu alanda kullanılması gündeme gelmiştir.

Kök hücreler nereden elde edilir?

İnsan vücudundan en kolay ve acısız elde edilen kök hücreler; kordon kanı kök hücreleridir. Bu hücreler aynı zamanda en saf ve temiz hücrelerdir. Bebeğinizin kök hücrelerini korurken, bilinmesi gereken en önemli olan şey, onların bebeğin genetik yapısıyla 100 % uyumlu bir kaynak olduğudur. Bu yüzden de organ nakillerinde yaşanan reddetme kaygısı ortadan kaybolur.

Doğum esnasında, bebek dünyaya geldikten sonra, kordonda kalan kan kordon kanı torbasına toplanmaktadır. Toplanmadığı takdirde, tıbbi atık olarak çöpe atılan kordon kanı, toplanarak bebeğinizin gelecekteki kullanımı için saklanmaya alınmaktadır.

Kök hücreler nerede nasıl saklanıyor?

Doğan bir bebeğin kordon kanı kök hücrelerinin toplanıp kendi adına saklanması ‘özel kordon kanı bankacılığı’ olarak bilinmektedir . Kök hücrelerinin, bu işi yapan bir bankada saklanması için aile baştan bir sefere mahsus olmak üzere belli bir ücret ödemektedir. Kök hücreler, seçilen kordon kanı bankasına gönderildikten sonra dondurulup bebeğin adına saklanmaktadır.

Bu hücreler bebek 18 yaşına gelene kadar kendi malı olduğundan kesinlikle başkası tarafından kullanılamaz. Çocuk 18 yaşına geldiğinde kök hücrelerin tüm hakları annesi babasından kendisine geçmekte ve her türlü hak sahibi kendisi olmaktadır.

Avusturya'da ve Türkiye'de sistem nasıl işliyor? 

LifeCord Türkiye, Avusturya’da kordon kanından kök hücre toplayıp saklanma konusunda test edilmiş ve resmi olarak onaylanmış ilk Avusturya kuruluşu olan Eccocell Bioteknoloji şirketi’nin Türkiye temsilcisidir. Günümüzde Türkiye’de ve farklı ülkelerde kordon bağı bankacılığı konusunda hizmet veren birçok kuruluş bulunmaktadır ancak LifeCord’un bu konuda Avusturya’yı tercih etmesinin birçok sebebi vardır. Öncelikle bunlardan bahsedelim. Türkiye’deki sağlık bakanlığının kök hücre konusundaki kanunlarına göre, kök hücreler ülkemizde bugünkü şartlarla ancak 15 sene saklanabilmektedir. 15 sene sonra, geleceğe dönük yatırım yapılıp saklanan kök hücrelerin saklanmaya devam edilip edilmeyeceği, saklanmazsa ne olacağı muammadır.  Avusturya’daki imkânlarla ömür boyu saklama garantisi verilmektedir. Belirli hücrelerin dondurularak saklanması konusunda yaklaşık 50 seneden beri deneyim elde edilmiştir. Bu şekilde saklanan hücrelere ait bilinen bir dezavantaj mevcut değildir. Çok sayıda araştırmacı gruplar, kordon kanından elde edilen kök hücrelerinin de uzun sürelerle saklanmasının hücre materyalinin kalitesi üzerinde hiçbir etki yapmadığını göstermişlerdir. Uluslar arası tıp literatür raporlarına göre, kordon kanı kök hücrelerinin ömür süresi için belirleyici faktör saklama süresi değil, dondurma ve çözme tekniğidir. LifeCord laboratuarında kullanılan teknoloji ile kök hücreler ömür boyu saklanabilmektedir.

Diğer bir fark ise sadece Avrupa’da kök hücreler 30 katına kadar çoğaltılabilmektedir. Bu da ilerde transplantasyon için gereken miktarda kök hücrelerin sağlanmasını ve belki de bir kereden fazla kullanımını sağlamaktadır.

Şunu da eklemekte fayda var; bankamızda saklana kök hücreler, Avrupa Sağlık Birliği tarafından ‘İLAÇ’ olarak kabul edilmektedir.

Kordon kanı neden bir ilaçtı? Bu ne demek?

Kordon kanı kök hücreleri Avrupa’da, belli spesifikasyonlara ve kriterlere uygun saklandıkları takdirde, ‘İLAÇ’ statüsünde görülmektedir. Tıpkı bir ilacın insanda iyileştirici ve bazen hayat kurtarıcı etkisi ispatlandığı gibi, kök hücrelerin de iyileştirici ve bazen hayat kurtarıcı etkisi tıbben Avrupa’da ispatlanmıştır ve ‘Avrupa Topluluğu Sağlık Birimi’ tarafından kabul edilmiştir. Bundan dolayı, bu kriterlere uygun saklandığı takdirde, kordon kanı kök hücreleri, ‘İLAÇ’ statüsünde olmaktadırlar.

Yeni doğan bir bebeğin kök hücreleri kardeşine veya anne babasına uyumlu mudur?

Bir insanın kök hücreleri sadece kendisiyle 100% uyumludur. Kök hücreler,  çıktıkları vücuda herhangi bir sebeple tekrar geri yerleştirildiklerinde, vücut bu hücreleri kendi dokusu olarak algılamakta ve reddetmemektedir. Bundan dolayı tedavi gerçekleşmekte ve hasta hiçbir acı hissetmemektedir. Kök hücreler kardeşle 50% uyumlu, anne babayla ise 25% oranında uyumludur.

Kök hücrelere ihtiyaç duyulduğunda ne oluyor?

Bizim verdiğimiz hizmetten bahsedeyim. İlk olarak yapılması gereken kimin için ve hangi hastalık için gerektiğini bir doktor raporu ile LifeCord’a bildirmektir. Bu rapor hastalığın teşhisini koyan, tedavi eden veya edecek olan doktor tarafından hazırlanmış olmalıdır. Bu rapor, acilen, yurtdışında değişik ülkelerde bulunan, bilimsel danışma kurulundaki doktor ve profesörlere gönderilir. Rapor, bilimsel kurula sunulduktan sonra, konsültasyon sonucu, kaç adet kök hücreye ihtiyaç duyulduğuna ve tedavinin ne şekilde yapılması gerektiğine karar verilmektedir.

Tüm bu operasyonel işlemlerin ardından aileye haber verilir, aileden tedavinin hangi hastanede ve hangi doktor tarafından yapılacağı öğrenilir. Bu doğrultuda gerekli öngörülen kök hücre miktarı hazırlanır ve Avusturya’daki laboratuvardan bir kişi tarafından, sıvı nitrojen tankında, tedavinin gerçekleşeceği ülkeye ve hastaneye getirilir.