YAHUDİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR / KADIN {5}

Yusuf BESALEL Kavram
30 Ekim 2008 Perşembe

Öte yandan Yisraeloğulları'nın anaları (imahot); Avraam Avinu'nun karısı Sara, Yitshak Avinu'nun karısı Rivka, Yaakov Avinu'nun karıları Rahel ve Lea'dır. Kızıldeniz'i aşarken Tanrı'nın mucizesini terennüm eden ilahiyi söyleyenlerin başında yer alan Moşe Rabenu'nun ablası Miryam, hakim idareci Devora, Yeuda Kralı Yoşiau'nun devrinde yaşayan Hulda peygamberden başka, Moav kökenli olmakla beraber kendini Musevi dinine adıyan ve David Ameleh'in dedesi olacak Boaz'la evlenen Rut, Yahudiler'i Aman'ın şerinden kurtaran Ester; Yael, Yudit, Hanna gibi kadın kahramanlar, Haşmonaylar dönemindeki Salome Aleksandra gibi kraliçeler, Yahudi dini ve tarihinde kadının yüceliğini simgelerler. Rabiler, Yisraeloğulları’nın her neslinin dürüst kadınlarının, o nesli meziyetlendirdiklerini belirtirler; kadınsız bir erkek, neşesiz ve kutsamasız yaşar, bir erkek karısını kendisi kadar sevmeli ve ona kendisinden fazla saygı beslemelidir.

KADIN - ERKEK EŞİTLİ/İ: Maimonides, bir eserinde insanoğlunda Tanrı'nın yansımasını, insanoğlunun zekası olarak tanımlar. Bu durumda; kadın erkekten biyolojik ve psikolojik olarak değişik olmakla beraber erkekle eşittir. Talmud'un bilginleri de kadında daha fazla sezinleme kapasitesi saptar. Tora'nın Yaratılış bölümünde görüleceği gibi erkeğin hammaddesi Tanrı'nın can verdiği toz toprak, kadının hammaddesi ise zaten ilahi bir nitelik kazanmış olan erkeğin kaburgasıdır. Kadın (işa), erkekten (iş) türemiş olup, hammaddesi daha üstündür.

Ayrıca Tanrı Tora'yı Yisraeloğulları'na verdiğinde, kadınlar dahil bütün halkın mevcut bulunmasını şart koşmuştur. Tora'ya göre kadın ve erkek bir bütünü tamamlar. Dolayısıyla Tora evliliği şart koşar. Öte yandan Tora'da kadın peygamber ve hakimlere rastlanır. Musevi tarihi ise sayısız değerli kadınlarla doludur. Kadınlar bilimsel, siyasal, edebi, ticari ve toplumsal alanlarda önderlik etmişlerdir. Görünüşte erkek ön planda gibiyse de hemen hemen her erkeğin arkasında yönlendirici bir kadın bulunmuştur.

 

Kaynakça: "Yahudilik  Ansiklopedisi",

Cilt I, II, III Yusuf Besalel