İsrail’de seçim sistemi

Dünya
11 Şubat 2009 Çarşamba

1948 yılında bağımsızlığını ilan eden İsrail Devleti, “din, ırk ve cinsiyet gözetmeksizin tüm vatandaşlarına eşit sosyal ve politik haklar” vaadiyle demokratik ilkeler üzerine kuruldu. 

Ülke yönetiminin merkezinde, İsrail’in başkent olarak gördüğü Kudüs şehrinde bulunan ve Knesset ismini taşıyan 120 sandalyeli İsrail Meclisi bulunuyor. Milletvekilleri, 18 yaşın üzerinde ve oy verme hakkı olan İsrail vatandaşları tarafından genel seçimle göreve seçiliyor. Knesset koltukları, her partinin toplam oylara oranına göre bölünüyor, ancak partilerin yüzde 2’lik seçim barajını aşması gerekiyor.

Ülke nüfusunun yüzde 20’sini oluşturan İsrailli Araplar da dâhil olmak üzere, ülkede seçimlere katılım oranı genelde olarak yüzde 80 oluyor. İsrail’in şu anda 5.3 milyon civarında oy verebilecek seçmeni bulunuyor.

İsrail ulusal seçimleri genellikle dört yılda bir yapılıyor, ancak bu yıl 10 Şubat’ta yapılan seçimler bir önceki seçimlerden üç yıl dahi geçmeden gerçekleşti. Seçimler, Başbakan Ehud Olmert’in yolsuzluk iddiaları sebebiyle çekilmesi ve Kadima Partisi’ndeki halefi Tzipi Livni’nin koalisyon kurmaktaki başarısızlığı üzerine İsrail Devlet Başkanı Şimon Peres’in çağrısıyla erkene alındı. Ara dönemde geçici başbakan olarak Olmert görevine devam etti.

2009 seçimlerine Kadima, Likud, İşçi Partisi ile üç Arap partisi de dâhil olmak üzere 34 parti katıldı.

İsrail tarihinde hiçbir parti kendi başına hükümet kurmak üzere yeterli oya sahip olamadı. Hükümetler iki ya da daha fazla partinin koalisyonuyla oluşurken, koalisyon dışında kalan partiler de muhalefeti oluşturuyor.  Hükümeti kurma ve yürütme görevi, İsrail Devlet Başkanı tarafından, varlığına sürdürebilecek bir koalisyon kurma ihtimali en yüksek görülen milletvekili ve parti liderine veriliyor. Görev verilen başbakanın, 28 gün içinde en az 61 milletvekili tarafından desteklenen bir koalisyon kurması gerekiyor. Bu süre, gerekirse 14 gün uzatılabiliyor.