Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV), 14 Mart günü Sabancı Üniversitesi İletişim Merkezi’nde TESEV Demokratikleşme Programı’nın yürüttüğü Azınlık Hakları ve Anayasal Vatandaşlık Projesi başlıklı bir panel gerçekleşti. Panel, Hukukçu Dilek Kurban ve Avukat Kezban Hatemi tarafından hazırlanan “Bir Yabancılaştırma Hikâyesi: Türkiye’de Gayrimüslim Cemaatlerinin Vakıf ve Taşınmaz Mülkiyeti Sorunu” başlıklı raporun kamuoyuna duyurulması amacını taşıyordu.
“Türkiye’de Gayrimüslim Cemaatlerin Vakıf ve Taşınmaz Mülkiyet Sorunu”
Moderatörlüğünü TESEV Demokratikleşme Programı Direktörü Etyen Mahcupyan’ın üstlendiği panele, Av. Kezban Hatemi ile Dilek Kurban konuşmacı, Yıldız Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Elçin Macar ise tartışmacı olarak katıldı. Av. Kezban Hatemi, Osmanlı döneminde Vakıflar, Lozan Antlaşması, 1912 tarihinde kabul edilen ve cemaatlere tüzel kişilik veren geçici kanun, 1935 yılında kabul edilen 2762 sayılı Vakıflar Kanunu, 1974 Hukuk Genel Kururlu Kararı ve AB Uyum Yasaları çerçevesinde çıkartılan ve üç kez değişikliğe uğrayan Yeni Vakıflar Kanununu aktardı.
Panelde kronolojik sıra içinde, cemaatlerin tüzel kişilik sorunu, buna bağlı olarak cemaatlere ait taşınmazların mülkiyet sorunu, ardından 1935 yılında kabul edilen Vakıflar Yasasıyla, değişik semtlerde bulunan ibadethanelere, gayrimenkul listelerini beyan etmek suretiyle vakıf statüsü tanınması, uygulamada vakıfların taşınmazları kendi adlarına tescil ettirirken yaşadıkları sorunlar, 1936 Beyannameleri’nde bulunmayan taşınmazların tapu kayıtlarının iptal edilerek, eski sahipleri adına kaydettirilmesi, ardından eski sahiplerinin bulunamadığı veya mirasçılarının olmadığı gerekçesiyle bu taşınmazların hazine veya Vakıflar Genel Müdürlüğü adına tescilleri, Vakıf Yönetim Kurulu seçimlerinde yaşanan zorluklar, cemaatleri kalmadığından dolayı yönetim kurulları seçilemeyen vakıfların idarelerine ve taşınmazlarına el konması, gibi kanunlar tartışıldı. Ayrıca yeni kabul edilen Vakıflar Kanunu’nda birçok iyileştirme yapıldığı halde sorunların büyük ölçüde devam ettiği, kanunda yer alan ancak hiçbir hukuki dayanağı olmayan mütekabiliyet ilkesi de masaya yatırılır.
Raporun tam metni internette www.tesev.org.tr adresinde yayınlanmıştır.
