Müzikle ilgili tabirler ve türler, özgün olsun veya başka kültürlerden alınmış olsun, Yahudi yaşamının çeşitli yönlerini yansıtmakta işlev görmüşlerdir. Kutsal Kitap’ta: Kutsal kitap, özellikle kutsal müzikle ilgilenir ve din dışı müziğe ancak eleştirdiği zaman değinir.
Yaratılış (4:21) bölümünde “Kinnor” (eski bir lir türü), “ugav” ve “tof” (Yaratılış, 31:27; muhtemelen bir tef cinsi) gibi müzik aletlerinin adı geçer. Bu müzik aleti, Kızıl Deniz’de (Çıkış, 15:20) Miryam’ın Şarkısı ile ilgili olarak bahis konusu oldu. Kutsal Mabet’in gümüş trompetleriyse, Mısırlılar’ınkine benziyordu. Biblik şiirler muhtemelen şarkılarla veya müzik eşliğinde söylenirdi. Kadınlar, muzaffer liderleri şarkılarla ve danslarla (örneğin Birinci Samuel, 18:6) karşılardı. Kral David, Kral Şaul’un melankolisini dağıtmak için Kinnor çalardı (Birinci Samuel, 16:23). Musiki aletlerinin de kullanıldığı müzik, yas dönemi ile de ilgili olarak yer almaktadır. Kutsal müzik ise, Kral David ile birlikte önem kazanmaya başlamıştır. Her ne kadar Kral David Birinci Bet-Amikdaş’ın kurucusu olamamışsa da, Birinci Bet Amikdaş’ın müziğinin kurucusu olmuştur. Birinci Tarihler, 25’e göre David, 24 müzisyen takımı oluşturmuştu. Bunların herbiri 12 müzisyen ve şarkıcıdan meydana geliyordu. Her müzisyen takımının başında adı belirtilen bir musikicibaşı bulunmaktaydı. David ayrıca musiki aletlerinin mucididir (Örneğin: Amos, 6:5). Bet Amikdaş’ta kullanılan musiki enstrümanları arasında “Kinnor”, “Nevel” (muhtemelen bir tür sitar), “Metsiltayim” (çembalo) vardır. Tarihler Kitabı’nda Şofar ve borazandan başka nefesli çalgılardan bahsedilmemektedir. Ancak Mezmurlar Kitabı’nda (özellikle Mezmur 150) bahsedilen bu gibi bazı çalgılar, flüt ve obua türündendir.
Birinci Tapınak zamanındaki bestelerin çoğu mezmurlardan oluşuyordu ve bunların büyük bir kısmı da David’e atfedilmiştir. Bu besteler, iki koro eşliğinde veya topluluk ve solist arasında terennüm ediliyordu. Bazı mısralar solist veya bir grup Levi tarafından nakarat olarak söylenebiliyordu. Mezmurların müziği kaybolmuşsa da, bir kısmının sinagog ve kilise müziğinde muhafaza edildiği sanılmaktadır. Kutsal müzik, Bet Amikdaş’ın dışında taç giyme seremonilerinde ve savaşlarda da kullanılmıştır.
devam edecek...
Kaynakça: “Yahudilik Ansiklopedisi”,
Cilt I, II, III Yusuf Besalel
