“Hangi alanda kariyer yapmalıyım?”, ”Yaptığım işi bir türlü sevemedim, değişiklik yapmak istiyorum, acaba hangi görev bana daha uygun?” “İşe adam alacağım ama bunca CV arasından en doğru aday hangisi?”, “Acaba hayat partnerim bana uygun mu?” sorularına cevap vermek kolay değil. Peki işi biraz olsun kolaylaştırabilir miyiz? Kişilik envanteri konusunda uzmanlaşmış olan Ceki Benalkabes ile Thomas Türkiye’nin işleyişini ve bireylerin eğilimlerini belirlemede izledikleri yolları görüştük
Makine mühendisliğinden, insan kaynaklarıyla ilgili bir alana geçiş nasıl gerçekleşti?
Lisedeyken meslek seçimi konusunda zorlandığımı anımsıyorum. O dönemde etrafımda bu konuda danışabileceğim birileri yoktu. Üniversite seçimim uygun değildi ama başarıyla mezun oldum. Sonradan “Neden denemedim?” dememek için bu alanda çalıştım fakat yaptığım işlere ısınamadım. Sevdiğim saydığım bir büyüğüm “Bazı şeyleri kaybetmek kazançtır” dediği an kararımı verdim; makine mühendisliğinden vazgeçiyordum. Başta kendimi ciddi bir boşlukta hissettim; “Ne yapacaktım?” Zor dönemlerdi, ama artık bütün gazete ilanları bana açıktı. Satışla ilgili önyargılarım vardı “zor, yapamam” diye düşünüyordum. O dönem için yeni bir alanda, internet alanında satış yaptığımda zoru başardığımı gördüm. Ardından Thomas Türkiye’nin kurucusu Atilla Koryürek ile tanıştım. Önce neler yaptığımı sordu, sonra beni ofisine çağırdı. “Kapasiteni ortaya çıkaracağız” deyip önüme bir form koydu, “8 dakikan var doldur” dedi. Thomas Envanteriyle işte o gün tanıştım. Önüme koyduğu raporda kendimi okuyordum; hem de sadece bana yakın insanlardan duyabileceğim cümlelerle. Atilla Bey’in kişiliğinden ve çalıştığı sistemden fazlasıyla etkilenmiştim. “Oğlum, kapım sana açık, dilediğin zaman gel ekibimin bir parçası ol” dediği anda kararımı vermiştim. O günden beri orada satışa devam etmiş oldum; tek farkla, saygın ve kaliteli bir ürünü satıyordum. Kişisel gelişim sürecimle birlikte satış kabiliyetim artmaya başladı. Şimdi hem satış hem de Thomas Yönetim Sistemi danışmanı ve eğitmeni olarak çalışıyorum.
Kişilik envanteri nedir, hangi amaçla ve nasıl kullanılır?
Halk arasında kişilik testi kelimesi yaygındır, ancak kişilik envanterlerinde Doğru/Yanlış, İyi/ Kötü, ya da Pozitif/ Negatif kavramları yoktur.
Eğitimlere başlarken katılımcıların kendilerini kısa bir sürede on sıfatla tanımlamalarını rica ederiz. Çoğunun dördünce ve beşinci sıfatta duraksadığını görürüz. Ardından “Verdiğiniz sıfatlar doğru mu, sizi gerçekten anlatıyor mu, yoksa olmak istediklerimizi mi yansıtıyor?” sorusunu sorarız. Çünkü kendimizi olduğumuz gibi değil, olmak istediğimiz gibi görürüz. İşe alım mülakatlarında bu noktada kişilik envanterleri yardımcı olur.
Envanterler genel olarak bireyin genel davranış yapısı hakkında fikir verir. İşe alımlarda, görüşme yapmadan sadece envanter uygulayarak adayın göreve uygun olup olmadığına karar vermek doğru olmaz. Ancak bazen tek başına görüşme de adayla ilgili yeterli bilgiyi vermeyebilir.
Thomas Sistemi nedir, nasıl kullanılır, kimler yararlanır?
Sistemin kurucusu, yalan makinesinin mucidi William Moulton Marston (1928). Dönemin psikologları anormal davranışı incelerken, William normali tanımlamaya önem vermiş. İsim babası ise sistemi ölçülebilir hale getiren, Marston’ın asistanı Thomas Hendrikson’dır.
Kişi sekiz dakikada, her satırda dört adet sıfattan kendine en az ve en çok uyanı seçtiği 24 satırlık tek bir form dolduruyor. Dünyada 60 kadar ülkede kullanılan sistemin % 85 ve üzeri geçerliliği var.
Thomas Yönetim Sistemi, genel olarak kişinin davranış yapısı, güçlü ve limitli yanları, motivasyonu, hangi mesleklere uygun olduğu, yönetsel ve teknik becerileri konularında objektif, bilimsel ve detaylı fikir verir. Varsa bireyin stres durumunu olası kaynakları ile birlikte gösterebilir. Özellikle işe alımlarda mülakatları destekleyici yönetsel bir araç olarak kullanılır. Bireyin kendisini net gösteremediği, yanlış gösterdiği anlarda devreye girerek süreç hatalarını minimize eder, objektiviteyi arttırır, daha güvenilir karar vermeyi sağlar, resmi tamamlar.
Ayrıca her görev için kuruma özel yapılan görev analizi çalışmasıyla ideal profiller belirlenerek “aday ve görev uyumu” karşılaştırması yapılabilir.
Sistemi satın alan firmalara bir yazılım programı kurulur. Böylece arzu edilen pakete göre 19 farklı rapor ve üç grafik çıktısı alınabilir. Yine arzu eden firmalara iki yarım günlük eğitim verilir. Amacı grafikleri anlamayı öğretmek olan eğitimde sistemin işleyiş tarzı ve genel hatlarıyla dört temel davranış faktörü (DISC) anlatılır; D; Dominance (Baskın), I; Influence (Etkileyici), S; Steadiness (İstikrar) ve C; Compliance (Uyum). Amacı grafikleri anlamayı öğretmek olan eğitimde ayrıca kişilik oluşumu, beden dili, bireyin iletişim tarzı, korkuları ve motivasyonu anlatılır.
Geçerlilikten bahsettiniz, bu kavramı okuyucular için biraz açar mısınız?
Sekiz dakikada doldurulan tek bir form ile kişiyi kişiye anlatıyoruz. Kişiyi değerlendirmek pahalı ama kişiyi yanlış değerlendirmek daha pahalı, dolayısıyla bunun bir geçerliliği olmalı. 2005 yılında tarafsız İngiliz Psikoloji Derneği’nce yürütülen çalışmalarda geçerlilik oranı % 85 ve üstü olarak saptandı. Yani doldurduğunuz form sizi % 85 ve üzeri doğru anlatır. Ayrıca farklı zamanlarda tekrarladığınızda sonuç değişmez. Değişik zamanlarda on üç kere denedim, genel sonuç değişmediği gibi dönemsel stresi saptadı. Geçerlilik konusunda Türkiye’de psikologlar eşliğinde güncelleme çalışmaları devam ediyor.
Thomas başka hangi alanlarda kullanılır?
Mevcut çalışanları daha iyi tanımak için kullanabiliriz. Kurumların esas sermayesi insandır. Özellikle ekonomik kriz zamanlarında mevcut çalışanımızı daha etkin ve verimli kullanmanın önemi bir kat daha artmaktadır. Örneğin yapılan bir analizde satıştaki bazı elemanların satışa uymadığı, masa başında çalışanlardan bazılarının ise uyduğu tespit edilebilir. Bu durumda masa başındaki çalışana “Arkadaşım sonuca göre sen satışa daha uygunsun, seni biraz dışarı doğru çıkaralım ister misin?” önerisini getirerek, çalışanı severek başarıyla yapabileceği göreve doğru yönlendirmiş olabiliriz. Kurumlara, çalışanlarına güven vermeleri açısından, form sonuçlarını paylaşmalarını tavsiye ediyoruz. Aksi takdirde çalışanlar “işten olma” kaygısı yaşayabilirler.
Kurumsal iletişimi verimli hale getirmek için de kullanabiliriz. Yönetim dahil tüm mevcut personele uygulandığında, kişiler hem kendilerini hem de birlikte çalıştıkları kişileri daha iyi tanırlar. Örneğin; tersleyen, zorlayan bir yöneticisi olan bir çalışan, yöneticisinin kişilik tarzı sonucu böyle davrandığını anladığı zaman artık şahsına almaz, rahatlar. Şahsi algılamalar ortadan kalktığında ya da azaldığında kurumsal iletişimde verim artar.
Yönetsel sorunları belirleyebilir. Eğer 100 çalışandan 95’inde işten kaynaklı stres saptanıyorsa; görev dağılımı, görev tanımı veya yönetimle ilgili önemli sıkıntılar söz konusu olabilir.
Kurumlar dışında kimler yararlanabilir?
Kendi tanımak isteyen yetişkinler, lise ve üniversite öğrencileri... Formu dolduran kişinin en az 15 yaşında olması gerek. Özellikle lise son sınıfta olanlar için yol gösterici çünkü “Kariyer Rehberi” raporu var. 2009 itibariyle “Bireysel Farkındalık” eğitimi vermeye başladık. Burada amaç bireyin güçlü ve limitli yönlerini belirleyerek, güçlü yönleri nasıl etkin kullanabileceğini ve limitli yanlarını nasıl güçlendirebileceği konularında genel bir farkındalık yaratmak. Genel kişilik oluşumu yanı sıra, beden dili konularında verilen ipuçlarıyla, karşımızdaki insanları daha iyi anlayabilme konusunda daha donanımlı hale geliyoruz.
Firmaların İK çalışanlarına örnek uygulamalarımız mevcut.
Ayrıca yetişkinlerden aralarındaki uyumu görmek için eşlerine, çocuklarına ve sevgililerine form doldurtmak isteyenler de oluyor. İlgilenen bireyler web sitesinden iletişime geçebilirler : www.thomasturkiye.com
CEKİ BENALKABES
1974 doğumlu Ceki Benalkabes, Şişli Terakki Lisesi ve Yıldız Teknik
Üniversitesi Makine Mühendisliğini bitirmiştir. Halen Thomas Türkiye’de satış, danışmanlık ve eğitmenlik görevini sürdürmektedir.
Thomas Türkiye Merkezi İngiltere olan Thomas International”ın Türkiye temsilciliği Thomas Türkiye, 1991 yılında Atilla Koryürek tarafından kurulmuştur. 2009 yılı başı itibariyle Genel Müdürlüğe Kerem Koryürek atanmıştır.
