Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama “iki devletli bir çözüm” için ilerlemenin zamanının şimdi olduğunu belirtirken, hem İsrail hem Filistinlilerin ciddi bir şekilde, zor da olsa taviz vermeye hazırlıklı olması gerektiğini ekledi
Kahire’de İslam dünyasına Amerika Birleşik Devletleri ile “yeni bir başlangıç” sunduktan bir gün sonra konuşan ABD Başkanı Obama, barış süreci konusundaki kararlılığını yineledi. Obama, eğer şimdi harekete geçilmezse Filistinliler ve İsraillilerin barış masasına dönmesi için çok geç olabileceğini ekledi.
Obama Almanya Başbakanı Angela Merkel ile birlikte bulunduğu bir basın konferansında “Erkenden başlayıp, kararlılıkla devam edersek, bu yıl ciddi bir ilerleme sağlayabiliriz,”dedi. Obama Merkel ile görüşmesinden sonra “İki tarafın da zor tavizler vermek durumunda olduğu gerçeğini bilerek harekete geçme zamanı şimdidir,” dedi.
Merkel de, basın toplantısı sırasında gazetecilere Almanya’nın ‘güvenli bir İsrail Devleti’ ve kendi ayakları üzerinde durabilen bir ‘Filistin Devleti’ ile ilgilendiğini belirtti. Merkel, “Yeni ABD yönetiminin ve Başkanı Obama’nın barış sürecini canlandırmak için eşsiz bir fırsat olduğuna inanıyorum,” dedi.
Obama dört ülkelik gezisinde Suudi Arabistan ve Mısır’ın ardından Almanya’ya gitti.
Obama aynı zamanda İran’ı tartışmalı nükleer programı konusunda da diyaloga dahil etmek konusunda ciddi olduğunu tekrarladı. Ortadoğu’da bir nükleer yarış başlamadan önce Tahran’ın durdurulması konusunda Merkel ve kendisinin hemfikir olduğunu ekledi.
Amerikan ve İsrail yönetimi arasında gerginlik
Obama’nın Kahire’deki konuşmasından sonra ABD yönetimi İsrail’le gerginliği azaltmaya çalışıyor. Başkan’ın konuşmasını takiben Beyaz Saray yetkilileri Haaretz Gazetesi’ne İsrail’le ilişkilerde bir kriz olmadığını ve yerleşim bölgeleri ile ilgili anlaşmaya varılması konusunda başarılı olacaklarını ifade etti.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Obama’nın konuşmasına takdirini kendi bürosu tarafından yayınlanan bir açıklama ile belirtti. Ancak, özel görüşmelerde İran’ın nükleer hırsları karşısına yumuşak duruşundan hayal kırıklığı duyduğunu ifade etti.
Obama’nın konuşmasını takdir etse de, İsrail Başbakanlık bürosu tarafından yayınlanan açıklamadaki şüpheci duruşu kaçırmak mümkün değildi. Özenle hazırlanmış olan açıklama “Obama’nın Kahire’deki konuşmasının Arap ve Müslüman dünyası ile İsrail Devleti arasında uzlaşmanın yolunu açacağı” ümidini ifade etti. Açıklamada, “İsrail, barış konusunda kararlıdır, ulusal meseleleri ve en öncelikli olarak güvenliği göz önünde bulundurarak barış dairesini genişletmek konusunda elinden gelen desteği verecektir,” şeklinde ifadeler yer aldı.
Ancak, kapalı kapılar ardında, Netanyahu ve yardımcıları farklı bir ton benimsediler. Obama’nın Arap devletlerine İsrail’i tanıması ve İsrail ile ABD arasındaki bağları güçlendirilmesi çağrısından tatmin olduklarını ifade ederken, Obama’nın İran ve nükleer hırsları konusundaki mesajı ile ilgili olarak hayal kırıklığı dile getirdiler.
Başbakan’a yakın kaynaklar yerleşim merkezlerine ilişkin Kahire’deki konuşmanın ABD ile gerginliği arttırdığını ifade etti. Netanyahu’ya yakın bir kaynak “Amerikalılar duruşunu yumuşatmadığı sürece bu konuda bir anlaşma olmayacak,”dedi.
Yine de, bir Beyaz Saray yetkilisi Haaretz’e “İsrail’le yerleşim bölgelerinin inşası konusunda anlaşma sağlamak konusunda herhangi bir kriz yok ve biz bu konuda başarılı olacağız,” dedi.
Kahire’deki konuşmayı takiben Obama, Mısır, Lübnan, Suudi Arabistan, Filistin Yönetimi, İsrail, Malezya ve Endonezyalı gazetecilerin katıldığı 45 dakikalık bir toplantı düzenledi. Yerleşim bölgeleri ile ilgili A.B.D.’nin atacağı adımların ne olacağı sorusuna Obama: “Benim için sadece beş ay oldu, Netanyahu ise sadece iki aydır yönetimde, 60 yıldır ise bekliyoruz. O nedenle belki de kıyamet günü senaryolarına bakmadan önce birkaç ay beklemeyi denemeliyiz. Bu zor bir iş ve biraz zaman alacak,” dedi.
