Kapalı toplumlarda demokrasi ve özgürlükleri savunma amacı ile kurulan İnsan Hakları İzleme Örgütü, İsrail ve Yahudi karşıtı olmakla ve ana amacından sapmakla suçlanıyor. Son olarak Örgüt’ün kurucusu ve eski Başkanı olan Robert L. Bernstein kurumu ahlaki erozyona uğramakla eleştirdi
New York Times Gazetesi, İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch, İHİÖ) eski başkan ve kurucusu Robert L. Bernstein’ın örgüt ile ilişkisini kestiğini ve örgütün ahlaki açıdan erozyona uğradığını düşündüğünü yazdı. Bernstein’ın bu açıklaması örgütteki meslektaşlarını şaşırtmadı. Eski başkan, İsrail ve politikalarını örgütün toplantılarında ve İsrail karşıtlarına karşı her arenada savunuyordu. Bernstein, İsrail’e haksızlık yapıldığını ve örgütün asıl kuruluş amacı olan “kapalı toplumlarda demokrasiyi ve özgürlükleri korumak” ilkesinden saptığını savundu. Örgütün düzenindeki bu bozulma Orta Doğu ile ilgili yoğun çalışmaların başlamasından sonra gerçekleşti. Bernstein’a göre üyeler İsrail’i canavar ülke olarak göstermeye çalışırken “vahşi ve kapalı” Arap ülkelerini görmezden geldi. Bernstein bir röportajında fikrini şöyle açıkladı: “Her şeyi haber yapamazsınız, her şeyi araştıramazsınız. Bir taraf seçmeniz gerekir. Bu tercihleri yaptığınız anda politik olursunuz, isteniz de istemeseniz de.”
Örgüt 1978 yılında Sovyetler Birliği ve Batı Bloğu ülkelerindeki insan hakları ihlallerini izlemek için Helsinki Watch adı ile kurulmuştu. Bernstein ile birlikte örgütü kuran meslektaşları; örgütün değerlerinin değil, Bernstein’ın kendisinin değiştiğini savunuyorlar. Kuruculardan Jeri Laber, “İsrail’e olan bağlılığı meslektaşımın İHİÖ ve örgütün asıl görevi ile ilgili yanılgıya düşmesine sebep oluyor” dedi.
Bernstein ile birlikte örgütü kuran ve bugün hala örgütte faal olan üyeler ise bu konunun eski dostlarıyla aralarının açılmasına üzüldüklerini ve Bernstein’in İsrail ile ilgili hissettiklerini anlayabildiklerini ancak siyasi görüşleri olmayan, yansız bir örgüte saldırmanın çözüm olmadığını belirttiler. Üyeler Bernstein’in iddialarını reddederken “İsrail son altı yılda örgütün yayınlanmış raporlarının sadece % 15’ini oluşturmaktadır. Sadece İsrail ile uğraşmıyoruz” dedi. İHİÖ, İsrail’in Gazze operasyonunu büyük ölçüde eleştirdi ve İsrail’i savaş suçlusu olmakla suçlayan Goldstone raporunun hazırlanmasına da destek verdi.
Son haftalarda İHİÖ, aleyhine açılan davalarla gündemde. Kudüs merkezli bir sivil toplum örgütü tarafından dava edilen örgüt, Filistin yanlısı rapor hazırlamak ve objektif olmamakla suçlanıyor. Ayrıca geçen ay örgüt üyelerinden Marc Garlasco, Nazi hayranlığı ve koleksiyonculuğu yaptığı gerekçesiyle İHİÖ’den uzaklaştırıldı.
Sivil Toplum Örgütü Başkanı Gerals Steinberg, Bernstein’ı savunarak “İHİÖ kurmak kadar örgütün ahlaki değerlerini yitirmesinden sonra örgütü eleştirebilmesi takdire değer bir insan olduğunu gösteriyor” dedi.
Jewish Agency Başkanı Sharansky, Bernstein’ın arkasında olduğunu ve örgüt ile ilgili kendisinin de hayal kırıklığına uğradığını belirtti. Hapiste olduğum dönemde bana çok yardım eden örgütü maalesef bugün eleştirmek durumundayım. Hayal kırıklığımı saklayamıyorum” dedi.
