Çocukların gelişimi için fark yaratan farklar

Çocuklar ebeveynlerini biricik koruyucu melekleri ve muhafızları olarak görür; onların gücüne ve denge merkezine güvenirler.

İyi ebeveyn olmak için bol miktar sevgiye, duyarlılığa, sabra ve iletişim becerilerine sahip olmamız gerekir. Kendimizi ne zaman geri planda tutacağımızı, çocuğumuza ne miktarda sınır koyacağımızı ve aynı zamanda özgür bırakacağımızı planlamamız gerekir. Her şeyden önemlisi kararlı tutarlı ve dengeli olmamız gerekir.

Dünya hızla değişiyor ve çocuklarımız da aynı hızla bir değişim ve gelişimin içindeler.  Eski yöntemler artık işe yaramıyor. Çocuk sizin çocuğunuz olsa da onun ayrı bir birey olduğunu kabul edip onu tanımaya ve anlamaya çalışmak gerekiyor.

En kıymetli varlıklarımızı koruyup kollamalıyız evet ama sorunlara ne zaman müdahale etmeliyiz, ne zaman kendisinin çözmesine izin vermeliyiz? 

Onun, kendisini koruyup kollamasını öğretecek kadar güçlendirmeliyiz ve her çocuğun kendine özgü bir biçimde öğrendiğini göz ardı etmemeliyiz. Çocuğumuzun oyunlarında, arkadaş ilişkilerinde ve uğraşlarında ne kadar çok deneme yapmasına izin verirsek, o kadar çok deneyim sahibi olacaktır. Davranışlarının sonuçlarını görme olanağı bulacaktır. Bu sınırlı özgürlüğü deneme yolculukları boyunca, onu izleyerek, çocuğumuzun yanında ve arkasında durmayı başarmak onun kendine güveninin gelişmesine olanak sağlayacaktır.

Çocuklara bir şeyleri öğretmek yerine kendi içlerindeki kaynakları keşfetmelerine olanak sağlamalıyız. Her bireyin farklı öğrenme yöntemleri olduğunu, her öğrenmenin önceki yaşantılarımızın oluşturduğu algılarımızla ilintili olduğunu unutmamalıyız. Kimimiz notalardan yararlanarak, kimimiz hareket ederek, kimimiz görerek, kimimiz duyarak, kimimiz çevresindeki objelerden ipuçlarını hatırlayarak öğreniyoruz. Çocuğumuzun da öğrenme yöntemlerini keşfederek, daha hızlı ve kolay öğrenmesini sağlayabiliriz.

Çocuğumuzun deneyim yaşamasına izin verdik, ayrı bir birey olarak kabul ettik, öğrenme yöntemini de keşfettik ama ona dokunmadan, şefkat göstermeden, duygularını anlamaya çalışmadan bütün bunları yapmaya çalışırsak bir çuval inciri berbat etmiş oluruz.

Bazı gerçekleri ne kadar bilirsek bilelim, ne kadar anlatırsak anlatalım uygulamaya geçirmiyorsak ve çocuğumuza model olamıyorsak onun da bu gerçekleri benimsemesini pek beklemeyelim. Çocuğumuz bizi duyar, görür ve yapması istenilen şeyi yapar. ( bu sıralama bireyin öğrenme modellerine göre değişkenlik gösterir)

Çocuklarımızın en çok davranışlarımızdan etkilendiklerini unutmayalım. Bizler “süper anne ve babalar” değiliz; hatalar yapabiliriz. Çocuklarımız da “örnek çocuklar” olmak zorunda değiller. Bizler gibi çocukların da hata yapabilme paylarının olduğunu unutmamalıyız.

Bir yetişkin olarak bize saygı göstermesini beklediğimiz çocuğumuza, saygı göstermeyi ve bol bol sevgi vermeyi unutmamalıyız. Çok soru sorması, meraklı olduğunu ve öğrenme isteğinin canlı olduğunu gösterir. Sorularını kısa kısa cevaplarla geçiştirmeyin. Anlatın,  paylaşın,  çabasını övün, daha meraklı olmasını teşvik edin. En önemlisi eksikliklerini değil iyi yaptığı ve başardığı şeyleri vurgulayın. Onu ne kadar sevdiğinizi ve başarabildiklerini takdir ettiğinizi söylemeyi unutmayın.

Hepimizin birbirimizden öğreneceği çok şeyler var.

* Ulus Anaokulu Müdürü

Yararlanılan kaynaklar:

Çocuklar Nasıl Öğrenir?

Dawna Markowa,Anne Powel;

Kuraldışı Yay., 2002

Çocuğumu Nasıl Anlayabilirim?;

Seyyar Kitap Yay, 2007