Yıllardır bir vitamin çılgınlığı aldı başını gidiyor… Eczaneler, spor merkezleri ve hatta güzellik merkezlerinde sürekli belli bir derde deva olduğu iddia edilen besin takviyeleri öneriliyor. Zayıflatıcı, yaşlanma önleyici veya hazım kolaylaştırıcı, bir şekilde harikalar yarattığı ileri sürülen bu ürünleri kullanırken tedbirli olmak gerek… Zira bu furyadan zararlı çıkmak da mümkün…
Daha önceki yazıda, kanıtlanmış etkisi olan, olmayan ve tehlike arz eden vitaminleri incelemeye başlamıştır… Bu incelememize bu hafta da devam ediyoruz. İşte uzmanlar tarafından değerlendirilen bazı besin takviyelerinin karneleri
DEMİR
KAYNAK: Kırmızı et, balık, deniz mahsulleri, bazı kuru veya yeşil sebzeler
İLERİ SÜRÜLEN FAYDA: Yorgunluk ve çarpıntıyı önleyici, bağışıklık sistemini ve okul performansını artırıcı
Eksikliği yorgunluk ve tekrar eden enfeksiyonlara neden olur. Yüksek düzeyde eksikliği kansızlığa yol açar. Ağır adet gören kadınlar, hamileler, vejetaryenler ve ergenler demir eksikliği riski taşırlar. Basit bir kan tahliliyle seviyesi belirlenebilir. Fazlasını almamaya dikkat etmek önemlidir, zehirlenmelere neden olabilir.
GINSENG
KAYNAK: Asya, Amerika veya Sibirya’da bulunan bitki
İLERİ SÜRÜLEN FAYDA: Canlandırıcı, fiziksel performansı artırıcı, kanseri önleyici ve diyabeti tedavi edici
Bilimsel çalışmalara göre ginsengin karnesi oldukça mütevazı. Sportif aktivitelerdeki faydası, plasebo ile aynı. Başarılı göründüğü klinik çalışmalarda ise denek hayvanlarına verilen doz çok yüksek veya damar yoluyla verilmiş. Sonuç olarak, reklamlarda sunulduğu gibi, bu bitkinin kökü sonsuz gençlik iksiri değil. Öte yandan, özellikle over ve pankreas olmak üzere kansere karşı koruyucu etkisi birçok araştırmada kanıtlandı. Diyabet göstergelerini iyileştirmedeki özelliği de çalışmalarla gösterildi.
ZERDEÇAL
KAYNAK: Curry sosunda bulunan baharat
İLERİ SÜRÜLEN FAYDA: Sindirim sistemini rahatlatıcı, kanseri ve Alzheimer’ı önleyici, hafızayı geliştirici, yüksek kolesterol ve hepatit C’yi tedavi edici.
Sağlık üzerine yazdığı kitaplarla meşhur olan Dr. David Servan-Schreiber, anti-kanser diyetine zerdeçalı dahil ettiğinden beri bu ürün parlak zamanlar geçiriyor. Ancak iddia edilen hepatit C gibi viral enfeksiyonları tedavi edici, Alzheimer ve kanseri önleyici özellikleri ile ilgili çok az klinik veri var. Sadece kanser önleyici etkisiyle ilgili olumlu veriler birikmeye başlamış durumda. Ancak bu etkiyi de teyit etmek gerekiyor.
SELENYUM
KAYNAK: Kırmızı et, balık, kabuklu deniz mahsulleri, yumurta, mısır gevrekleri
İLERİ SÜRÜLEN FAYDA: Yaşlanmaya karşı etkili, kalp hastalıklarını ve kanseri önleyici.
Oksidan stresine karşı önemli bir rol oynar. Anti-age formüllerde çoğunlukla yer alır. Aslında, çeşitli besinleri tüketmek eksikliğini engeller ve fazlası zehirleyici olabilir. İdeal dozu günde 50 ila 100mg arasındadır. Günde 900mg’dan sonra tırnakların zayıflamasına, saçların kırılmasına ve cilt enfeksiyonlarının kolaylaşmasına neden olur. Bunları nörolojik değişiklikler de takip edebilir. Dolayısıyla piyasadaki yüksek selenyum dozlu ürünlere dikkat edin. Selenyum sülfat formu ise hayvan deneylerinde ortaya çıkan kanserojen etkisi nedeniyle daha önce piyasadan çekildi.
Beta-Karoten
KAYNAK: Portakal, havuç, yeşil sebzeler
İLERİ SÜRÜLEN FAYDA: Yaşlanmaya karşı etkili, cildi güneşe hazırlayıcı.
Çoğu vitamin kokteylinde ve cildi güneşe hazırlayıcı karışımlarda bulunan bir antioksidan olan beta karoten emiliminden sonra vücutta A vitaminine dönüştürülür. Gıdalardan alındığında faydalıdır, ancak tabletlerden alındığında etkisiz hatta bazen tehlikelidir. Fazla tüketiminin zararları özellikle sigara kullananlarda doğrulandı. Havuç, portakal ve yeşil sebzeleri tüketmek kesinlikle beta-karoten takviyesi almaktan daha faydalıdır
püf noktaları
“Ginseng sanıldığı gibi evrensel bir uyarıcı değil. Eğer bu egzotik köklü bitkinin bir faydası çıkacaksa, o da kanseri önlemede ve diyabet tedavisinde olacak.”
“Değişik besin takviyelerini birlikte almaktan kaçının. Örneğin aynı anda hem sıcak basmalarına karşı, hem zayıflamak için, hem de kırışıklıklara karşı ayrı bir ürün kullanmayın. Birini bitirdikten sonra diğer ürüne başlamak daha iyi.
“Yeterince meyve ve sebze tüketildiğinde C vitamini almanın hiçbir faydası yok. Tam tersine, 500mg’dan fazla mega dozlu tabletler toksik olabilir ve bize güç vermek yerine erken yaşlanmaya neden olabilir.”
“Üzümde bulunan resveratrol kardiyovasküler sistem ve bağışıklık sistemi için oldukça faydalı.”
“Yoğurtların içinde bulunan probiyotikler sindirim sisteminde ve bağışıklık sistemini harekete geçirmede gerçekten etkili.”
“Somon balığı dondurulduğunda omega-3 zenginliğini kaybeder. Bunun yerine tazesini tüketmeyi veya yağ asitleri açısından zengin olan konserve sardalyayı tüketmeyi tercih edin.”
“Eksikliği anne karnındaki bebeğin gelişiminde deformasyona neden olabilecek folatı almak için hamile kalmayı beklemeyin. Etkili olması için hamilelik öncesinde alınmaya başlanması gerekiyor.”
