Kudüs’teki Yad Vaşem Holokost Müzesi Polonyalı Michalina Jasco’yu gıyabında Uluslararası Dürüst olarak onurlandırdı
Geçtiğimiz hafta gerçekleşen törende ABD’den gelen Elzbieta Jablonska, büyükannesi Michalina Jasco adına onurlandırma belgesini ve madalyayı kabul etti.
Mart ayının ortalarında gerçekleşen törene Holokost Kurtulanı Halina Guter ve Uluslararası Dürüstleri Belirleme Komisyonu Başkanı Jacob Turkel de katıldı.
Krakow’lu “iyilik meleği”
İkinci Dünya Savaşı öncesinde Krakow’da 60.000 Yahudi yaşamaktaydı. Kentin toplam nüfusunun dörtte biri… 1939 yılının 6 Eylül günü Alman Ordusu Krakow’u işgal etti ve kent Yahudilerinin civardaki kamplara sevk edilmeleri 1940’ın Mayıs ayında başladı. 1941’in Mart ayında Krakow’da kalan 11.000 Yahudi daha sonra kentin güneyindeki Podgorze Gettosu’na kapatıldılar. Kazimierz’in Yahudi Mahallesi’ndeki evlerinden kovulup gettoya kapatılan ailelerden biri de Miriam ile Edward Guter çifti, kızları Franciszka, Halina ve büyükanne Yetty.
1942’nin 27–28 Ekim günlerinde gettoda “Aktion” olarak adlandırılan bir olay gerçekleşti. Bu olayda 7.000 Yahudi, Auschwitz-Birkenau ve Belzec kamplarına sevk edilirken, 600 Yahudi getto içinde öldürüldü.
Bu olayın ardından Edward Guter, kızları Halina ile Franciszka’yı getto dışına kaçırmayı başardı ve onları yakın dostları Jasko Ailesi’ne teslim etti.
Michalina Jasco veya Halina ile Franciszka’nın tanımlamasıyla “iyilik meleği” hemen harekete geçti.
Krakow kenti dışında Lencze kasabasında, Halina ile Franciszka’nın gizlenebileceği bir barınak buldu. Daha sonra kızların anneleri Miriam da onlara katıldı. Ardından baba Edward ile büyükanne Yetty, gettonun tamamen boşaltılmasından önce kaçarak onlara katılmayı başardı.
Michalina Jasco büyük bir özveri ile Guter Ailesi’ni koruma altına aldı. Karda, kışta, büyük bir tehlikeyi göze alarak Michalina uzun tren yolculuklarının ardından kilometrelerce yolu yürüyor Guter Ailesi’ne giyecek taşıyordu. Ailenin maddi gereksinimlerini karşılamanın ötesinde, aile fertlerine moral destek vermek ve olan bitenden haberdar etmek amacıyla onlarla saatlerce oturup sohbet ediyordu. Gutersler bu barınakta iki yıl yaşadılar ve Michalina sayesinde hepsi hayatta kaldı. Michalina Jasco 1965 yılının 1 Mayıs günü yaşama veda etti. Yapılan araştırmalar ve tanıkların ifadeleri doğrultusunda Yad Vaşem Michalina Jasco’nun Uluslararası Dürüst payesi ile onurlandırılmasına karar verdi.
