Fas Kralı Muhammed’den cesur Holokost çıkışı

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın Holokost’u inkâr etmesinin medyada geniş yer aldığı günlerde, Fas Kralı VI. Muhammed,  Nazilerin gerçekleştirdiği Yahudi soykırımını ‘modern tarihin en trajik olaylarından biri’ olarak nitelendirdi. Kral, Paris’te başlattığı programda bu düşüncenin Müslüman dünyasında yayılmasını hedefliyor.

Fas Kralı bu sözleri Aladdin Projesi adını verdikleri girişimin kamuoyuna duyurulması esnasında söyledi. Proje, Holokost gerçeğini Müslüman dünyada anlatmayı hedefleyen Paris kaynaklı bir oluşum.

Girişim, konferanslar düzenleyip, Holokost’un önemli belgelerini, Anne Frank gibi günlükleri Arapça ve Farsça’ya çevirmeyi hedefliyor. Projenin adı, Müslüman dünyada başlayan ve daha sonra tüm dünya tarafından sevilen Aladdin’in hikâyesine atıfta bulunuyor.

Kral’ın Holokost ile ilgili sözleri, Fas ve İran gibi ülkelerin birbirlerinden ne derece farklı yollar izlediklerini ortaya koyuyor.

Fas yetkilileri zamanlamanın tesadüfî olduğu belirtseler de, Kral’ın konuşması, Fas’ın İran ile diplomatik ilişkilerinin bozulduğu zamanda gerçekleşti.

Kral Muhammed’in sözleri ‘Bir Arap liderinin Soykırım karşısında açık ve net tavır takındığı ilk girişim’ olarak yorumlandı.

Kral’ın baş danışmanlarından biri olarak görev yapan Andre Azoulay, aynı zamanda Aladdin Projesi’nin kurucu üyelerinden biri. Azoulay, programın amaçlarının Müslümanların Yahudilere düşmanca davranmadığını göstermek, Fas’ın Nazı işgaline karşı direnişini hatırlatmak ve Yahudilerin yok edilmesini engellemeye çalıştığını ortaya koymak olduğunu belirtti.

Yahudilerin Fas’ta 2000 yıla dayanan bir geçmişi var. İspanya’dan Fas’a göç eden Yahudilerin sayısı II. Dünya Savaşı’ndan önce 300.000’e ulaştı. Bugün ise bu sayı 3.000 civarında. Yahudilerin çoğu Fransa, Kuzey Amerika veya İsrail’e göç etti. Fakat halen geri dönme, köklerini araştırma, atalarının mezarında dua etme ve hatta yerleşme hakkı bulunuyor. Kasablanka’da ise Arap dünyasındaki tek Yahudi müzesini yer alıyor. Müze’de Fas Yahudiliğinin zengin geçmişine ait eşyalar bulunuyor.

Fas ayrıca, Arap-İsrail barışı için uzun süre sessiz aracı olarak hizmet verdi. Özellikle İsrail ve Mısır barış anlaşması öncesinde iki ülke yetkilileri için gizli buluşma noktası olmuş ve görüşmeler sonrasında Enver Sedat’ın tarihi Kudüs ziyareti planlanmıştı.

İslam dünyasında birçok kişi Nazilerin Yahudileri tamamen yok etme girişimi hakkında çok az bilgiye sahip veya aldırmıyor. Bazıları, II. Dünya Savaşı sırasında gelişen olayların doğruluğuna inanmıyor. Bir diğer grup, bunun bir Avrupa suçu olduğunu ve İsrail’in bir devlete sahip olmasının, Filistinlilerin ise devletsiz kalmasının nedeni olarak görüyor.

Mart ayında Filistin gençlik orkestrasının İsrailli Holokost kurtulanlarına bir gösteri yapması oldukça duygusal anlar yaşatmış; fakat daha sonra Batı Şeria liderleri orkestranın kapatılmasını istemişti. Cemaat liderlerinden Adnan Hindi “Holokost gerçekleşti fakat bugün biz de Yahudiler tarafından aynı muameleye maruz kalıyoruz, toprağımızı kaybettik ve yer değiştirmek zorunda kaldık,” dedi.