Barenboim, bu kez Filistinlileri karşısına aldı

Filistin yanlısı tutumu ile tanınan İsrailli orkestra şefi ve piyanist Daniel Barenboim’un yabancı basında yer alan ve İsrail’in Gazze Operasyonu’nu “meşru müdafa” olarak niteleyen sözleri Filistinlilerle arasının açılmasına neden oldu.

Barenboim’e karşı çıkanlar ve boykot çağrısında bulunanlar arasında, Filistinli Yazarlar ve Şairler Birliği, Sanatçılar Birliği gibi kuruluşların da yer aldığı belirtiliyor. Filistinli gruplar, kendisine itirazlarının siyasi duruşundan kaynaklandığını belirtirken, aynı zamanda İsrail’le ilişkilerin normalleştirilmesine de karşı olduklarının altını çizdi.

Filistinli grupların ortak deklarasyonunda, Filistinli ünlü edebiyatçılardan Edward Said ile birlikte kurdukları vakfın işgale karşı gerçekten bir mücadele arayışında olmadığı ifade edildi. Vakfın, “işgalden ve Filistin halkına karşı uygulanan ırkçılıktan hiç bahsetmeyip, sadece düşmanlıkların müzik ve diyalog yolu ile yenilmesi arayışında olduğu” belirtildi. Barenboim-Said Vakfına yönelik eleştirilerin yeni olmadığı bilinmekle birlikte, Barenboim’in Gazze operasyonu sırasında söylediklerinin vakfa muhalefet edenlerin elini güçlendirdiğine işaret ediliyor.

Barenboim’e yönelik eleştiriler, geçen mart ayında, Barenboim ile Filistinli ünlü felsefeci, yazar ve düşünür Edward Said’in dostlukları ve müzikteki ortak girişimlerinin ardından, yine adlarına ortaklaşa hayata geçirilen vakfın, Ramallah Kültür Merkezi’nde opera gösterisi düzenleme niyetiyle belediyeden salon kiralama talebinde bulunmasıyla su yüzüne çıktı. Barenboim, vakıf öğrencilerinin, Basklı kompozitör Juan Chrisostomo de Arriaga’nın müziğine uyarlanmış Arapça bir opera gösterisinde orkestrayı yönetecekti. Barenboim’e muhalif olanlar, belediyeden, gösteri için salon kiralanmasına izin vermemesini istedi.  Barenboim-Said Vakfının yer talebi, geçen ayın ortalarında, belediye meclisinde 5’e karşı 6 oyla reddedildi.

Ancak vakıftaki öğrencilerin aileleri, bazı gruplar, belediyenin kararını eleştirerek, şikayetlerini Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın ofisine kadar taşıdı. Abbas’ın ofisinden ise kararın tekrar gözden geçirilmesi talebi geldi. Ve son olarak, 14 Temmuz’daki gösteriden ancak 10 gün kadar önce belediye yer için onayını iletti.

Belediyeden, Barenboim’in de etkinliğe katılmasından memnuniyet duyulacağı belirtilen bir açıklama yapılmasına rağmen Barenboim, çok yoğun olduğunu belirtip, etkinliğe katılmayacağını bildirerek programını iptal etti, ancak bu gizli tutuldu. Gösteri, Ramallah’ta Barenboim katılmadan yapıldı.

Filistinlilerin boykotuna katılan gruplardan bir eylemci, Haaretz gazetesine “vakfın etkinliklerinin İsrail işgaline veya ırkçı politikalarına karşı herhangi bir tutum almadığını açıkça ortaya koyduğunu” ifade etti. Aynı kişi, “Müzik ve benzeri aracılığıyla birlikte yaşamı, karşılıklı uzlaşmayı teşvik etmekten bahsediyorlar. Bu, normal olmayan bir sömürge durumuna normal bir görünüm verme teşebbüsüdür” diye konuştu.

Arjantin asıllı İsrailli piyanist ve orkestra şefi, 2008 yılının ocak ayında yine Ramallah’ta verdiği bir konser sırasında “Filistin vatandaşı” olduğunu ve Filistin pasaportu aldığını duyurmuş ve yeni statüsüyle “iki halk arasında barış örneği olabileceğini” söylemişti. Kendisine verilen Filistin pasaportundan büyük onur duyduğunu söyleyen İsrailli orkestra şefi, “Kabul ettim çünkü İsrail ve Filistinlilerin kaderlerinin ayrılamazlığını göstermek istedim” demişti.

“Barış elçisi” diye anılan Barenboim, Batı Şeria’nın işgaline karşı çıkışlarının yanı sıra İsrail’de, yıllar önce Alman besteci Wagner’in bir operasını yöneterek de İsrailli sağcıların tepkisine hedef olmuştu.

Barenboim, Batı Şeria’nın merkezi konumundaki Ramallah’ta adeta “istenmeyen kişi” ilan edilirken, Filistin’in entelektüel çevreleri, Barenboim-Said Vakfı’nın Batı Şeria’daki etkinliklerine karşı olduklarını belirtip, “Bu tür etkinliklerin İsrail’le ilişkileri ve işgalin normalleştirilmesini sağladığını” ifade etti.