Ay de esto mas de kuarenta anyos, mi marido i yo aviamos asistido a un resital del violin de Yehudi Menuhim ...teniamos una predileksyon partikular por la profundura i la sobriedad de su interpretasyon i sovre todo por su konsepsyon del arte, el kual evoluo (durante los ultimos anyos de su vida) en un djenero de komprensyon personal del “Otro ke si”, lo ke mos fue konfirmado por su esforso de kerer aunar en un mizmo orkestra, muzisyanos de payizes i kulturas diferentes, ansi ke de bushkar i deskuvrir “la ermozura” i “la sensivilidad” ke eyas kontyenen.
El dia sigyente, tuve la okazyon de enkontrar mi kosuegro Jozef Aseo (de b.m.) un syerto tyempo, profesor de matematika i astronomia ansi ke direktor del Liseo Djudyo de akea epoka. Ombre de refleksyon i de grande saveduria, el demando mis impresyones sovre la performansa muzikal i sovre la kompozisyon de la asistensya.
Le respondi kel konserto, komo syempre, mos avia entuzyasmado, ma ke tenia personalmente dubyo sovre el grado de entendimyento artistiko de munchas personas ke azian parte del publiko, pushadas probablemente por el solo dezeo de azersen ver en semejantes okazyones i kerer pasar por melomanos .
Jozef Aseo, silensyozo de natura, penso largamente antes de dizirme: “Klara, eske no pensas ke ay munchas vezes un avantaje a kerer pareser mas de lo ke semos?”
Kedi un momente kayada, no savyendo kualo responder. El por kontra kontinuo a avlar: “saves me ambezi a nunka arrestarme a mi primera impresyon, a bushkar lo ke ay detras la manera de komportarse o de pensar de una persona”
Me akodro sus palavras komo si era ayer i munchas vezes me demando ainda oy, de mi para mi, si realmente ”kerer pareser mas ke lo ke semos” es syempre un akto de simple vanedad?
Por seguro ke esto no puede ser konsiderado komo un akto de sinseridad, ma es ke esto no ekspresa munchas vezes komo un dezeo real de sovrepasar lo ke semos, premisyo de un esforso de adelantamyento?
Es ke “lo ke akseptamos kon muestro solo Yo instinktivo, muestra sola eredidad biolojika i el reflekto uniko de muestra primera edukasyon o de los imperativos sosyales” es la verdad?
Es ke “aspirar a otra koza ke lo ke semos” no es munchas vezes, a el solo, la ekspresyon de una seleksyon de valor?
En realidad kualo semos? un asemblaje de impulsyones ke manifestamos desde muestro nasimyento? el potensyal ereditaryo transmetido por muestros antesedantes i renforsado por todo lo ke tuvimos la okazyom de ver i oir en muestra ninyes?o byen, “el rezultado de una lucha insesante afin de ayegar a un “ser diferente, produkto de muestro dezeo i ke puedra ser el empesijo de un largo enkaminamyento verso un ideal diferente”?
Kestyones sin repuesta ... i ke probablemente kedaran syempre sin repuesta...